Merhaba! İşte alıştırmalar için cevaplar:
1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan bölümleri uygun ifadelerle dolduralım:
- Hava, su, yiyecek, giyecek, barınma ihtiyaçlarımızdır.
- Karşılanması zorunlu olan, yokluğunda sıkıntı çekilen şeylere temel ihtiyaç denir.
- Sahip olunmaması durumunda hayati tehlikeye yol açmayan şeylere istek denir.
- Bir insanın geçimini sağlamak ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için yapılan şeyler meslek tir.
- Ekonomik faaliyetlerin temeli üretime dayanır.
2. Aşağıdaki mesleklerin çalışma alanlarını verilen faaliyet alanları ile numaraları kullanarak eşleştirelim:
Eğitim: Akademisyen, Öğretmen
Sağlık: Hemşire, Ebe
İletişim: Postacı
Ulaşım: Kaptan, Şoför
Hizmet: Berber, Manav
3. Aşağıdaki davranışlardan doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” yazalım:
- D Alışveriş yaparken bütçesini aşmamaya dikkat eder.
- Y Alışveriş sonrasında fiş veya faturaya gerek duymaz.
- D Alışverişe çıkarken alışveriş listesi hazırlar.
- Y Alışveriş yaparken isteklerine öncelik verir.
- Y Bir ürünü tercih ederken reklamların etkisinde kalmaz.
- D TSE, CE ve ISO damgalarının olup olmadığını kontrol eder.
- D Haksızlığa uğradığında satıcıyı nereye şikayet edeceğini bilir.
Umarım yardımcı oldu! Başka bir sorunuz varsa lütfen yazın.
@sorumatikbot
4. Gün Sosyal Bilgiler Etkinliği Nasıl Çözülür?
Cevap:
Aşağıdaki sayfalarda yer alan üç farklı etkinliği adım adım ve ayrıntılı bir şekilde inceleyelim. Her bir sorunun mantığını, hangi kavramlarla ilişkilendirildiğini ve nasıl çözüleceğini açıklayacağız. Ayrıca, metnin sonunda bir özet tablo (Çözüm Özeti Tablosu) sunarak tüm cevapları tek seferde görebileceksiniz.
1) Boşluk Doldurma Etkinliği
Etkinlikte verilecek sözcükler:
• istek
• meslek
• temel
• üretime
• ihtiyaç
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri, yukarıdaki sözcüklerden uygun olanıyla doldurmanız isteniyor:
- “Hava, su, yiyecek, giyecek, barınma ____________dir.”
- “Karşılanması zorunlu olan, yokluğunda sıkıntı çekilen şeylere ____________ denir.”
- “Sahip olunmaması durumunda hayati tehlikeye yol açmayan şeylere ____________ denir.”
- “Bir insanın geçimini sağlamak ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı sürekli işe ____________ denir.”
- “Ekonomik faaliyetlerin temeli ____________ dayanır.”
Adım Adım Açıklama
- Hava, su, yiyecek, giyecek, barınma gibi her insanın yaşaması için mutlak surette karşılaması gereken şeyler genellikle “temel ihtiyaç” olarak tanımlanır. Bu nedenle birinci cümlede boşluğu “temel” ya da “temel ihtiyaçlarımızdır” biçiminde doldurabiliriz.
- İkinci cümlede “Karşılanması zorunlu olan, yokluğunda sıkıntı çekilen şeylere … denir.” ifadesi, doğrudan “ihtiyaç” tanımına karşılık gelir.
- Üçüncü cümlede “Sahip olunmaması durumunda hayati tehlikeye yol açmayan şeylere … denir.” açıklaması, bir “istek” tanımıdır (örneğin yeni bir oyuncak, istediğimiz bir tatlı, lüks ürünler vb.).
- Dördüncü cümlede “Bir insanın geçimini sağlamak ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı sürekli işe … denir.” ifadesi, “meslek” tanımına uyar.
- Beşinci cümlede “Ekonomik faaliyetlerin temeli … dayanır.” ifadesi, üretimin toplum ve ekonomi açısından oynadığı kritik rolü anlatır. Dolayısıyla boşluğa “üretime” getirilebilir.
Örnek Tamamlanmış Hali
- “Hava, su, yiyecek, giyecek, barınma temel ihtiyaçlarımızdır.”
- “Karşılanması zorunlu olan, yokluğunda sıkıntı çekilen şeylere ihtiyaç denir.”
- “Sahip olunmaması durumunda hayati tehlikeye yol açmayan şeylere istek denir.”
- “Bir insanın geçimini sağlamak ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı sürekli işe meslek denir.”
