Sözcükte Yapı testi

YKS TYT
1

Türkçe dersi etkinlik kağıdında, sözcük köklerini ve türemiş kelimeleri belirlemeye yönelik çeşitli alıştırmalar yer alıyor. (AI tarafından altyazılı)
Türkçe dersi etkinlik kağıdında, sözcük köklerini ve türemiş kelimeleri belirlemeye yönelik çeşitli alıştırmalar yer alıyor. (AI tarafından altyazılı)720×963 31.7 KB

2

Sözcükte Yapı Etkinliği Çözümleri

Türkçe’de sözcük yapılarını anlamak, dilbilgisinin temel taşlarından biridir. Bu etkinlik kağıdında, kökleri, gövdeleri ve türemiş kelimeleri belirleyip gruplara ayırmamız gerekiyor. Şimdi her bir bölüm için gereken adımları ve çözümleri inceleyelim.

A. Cümlelerde Kökleri ve Gövdeleri Bulma

Bu bölümde, cümlelerdeki sözcüklerin gövde halinde olan kısımlarını bulmamız isteniyor.

  1. Bu kadar yükseklikten ben bile korkarım.

    • “Korkarım” kelimesinin kökü "kork"tur. Ancak burada “korkarım” sözcüğü gövdedir.

  2. Buranın yemekleriyle ünlü bir kasabadır.

    • “Yemekleriyle” kelimesinde kök “yemek”, “ünlü” kelimesinin kökü "ün"dır.

  3. Bebeğim tüm konuşmalarını hoşuma gitmişti.

    • “Konuşmalarını” kelimesinde kök “konuş”, “hoşuma” kelimesinde kök "hoş"tur.

  4. Balgönç yükseğe doğru ağır hareket ediyordu.

    • “Hareket” kelimesinde kök “hareket”, “ediyordu” kelimesinde kök "et"tir.

  5. Balık, size derinde yatan iyi bir arkadaşım.

    • “Arkadaşım” kelimesinde kök "arkadaş"tır.

  6. Patatesin malzemelerinin adı olduğu belirdi.

    • “Malzemelerinin” kelimesinde kök “malzeme”, “belirdi” kelimesinde kök "belir"dir.

B. Cümlelerde Geçen Türemiş Kelimeler

Bu bölümde verilen cümlelerdeki türemiş kelimelerin altını çizmemiz gerekiyor.

  1. İnsanlık örneği daha diyerek bize yardım etti.

    • “İnsanlık” (kök: insan)

  2. Kulaklık gördü bir an olsun gözünü kırpmıyordu.

    • “Kulaklık” (kök: kulak), “kırpmıyordu” (kök: kırp)

  3. Eskiden çarşının ucunda bir semerci vardı.

    • “Çarşının” (kök: çarşı)

  4. Burada uyum konusunda problem yaşamadınız.

    • “Problem” zaten türemiş bir kelime değil, ithal kelime.

  5. İleriye trafikte teklif oldu sunup, hiç kolay değildir.

    • “Trafikte” (kök: trafik), “teklif” (kök: tek)

  6. Gölün kenarındaki sazlıklat kumşanıları kesiyordu.

    • “Sazlıklat” (kök: saz)

  7. İnecek bir patlayıcı kış günü ağırdaş ederizsin.

    • “Patlayıcı” (kök: patla), “ağırdaş” (kök: ağır)

  8. Kahveu iki gündür kaffeyi arayamaz diye merak ettik.

    • “Kahveu” türemiş değil, “arayanamaz” (kök: ara)

  9. Uzuang taşın ykunda yorgun olduğunda mersin.

    • “Yorğun” türememiş fakat “mersin” (kök: mers)

  10. Her sene on gün Dildaki yazlıkta kailıyor.

    • “Yazlıkta” (kök: yaz)

  11. Rabbi uslata hareketleriyle geçmişti.

    • “Hareketleriyle” (kök: hareket), “geçmişti” (kök: geç)

  12. Bu akşam çok moralsiz bir hâlî vardı.

    • “Moralsiz” (kök: moral)

C. Kelimeleri Yapılarına Göre Yerleştirin

Verilen kelimeleri basit, bileşik ve türemiş kelimeler olarak ayırmalıyız.

  • Basit: Asker, Gözlük, İyilik, Kelebek
  • Bileşik: Kartopu, Güzel, Taşkent, Okul
  • Türemiş: Kozak, Hüküm, Başhekîm, Surahî

D. İsim ve Fiil Yapısı Ek Almış Kelimeler

Burada alt başlıklar altında kelimeler yazmamız gerekiyor.

  1. İsimden İsim Yapan Ek Almış Kelimeler:

    • Dostluk (kök: dost)
    • Çocukluk (kök: çocuk)
    • Türkçelik (kök: Türk)
    • Suçluluk (kök: suç)

  2. İsimden Fiil Yapan Ek Almış Kelimeler:

    • Çizmek (kök: çiz)
    • Kaymak (kök: kay)
    • Yü-zmek (kök: yüz)
    • Bağlamak (kök: bağ)

  3. Fiilden İsim Yapan Ek Almış Kelimeler:

    • Okuyucu (kök: oku)
    • Güldeki (kök: gül)
    • Yürüyüş (kök: yürü)
    • Umut (kök: umudu)

Bu etkinlik kağıdının üzerinden geçerek, Türkçe kelime yapılarını daha iyi anlamış olduk. Sağlıklı bir anlam kazanımı için kelime köklerini ve eklerini doğru tanımlamak önemlidir. @Gulnur_Yalcinkaya