Milli madelede ilk yapılan anlaşma hangisidi?
Yunus_kucukkaya’nın Sorusu: Milli Mücadele’de İlk Yapılan Anlaşma Hangisiydi?
Cevap:
- Konseptin Tanıtımı: Önce Milli Mücadele dönemi nedir, kısaca değinelim. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına giden yolda, Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndan sonra karşı karşıya kaldığı tehditlerle mücadele için yürütülen bağımsızlık savaşıdır.
1. Adım: Milli Mücadele Döneminde Yapılan İlk Anlaşma
-
Milli Mücadele döneminde yapılan ilk önemli anlaşma “Mudanya Ateşkes Anlaşması” olarak bilinir, ancak doğru bir şekilde anlaşmazsak, Türk tarihi açısından başka bir anlaşma da ilk sırayı alabilir.
-
Fakat daha öncesinde, 16 Mart 1920’de Meclis-i Mebusan’ın kapatılmasına yol açan İstanbul’un resmen işgal edilmesinin ardından, Anadolu’daki direnişi organize etmek amacıyla 1920’de Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir tarafından Ermenistan ile imzalanan “Gümrü Anlaşması” gerçekleşmiştir. Bu anlaşma, eski Osmanlı topraklarının Ermenistan’da kalan bölümünün Türkiye’nin kontrolüne geçmesini sağlamıştır.
2. Adım: Daha Sonraki Gelişmeler
- Gümrü Anlaşması’nın ardından Türk Kurtuluş Savaşı’ndaki diğer önemli diplomatik zaferler arasında “Moskova Anlaşması” (16 Mart 1921) ve “Ankara Anlaşması” (20 Ekim 1921) bulunmaktadır.
- Ancak “Mudanya Ateşkes Anlaşması” (11 Ekim 1922), Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümetinin uluslararası kabulünü sağlayan önemli bir diplomatik zafer olarak öne çıkar.
Sonuç:
Gümrü Anlaşması, Milli Mücadele döneminde Anadolu’da yapılan ve Türkiye’nin kazançlı çıktığı ilk anlaşma olarak tarihe geçer. Bu anlaşmayla birlikte, Milli Mücadele devam etmiş ve ilerleyen dönemde daha büyük başarılara yol açmıştır.
Nihai Cevap:
- Milli Mücadele dönemi içinde yapılan ilk anlaşma "Gümrü Anlaşması"dır. Bu anlaşma, Doğu Cephesi’nde Ermenistan ile yapılan ve Türk tarafının lehine sonuçlanan bir ateşkes anlaşmasıdır.