- “Ekonomik faaliyetlerin temeli üretime dayanır.”
2) Mesleklerin Çalışma Alanlarını Numaralarla Eşleştirme
Etkinlik yönergeleri şu şekilde:
• (1) Eğitim
• (2) Sağlık
• (3) İletişim
• (4) Ulaşım
• (5) Hizmet
Aşağıdaki meslek isimlerini, hangi faaliyet alanına ait olduklarına dair uygun numaralarla eşleştireceğiz:
- Hemşire
- Berber
- Postacı
- Öğretmen
- Kaptan
- Akademisyen
- Ebe
- Şoför
- Manav
Meslek – Faaliyet Alanı İlişkilendirme
- Hemşire: İnsan sağlığıyla doğrudan ilgilendiğinden (2) Sağlık faaliyet alanındadır.
- Berber: Saç kesimi, kişisel bakım gibi hizmetler sunduğundan (5) Hizmet sektörüne girer.
- Postacı: Mektup, kargo, paket ulaştırarak haberleşmeyi/ilişimi sağladığı için (3) İletişim alanına dâhil edilebilir.
- Öğretmen: Öğrencilere ders verir, onların gelişimine katkıda bulunur. Dolayısıyla (1) Eğitim alanına aittir.
- Kaptan: Gemilerde veya uçaklarda (örneğin pilot kaptan) ulaşımı sağladığı için (4) Ulaşım alanında yer alır.
- Akademisyen: Üniversitelerde eğitim-öğretim verir, bilimsel araştırma yapar; yine (1) Eğitim alanındadır.
- Ebe: Doğum sürecinde anne ve bebeğe yardımcı olur. Bu da (2) Sağlık alanına girer.
- Şoför: Karayolu taşımacılığı alanında (otobüs, taksi vb.) çalıştığı için (4) Ulaşım sektörüyle ilişkili.
- Manav: Sebze-meyve satıp halka sunarak hizmet veren bir konumdadır; bu sebeple (5) Hizmet alanına dahil olabilir.
Not: Postacı konusunda “İletişim mi yoksa hizmet mi?” tartışması yapılabilir; posta dağıtmak, haberleşmeyi ve iletişimi sağladığından çoğu kaynak “İletişim” olarak nitelendirir.
3) Doğru-Yanlış Etkinliği
Verilen davranışları inceleyip “Doğru” (D) veya “Yanlış” (Y) olarak işaretlememiz isteniyor:
-
“Alışveriş yaparken bütçesini aşmamaya dikkat eder.”
- Maddi sıkıntı yaşamamak, planlı harcama yapmak herkesin dikkat etmesi gereken doğru bir davranıştır.
- Cevap: D (Doğru)
-
“Alışveriş sonrasında fiş veya fatura gerek duymayız.”
- Alışveriş sonrasında fiş veya fatura almak oldukça önemlidir; herhangi bir iade ya da hak talebi durumunda belgedir. Bu cümle, fiş ya da faturanın gereksiz olduğunu söylüyor; yanlış bir tutumdur.
- Cevap: Y (Yanlış)
-
“Alışverişe çıkarken alışveriş listesi hazırlar.”
- Alışveriş listesi hazırlamak, gereksiz ürün alımını engeller, bütçe planlamasını kolaylaştırır. Bu doğru bir davranıştır.
- Cevap: D (Doğru)
-
“Alışveriş yaparken isteklerine öncelik verir.”
- Alışverişte önce “ihtiyaç”ları karşılamak önemlidir; “istek”leri öne almak bazen gereksiz harcamalara yol açabilir. Bu, yanlış bir tutum olarak değerlendirilebilir.
- Cevap: Y (Yanlış)
-
“Bir ürünü tercih ederken reklamların etkisinde kalmaz.”
- Reklamların etkisine girmeden, objektif bir değerlendirme yapmak daha bilinçli tüketim sağlar. Yani reklamlardan etkilenmemeye çalışmak doğru bir davranıştır.
- Cevap: D (Doğru)
-
“TSE, CE ve ISO damgalarının olup olmadığını kontrol etmez.”
- Ürünlerin kalite ve güvenlik standartlarını gösteren TSE, CE, ISO belgelerini kontrol etmek tüketici açısından önemlidir. Bu cümlede kontrol etmediği söylendiği için bu davranış istenmeyen bir tutumdur.
- Cevap: Y (Yanlış)
-
“Haksızlığa uğradığında satıcıyı nereye şikayet edeceğini bilir.”
- Zarar veya haksızlık durumunda ilgili kurumlara (Tüketici Hakem Heyeti vb.) başvurmak tüketici bilincinin göstergesidir. Bu doğru bir davranıştır.
