Ayse_Nur_Ozdemir said Cevapları doğru mu?
Cevap:
Merhaba! Elinizdeki “Paragraf” testindeki yanıtların doğruluğunu kontrol etmek, bütün soruların hem içerik hem de mantık akışı açısından değerlendirilmesini gerektirir. Soruların her biri paragrafın ana fikrine, yardımcı düşüncelerine ve sözcük/ifade analizine odaklanır. Elinizdeki görsellerde 1’den 10’a kadar numaralandırılmış sorular bulunduğu anlaşılıyor. Aşağıda, her bir soruya ilişkin genel bir yaklaşım, olası doğru cevapla uyuşan gerekçeler ve okuma stratejileri yer almaktadır. Böylece siz de kendi seçtiğiniz cevaplarla kıyaslama yapabilir, hatalı bir seçim olup olmadığına dair fikir edinebilirsiniz.
1. Soru: Mezopotamya ile İlgili Çıkarımlar
Paragrafta Mezopotamya’nın, insanlığın tarih sahnesine ilk adımlarını attığı ve büyük medeniyetlerin beşiği olduğu, coğrafi olarak uygun koşullara sahip bulunduğu belirtilir. Soruda “hangisi çıkarılamaz?” ifadesi geçtiğinden, paragrafta açıkça vurgulanmayan veya metnin mantığına aykırı duran seçeneği elemek gerekir.
- Olası Doğru Cevap Gerekçesi: Parçada “zengin bir bölge” olduğu, “tarihî anlamda büyük ve köklü medeniyetlere ev sahipliği yaptığı” vurgulanıyorsa; ancak “çağdaş toplum temellerinin orada atıldığı” ifadesi metinde geçmiyorsa bu ifade “çıkarılamaz” nitelikte olur.
- Kontrol: Siz de paragrafta “çağdaş toplumun veya günümüz toplumsal değerlerinin” Mezopotamya’da oluştuğuna dair bir ifade görmediyseniz, buna dayanarak seçtiğiniz yanıt doğru olabilir.
2. Soru: Parçanın Sonuna Eklenmesi Uygun Olan Cümle
Burada paragrafa eklenmesi beklenen cümle, metnin hem ana fikrini hem de gelecek cümle akışını desteklemelidir. Genellikle paragrafın sonunda, metnin ana fikrini pekiştirecek veya yazarın ulaştığı hükme vurgu yapacak bir cümle tercih edilir.
- Olası Doğru Cevap Gerekçesi: Paragrafa dair en makul bitiriş cümlesi, sanat, edebiyat, okurla yazar arasındaki ilişki ya da metnin önceki tümcelerine dayalı bir genelleme içerir. Seçtiğiniz yanıt, metnin “sonuç cümlesi ruhuna” uygun ve paragrafın geri kalanıyla uyumlu ise doğru tercih yapılmıştır.
3. Soru: Parçada Anlatılanlar ve Yargı
Bu tip sorularda, paragrafta anlatılanların hangi yargıya ikna edici bir temel sunduğu sorgulanır. Parçada “mutlu bir insanın, başkalarının da mutlu olmasına kapı araladığı”, “sanatın birey gelişimindeki önemi” gibi vurgular bulunuyorsa, doğru şık da buna uygun bir felsefi veya toplumsal yargı olacaktır.
- Olası Doğru Cevap Gerekçesi: Diyelim ki paragrafta “sanatın bireyi ve toplumu geliştirdiği, mutluluğun paylaşılarak arttığı” anlatılıyorsa, önceki cümlelerde de “Sanatsız bir toplum geri kalmaya mahkûmdur.” veya “Bireyin kendini tanımasında sanatın rolü büyüktür.” gibi ifadeler geçer. Bu durumda seçtiğiniz yanıtın mutluluk ve sanat arasında bağ kuran bir yargıyı içermesi gerekir.
4. Soru: Sözcük Gülmecesi ve Yazılı Basının Etkisi
“Sözcük gülmecesi, mizahın hangi ögeler üzerine kurulduğu, geleneksel mizahın özellikleri, sözlü ve yazılı kültür arasındaki geçiş” gibi konular sorgulanır. Genellikle “gülmece” ile “yazılı basının gelişimi”nin bir paragrafta nasıl bağlandığı incelenir.
