34) Osmanlı Devletinde İlk Medeni Kanun Nedir, Kim Tarafından Hazırlanmıştır?
Cevap:
Osmanlı Devleti’nde ilk medeni kanun, Mecelle (Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye) adıyla bilinir. Ahmed Cevdet Paşa başkanlığında kurulmuş bir komisyon tarafından, 1869-1876 yılları arasında kademeli olarak hazırlanmıştır. Mecelle, İslâm hukukunun medeni hukukla ilgili kısımlarının sistematik bir şekilde kodlanması niteliğindedir.
35) Osmanlı Devletinin İlk Anayasasının Adını ve Hukuk Alanında Yapılan Yeniliklerden 2 Madde Yazınız
Cevap:
- Osmanlı Devletinin İlk Anayasası: “Kanûn-ı Esâsî” (1876)
- Hukuk Alanında Yapılan İki Yenilik:
- Nizamiye Mahkemelerinin Kurulması: Şer‘î mahkemelerin yanı sıra modern esaslara göre çalışan mahkemeler oluşturulması.
- Tanzimat ve Islahat Fermanları ile Gelen Düzenlemeler: Özellikle Tanzimat (1839) ve Islahat (1856) fermanlarıyla herkesin can, mal ve namus güvenliği teminat altına alınmış, gayrimüslimlere de bazı haklar tanınmıştır.
36) Türkiye Cumhuriyetinin İlk Medeni Kanununu Hangi Ülkeden Aldığını Yazınız
Cevap:
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Medeni Kanunu (1926), İsviçre Medeni Kanunu örnek alınarak hazırlanmıştır.
37) Medeni Kanun ile Gelen 4 Yenilik Yazınız
Cevap:
- Kadın ve Erkek Arasında Eşitlik: Evlilik, boşanma, miras gibi konularda kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır.
- Tek Eşle Evlilik (Monogami) Esasının Kabulü: Çok eşlilik ve dinî nikâh uygulamaları kaldırılmıştır.
- Resmî Nikâh Zorunluluğu: Evliliklerin devletin belirlediği şartlar altında ve resmî makamlar önünde yapılması şartı getirilmiştir.
- Miras Hakkında Kadın-Erkek Eşitliği: Kadınlar da erkeklerle eşit oranda miras hakkına sahip olmuştur.
38) Cumhuriyet Döneminde Hukuk Alanında Yapılan Yeniliklerden 2 Tanesini Yazınız
Cevap:
- Laik Hukuk Sistemine Geçiş: Şer‘î mahkemeler kaldırılarak laik ve çağdaş hukuk sistemi benimsendi.
- Farklı Avrupa Ülkelerinden Kanunların Uyarlanması: Medeni Kanun (İsviçre), Ceza Kanunu (İtalya), Ticaret Kanunu (Almanya) gibi farklı kanunlar örnek alınarak modern mevzuat oluşturuldu.
Özet Tablo
| Soru No | Konu | Cevap Özeti |
|---|---|---|
| 34 | Osmanlı’da İlk Medeni Kanun | Mecelle (Ahmed Cevdet Paşa) |
| 35 | Osmanlı’nın İlk Anayasası Hukukta Yenilikler |
Kanûn-ı Esâsî (1876) 1) Nizamiye Mahkemeleri 2) Tanzimat-Islahat düzenlemeleri |
| 36 | Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Medeni Kanunu | İsviçre Medeni Kanunu’ndan alınmıştır |
| 37 | Medeni Kanun ile Gelen 4 Yenilik | Kadın-erkek eşitliği, tek eşle evlilik, resmî nikâh, eşit miras hakkı |
| 38 | Cumhuriyet Dönemi Hukuk Alanında 2 Yenilik | 1) Laik hukuk sistemine geçiş 2) Avrupa’dan kanunların uyarlanması |
Kısa Özet
- Osmanlı’nın ilk medeni kanunu Mecelle olup, Ahmed Cevdet Paşa önderliğinde hazırlanmıştır.
- İlk Osmanlı Anayasası 1876 Kanûn-ı Esâsî, modern hukuka geçişin temel taşıdır.
- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Medeni Kanunu 1936’da yürürlüğe giren İsviçre Medeni Kanunu örnek alınarak 1926’da kabul edilmiştir (yasalaşma 1926, yürürlük 1926-1927 süreçlidir).
- Medeni Kanun ile aile hukukunda köklü değişiklikler getirilmiş ve kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır.
- Cumhuriyet Döneminde, laik hukuk sistemi kurularak İslâmî mahkemeler yerine modern ve eşitlikçi mahkemeler tesis edilmiştir.