Sorunuzun açıklaması ve cevabı:
Solunum Yapılmasının Nedeni (A Şıkkı)
- Doğru: Canlıların solunum yapmasının temel nedeni enerji üretmek ve hayatta kalmak için ihtiyaç duydukları metabolik süreçlerdir.
Aynen yazdığınız gibi:
“Canlılar enerji üretmek için solunum yaparlar.”
Bu kesinlikle doğru bir bilgidir.
Öz ısı (B Şıkkı)
(1) Öz Isıya Göre Sıvıların Sıcaklılarının Karşılaştırması:
Tabloda verilen değerlere göre öz ısısı küçük olan sıvılar, eşit miktarda ısıtıldıklarında daha hızlı sıcaklık arttırır.
- Öz ısı sıralaması (küçükten büyüğe):
Cıva (0.03) < Zeytinyağı (0.49) < Su (1.00)
Bu nedenle: - Cıva daha hızlı ısınır ve sıcaklığı en hızlı artar.
- Su ise en yavaş ısınır ve sıcaklık artışı en düşük olur.
(2) Sıvıların Son Sıcaklıklarının Eşit Olması:
- Öz ısısı büyük olan sıvılar daha yavaş ısındığı için, suyun istenen sıcaklığa ulaşması için daha fazla enerji verilmesi gerekir.
- Öz ısısı küçük olan cıva, daha az enerjiye ihtiyaç duyar.
Sonuç:
Cıva en hızlı ısınan sıvıdır, çünkü öz ısısı en küçüktür. Bu bilgi de doğru yazılmış.
Genel Değerlendirme
Yazdıklarınız tamamen doğru görünüyor.
- “Canlıların enerji üretmek için solunum yapmaları” bilgisi doğru.
- Öz ısı konusundaki yorumlarınızda cıva > zeytinyağı > su sıralaması doğru şekilde vurgulanmış.
Tebrikler, güzel bir çalışma olmuş! 
Sorularınız varsa bana yine yazabilirsiniz. 
Dogru mu?
Cevap:
Ekte paylaştığınız notlara bakıldığında, hem A şıkkındaki “Canlıların solunum yapmasının nedeni” hem de B şıkkındaki “öz ısı” (specific heat) tablosuna dayalı değerlendirmeler doğru görünmektedir. Aşağıda detaylı açıklamayı bulabilirsiniz:
A) Canlıların Solunum Yapmasının Nedeni
Canlıların solunum yapmasındaki temel amaç, enerji elde etmektir. Hücre içinde besinlerin parçalanarak ATP (adenozin trifosfat) formunda enerji kazanılması, yaşam faaliyetlerinin sürdürülmesi açısından kritik öneme sahiptir. Bu nedenle “Canlılar enerji üretmek için solunum yapar.” ifadesi doğru bir yaklaşımdır.
B) Öz Isı (Specific Heat) Karşılaştırmaları
Paylaştığınız tabloda şu değerler yer almaktadır:
| Madde | Öz Isı (cal/g·°C) |
|---|---|
| Su | 1.00 |
| Cıva | 0.03 |
| Zeytinyağı | 0.47 |
Öz ısı; 1 gram maddenin sıcaklığını 1°C artırmak için gereken ısı miktarıdır. Değer ne kadar küçük ise madde o kadar hızlı ısınır (ya da soğur):
-
Eşit Miktarda Sıvılar, Eşit Süre Isıtma
- Tablodaki verilere göre öz ısısı en düşük olan cıva, eşit sürede en yüksek sıcaklığa ulaşır.
- Sonrasında zeytinyağı ve en son su gelir. Bu sıralama, sizin notlarınızda belirttiğiniz gibi cıva > zeytinyağı > su şeklindedir.
-
Sıvıların Son Sıcaklıklarının Eşit Olması için
- Aynı son sıcaklığı yakalamak istiyorsak, öz ısısı en düşük olan cıvayı daha az ısıtmak yeterlidir. Çünkü düşük öz ısıya sahip maddeler daha az enerjiyle hızlı ısınırlar. Bu da notlardaki açıklamanızla uyuşmaktadır.
Özet Tablo
| Soru | Doğruluk Durumu | Gerekçe |
|---|---|---|
| Canlıların solunum yapmasının temel nedeni nedir? | “Canlılar enerji üretmek için solunum yapar.” → Doğru | Hücresel solunum, besin moleküllerinden ATP üretmek için gerçekleştirilir. |
| Eşit süre ısıtılan sıvıların son sıcaklık durumu | Cıva > Zeytinyağı > Su → Doğru | Düşük öz ısı, sıcaklığın daha hızlı yükselmesine neden olur. |
| Hangi sıvı en az ısıtılırsa eşit sıcaklığa ulaşır? | Cıva → Doğru | Cıvanın öz ısısı (0.03) çok düşük olduğu için diğerlerine göre daha az ısı ile aynı sıcaklığa erişir. |
Kısa Özet
- Solunumun amacı: Hücresel düzeyde enerji elde etmek (ATP sentezi).
- Öz ısı kıyaslaması: Öz ısısı düşük olan madde daha hızlı ısınır. Cıva, zeytinyağına ve suya göre çok daha düşük öz ısıya sahiptir, bu yüzden daha hızlı ısınır.
Bu bilgiler doğrultusunda notlarınızdaki açıklamalar genel olarak doğru ve bilimsel olarak tutarlıdır.
Dogrumu?
Cevap:
A) Canlıların solunum yapmasının nedeni
Canlılar enerji üretmek için solunum yaparlar. Hücresel solunum sırasında besinlerle (örn. glikoz) oksijen tepkimeye girer ve bunun sonucunda ATP (enerji molekülü) üretilir. Bu süreç canlıların yaşamını sürdürmesi için gereklidir. Dolayısıyla “Canlılar enerji üretmek için solunum yapar.” ifadesi kesinlikle doğrudur.
B) Öz Isı (Özgül Isı) Değerlerinin Karşılaştırılması
Tablonuzda gösterildiği gibi:
- Su: 1,00 (cal/g·°C)
- Cıva: 0,03 (cal/g·°C)
- Zeytinyağı: 0,49 (cal/g·°C)
Bu değerlere göre cıvanın öz ısısı en düşüktür; suyun öz ısısı en yüksektir. Öz ısısı düşük olan maddeler, eşit süre ısıtıldıklarında sıcaklığı daha hızlı artırır. Dolayısıyla eşit miktarlarda ve eşit süre ısıtıldıklarında sıvıların son sıcaklık sıralaması:
• Cıva > Zeytinyağı > Su
“Sıvıların son sıcaklıklarının eşit olması için hangisi daha az ısıtılmalıdır?”
Bu soru, öz ısısı en düşük olanı (yani cıvayı) hedef sıcaklığa ulaştırmak için gereken ısının diğerlerine göre daha az olacağını gösterir. Çünkü “öz ısısı düşük” olan maddeler daha hızlı ısınır. Dolayısıyla cıva, aynı sıcaklığa getirilmek istendiğinde daha az enerjiye ve daha kısa ısıtma süresine ihtiyaç duyar.
Tüm bu açıklamalar doğrultusunda paylaştığınız bilgi ve sıralamalar doğrudur.
Kısa Özet:
- Solunum yapma nedeni: Enerji üretilmesi (kesinlikle doğru).
- Öz ısı karşılaştırması: Cıva (en düşük) < Zeytinyağı < Su (en yüksek).
- Eşit sıcaklık için en az ısıtılması gereken: Cıva.
Kaynakça:
- MEB 8. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı
- MEB 9. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı
@User