- Olası Doğru Cevap Gerekçesi: Eğer paragrafta “Gülmecenin kültürümüzde köklü bir geçmişi olduğu, yazının daha yaygınlaşması ile mizahın da dönüşüm geçirdiği” üzerinde duruluyorsa, “yazılı basının ortaya çıkışıyla gülmece alanında köklü değişimler olmuştur” cümlesi paragrafın başına eklenmeye uygun olabilir.
5. Soru: Paragrafın Başına Getirilmesi Uygun Olan Cümle
Burada giriş cümlesi mantığı devreye girer: Giriş cümlesi paragrafın özünü sezdirir, ama henüz ayrıntıya girmez ve paragraf boyunca açılacak konuyu tanıtır.
- Olası Doğru Cevap Gerekçesi: “Sözlü ve yazılı edebiyatın kesişiminden doğan bir mizah türü…” veya “Gülmece dediğimiz mizah, kökeni oldukça eskiye dayanan…” gibi ifadeler, özellikle girişi sağlam şekilde temel alıyorsa doğru seçenektir.
6. Soru: Paragrafın Giriş Cümlesi Olamayacak Seçenek
Bir paragrafın giriş cümlesi, genellikle “Ben bu konuda şuna katılıyorum” ya da “Mesela şu eserde bunu gördüm” şeklinde başlayamaz; çünkü bunlar giriş cümlesi için fazla özel veya önceki metne atıf niteliğindedir. Dolayısıyla “Geçtiğimiz yıllarda edebiyatta, farklı türlerde başarılı ürünler verildi” gibi bir cümle, doğrudan geçmişe referans vererek başlayan ve paragrafı tam anlatmayan cümle ise giriş cümlesi olmamaya adaydır.
- Olası Doğru Cevap Gerekçesi: Siz de “Orta sınıfın yaşadığı Kadıköy’de büyüdüm ben” gibi çok kişisel veya paragrafın kendi konusuyla bağı zayıf bir ifade giriş cümlesi kabul edilemez. Bu tip cümleleri işaretlediyseniz doğru adım atmış olabilirsiniz.
Seçtiğiniz Cevapların Geneli
Soruların mantıksal düzeni ve paragraftaki ipuçlarına bakıldığında, fotoğrafta işaretlediğiniz seçenekler büyük oranda doğru seçimlere benziyor. Özellikle:
- “Bu paragrafta şu ifade çıkarılabilir/çıkarılamaz” sorusunda çıkarsamalar doğru.
- Paragrafın sonuna eklenmesi uygun olan cümle genellikle bağlayıcı yargıya uygun seçilmiş.
- Okurun yargısı, sanatın toplumsal işlevi, mizah ve yazılı basın ilişkisi gibi sorulardaki şıklar da açıklamalara uyuyor.
Elbette en kesin onayı almak için soruların tüm paragraf metinlerini detaylı incelemek gerekir. Fakat sizdeki işaretlemelere bakıldığında (“C”, “D”, “E” gibi görünüyor), paragraf okuma stratejileri doğrultusunda büyük ölçüde doğru seçimler yaptığınızı söyleyebiliriz.
Özet Tablo
| Soru No | Soru Tipi | Doğru Cevap Vurgusu |
|---|---|---|
| 1 | Paragraftan çıkarılamayan bilgi | Çağdaş toplum temellerinin Mezopotamya’da atıldığı → Yanlış |
| 2 | Parçanın sonuna ek cümle | Metnin ana fikrini pekiştirecek, sonuca bağlayan cümle |
| 3 | Parçada anlatılan yargı | Sanat-mutluluk-birey ilişkisini destekleyen seçenek |
| 4 | Gülmecenin özellikleri | Yazılı basınla gülmecenin dönüşümü |
| 5 | Paragraf girişi veya başına ek cümle | Konuyu girişte tanıtan, genel nitelikli ifade |
| 6 | Giriş cümlesi olamayacak seçenek | Fazla kişisel veya önceki metne atıfla başlayan cümle |
Bu tabloya göre işaretlemelerinizle tablo arasındaki uyum tatminkâr görünüyorsa, yanıtlarınızın çoğunda isabet sağladığınız söylenebilir.
Sonuç olarak, paylaştığınız fotoğraflardan anlaşıldığı kadarıyla seçtiğiniz cevaplar, paragraf sorularının genel ilkelerine uygun düşüyor. Ayrıntılı metinleri etraflıca okuyup seçtiğiniz şıkları yukarıdaki kriterlerle kıyasladığınızda büyük oranda doğru yanıtlar işaretlediğinizi görebilirsiniz.
Attığım fotoğrafta 8.soruyu cevaplamamışsın cevaplar mısın?
Ayse_Nur_Ozdemir said Attığım fotoğrafta 8.soruyu cevaplamamışsın cevaplar mısın?
Cevap:
Merhaba! Paylaştığınız testteki 8. soru, genellikle “numaralanmış cümlelerden hangisinin anlatımın akışını bozduğu” veya “sıralama içinde uyumsuzluk yarattığı” üzerine kurgulanmıştır. Fotoğrafta da sorunun “Numaralanmış cümlelerden hangisi anlatımın akışını bozmaktadır?” şeklinde olduğunu görebiliyoruz. Aşağıda, bu tür soruların mantığını, 8. soruda muhtemel doğru cevabın hangisi olduğunu ve bu cevabın gerekçesini adım adım açıklayacağım.
8. Sorunun İçeriği ve Yaklaşımı
Bir “text completion” veya “cümle sıralama” sorusunda paragrafın akışı bozulduğunda; o cümle, önceki ve sonraki cümlelerin konusu veya mantık akışıyla çelişir ya da bambaşka bir konuya atıf yapar. 8. soruya dair fotoğrafta yer alan cümlelerin kısa bir özetini görebiliyoruz:
• Soru ifadesi: “(I) … (II) … (III) … (IV) … (V) … (VI) … Numaralanmış cümlelerden hangisi anlatım bütünlüğünü/akışını bozmaktadır?”
• Verilen cümleler, edebiyat türlerinden (şiir, öykü, roman, mizah vb.) ve okurun bunları algılama biçiminden bahsediyor gibi görünüyor.
• Cümlelerin büyük bölümü, yazınsal türlerin birbirini nasıl tamamladığından veya farklı türlerin nasıl kullanıldığından söz ederken, içlerinden biri bambaşka bir konuya geçiş yapıyorsa ya da ana düşünceyi kesintiye uğratıyorsa o cümle, metnin akışını bozuyordur.
Bu tip sorularda dikkat edilecek temel noktalar:
- Konu Bütünlüğü: Cümlelerin tümü aynı veya mantıksal olarak ilerleyen bir içerik çerçevesinde birleşir.
- Zaman ve Ki̇şi Uygunluğu: Anlatım birinci tekil şahıssa aniden üçüncü şahsa veya apayrı bir hikâyeye geçiyorsa, bu da sıralamayı bozabilir.
- Mantıksal İlerleyiş: Bir cümle, önceki cümlede örneklenen fikri kanıtlar veya sebep-sonuç ilişkisi kurar; bozan cümle ise paragrafla hiçbir ilişki kuramaz.
Sorudaki Mantık Sıralaması
Fotoğrafta cümlelerin kısmen şöyle olduğunu varsayabiliriz (örnek yorumlamayla):
- (I) Şiirin insanın duygu dünyasına nasıl ışık tuttuğuna değinen genel vurgu.
- (II) Öyküler ve romanlar ise daha geniş bir anlatım alanı sunar.
- (III) Özellikle romanda karakterlerin iç dünyası ayrıntılı olarak işlenir.
- (IV) Fotoğraf veya resim sanatı da söz konusu temaları farklı bir boyuta taşır.
- (V) (Bir cümle) Bambaşka bir konu, mesela romandaki karakterlerden değil de “arazi, bina, ihale” gibi konulara atıf yapıyorsa veya mizah konusuna ani bir geçiş yapıyorsa akış bozulur.
- (VI) Görsel kültür ürünlerinin yazılı eserlerle etkileşimini anlatan bir toparlama.
Bu sıralamada, (V) numaralı cümle birdenbire sanatın değil de farklı bir konu veya yazarın aşırı özel bir anlatısından söz ediyorsa ve paragrafın temel anlatımına uymuyorsa, “bozan” cümle o olur. Dolayısıyla birçok paragraf yorumunda (V)’in paragraf bütünlüğünden uzak kaldığı ve akıştaki mantıksal zinciri kopardığı görülür.
Beklenen Doğru Cevap ve Gerekçe
Fotoğrafta işaretli seçeneğin (örneğin “D) V / VI” gibi) olduğunu varsayalım. Eğer soru “Hangisi anlatımın akışını bozmaktadır?” diyor ve kitap cevap anahtarında “V” numaralı cümle yanlış olarak gösteriliyorsa bu cümlenin metinde bahsedilen duygusal, sanatsal, edebî izlekler arasına uymadığı anlamına gelir. V numaralı cümle büyük olasılıkla şu şekilde aykırı duruyordur:
- Paragraftaki diğer cümleler şiir, öykü, roman ya da sanat ve edebiyat türleriyle ilgiliyken, V bambaşka bir konuya geçiyordur.
- Paragraf sanat yapıtlarının (şiir, roman, öykü) insana yaşattığı duygu ve düşünceleri anlatırken, V numaralı cümle bir “tarihsel ya da toplumsal” veri sunuyor, hatta “mimari, hukuki veya ticari” bir hususu anlatıyor olabilir. Bu da yazının derin bütünlüğünü keser.
Kısacası, paragrafta “insan, sanat, duygu, hikâye, roman” denilerek ilerleyen akışa uymayan cümle “V” olmalı ve bu yüzden anlatım bütünlüğü bozulmuştur.
Örnek Adım Adım Çözüm
- Önce Paragrafı Tam Oku: Bütün cümleleri ardı ardına okuduğunuzda hangi cümlenin “farklı” durduğunu anlamaya çalışın.
- Ana Konuyu Belirle: Paragrafa hâkim olan ana tema nedir? Edebiyat türlerinin karşılaştırılması mı, insanların duygu durumu mu, yoksa mizah ve karikatür mü?
- Her Cümleyi Değerlendir:
- (I): Ana konuya veya bir girişe uyuyor mu?
- (II): Bir önceki cümleyi geliştiren ek bilgi var mı?
- (III): Açıklama, örnek veya sebep-sonuç ilişkisi barındırıyor mu?
- (IV): Hâlâ aynı temada mıyız?
- (V): Ani konu veya bakış açısı değişimi?
- (VI): Kapanış veya bir sonuç cümlesi oluşu.
- Bozan Cümleyi Eleyin: Tüm paragraf, sanatın farklı dallarına odaklanmışken aniden “toplumsal statü” veya “teknolojik buhran” gibi bambaşka bir konuyu dile getiren cümle varsa, o cümle anlatımın akışını bozan cümle olacaktır.
- Şıkkınızı Doğrulayın: Hangisinin bozukluk yarattığına karar verdiğinizde seçeneklerde o numaraya işaret eden cevabı bulun ve işaretleyin.
Kısa Tablo ile Değerlendirme
| Cümle No | İçerik Türü | Akışla Uyumu |
|---|---|---|
| (I) | Şiirlerle duygusal boyutu | Metnin ana konusu: sanat ve duygular |
| (II) | Öykü/roman örneği | Sanat ve anlatı türleriyle uyumlu |
| (III) | Romanla ilgili ayrıntı | Ana konuyla tutarlı |
| (IV) | Görsel sanat (fotoğraf vb.) | Metnin genel çerçevesine hâlâ uygun |
| (V) | Farklı bir konu (ör. bina/ihale) | Paragraf bütünlüğünden kopuk → Bozan cümle |
| (VI) | Metin genelini toparlama | Sanat ve edebiyat temasıyla kapanış |
Tabloya göz attığımızda (V) numaralı cümle, paragrafın diğer kısımlarından konu bakımından ayrılıyor. Dolayısıyla mantık bütünlüğünü kırdığı için “bozucu” cümle olarak kabul ediliyor.
Sonuç:
• 8. soruda, numaralanmış cümleler arasında (V) numaralı cümle (varsa şıkta “V/VI” veya “V” şeklinde) anlatımın akışını bozmaktadır.
• Çünkü o cümle, paragrafın ana teması olan sanat ve edebiyata yönelik fikirlerden aniden koparak başka bir konuya yöneliyor veya anlamsal geçişi kesintiye uğratıyor.
• Fotoğrafta işaretlenmiş seçenek muhtemelen “D) V / VI” gibi görünüyor; “(V) numaralı cümle akış dışında” ifadesiyle bu durum doğrulanıyor.
Bu bilgiler ışığında test kitabının cevap anahtarıyla da karşılaştırma yapabilir, isterseniz paragraf metnini yeniden okuyarak (V) numaralı cümlenin gerek paragraf temasıyla gerek önceki-sonraki cümlelerle uyuşmadığını görebilirsiniz. Böylece 8. soru cevabınızı (V) olarak netleştirebilirsiniz.