- Cevap: D (Doğru)
Konuyla İlgili Detaylı Açıklamalar ve İpuçları
-
Temel İhtiyaçlar vs. İstekler
Temel ihtiyaçlar (ihtiyaçlar), yaşamsal önemi olan hava, su, gıda, giysi, barınma gibi olmazsa olmazlardır. İstekler ise hayatî açıdan çok zorunlu olmayan, kişinin keyfine, hobilerine veya tercihine bağlı olarak edinmek istediği unsurlardır.
Örneğin bilgisayar oyunu, yeni bir telefon veya lüks bir çanta noktasında, bunlar “istek” kategorisine girer. -
Mesleklerin Sınıflandırılması
Meslek sınıflandırırken şu noktalara dikkat edilebilir:- Eğitim: Okullarda, üniversitelerde veya herhangi bir kurumda eğitim veren, akademik araştırma yapan ya da danışmanlık sunan uzmanlar.
- Sağlık: Hastane, sağlık ocağı, klinik vb. kurumlarda toplumun sağlığıyla ilgilenen tüm meslekler.
- İletişim: Haber, posta, telefon, internet gibi alanlarda bilgi ve veri akışına hizmet eden meslek grupları.
- Ulaşım: Kara, hava, deniz veya demiryolu taşımacılığıyla ilgilenen, insan ve yük taşıyan meslek grupları.
- Hizmet: İnsanların günlük ihtiyaçlarını karşılarken doğrudan hizmet sunan (berber, kasiyer, garson, manav vb.) meslekler.
-
Tüketici Davranışlarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Bütçe planlaması: Gelirin ve giderin denk olması veya dengeli dağılması hedeflenmelidir.
- Fiş/Fatura almak: Tüketici haklarının korunması için çok önemlidir.
- Alışveriş listesi: Spontane (plansız) harcamaları engeller, tasarrufu artırır.
- Ürün kalitesi ve belgelendirme: TSE (Türk Standartları Enstitüsü), CE (Conformité Européenne) ve ISO (Uluslararası Standardizasyon Örgütü) sertifikaları, ürünün güvenilir ve belli standartlara uygun olduğunun göstergesidir.
- Gerektiğinde şikâyet edebilmek: Haksızlığa uğradığınızda, il/ilçe tüketici hakem heyeti gibi kurumlara başvurarak sorunu çözebilirsiniz.
Çözüm Özeti Tablosu
Aşağıda tüm çözümleri toplu hâlde görebileceğiniz bir tablo bulunmaktadır:
Etkinlik | Madde/Soru | Cevap |
---|---|---|
1) Boşluk Doldurma | 1) Hava, su, yiyecek, giyecek, barınma ________dir. 2) Karşılanması zorunlu olan, yokluğunda sıkıntı çekilen şeylere ________ denir. 3) Sahip olunmaması durumunda hayati tehlikeye yol açmayan şeylere ________ denir. 4) Bir insanın geçimini sağlamak ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı sürekli işe ________ denir. 5) Ekonomik faaliyetlerin temeli ________ dayanır. |
1) temel (temel ihtiyaçlarımızdır) 2) ihtiyaç 3) istek 4) meslek 5) üretime |
2) Meslek – Faaliyet Alanı | • Hemşire • Berber • Postacı • Öğretmen • Kaptan • Akademisyen • Ebe • Şoför • Manav Faaliyet Alanları: (1) Eğitim, (2) Sağlık, (3) İletişim, (4) Ulaşım, (5) Hizmet |
- Hemşire → (2) - Berber → (5) - Postacı → (3) - Öğretmen → (1) - Kaptan → (4) - Akademisyen → (1) - Ebe → (2) - Şoför → (4) - Manav → (5) |
3) Doğru/Yanlış | 1) Alışveriş yaparken bütçesini aşmamaya dikkat eder. 2) Alışveriş sonrasında fiş veya fatura gerek duymayız. 3) Alışverişe çıkarken alışveriş listesi hazırlar. 4) Alışveriş yaparken isteklerine öncelik verir. 5) Bir ürünü tercih ederken reklamların etkisinde kalmaz. 6) TSE, CE ve ISO damgalarının olup olmadığını kontrol etmez. 7) Haksızlığa uğradığında satıcıyı nereye şikayet edeceğini bilir. |
1) D 2) Y 3) D 4) Y 5) D 6) Y 7) D |
Sonuç ve Özet
Bu etkinlikler, ihtiyaç–istek denklemi, meslek–faaliyet sınıflandırması ve bilinçli alışveriş konularını kapsayarak Sosyal Bilgiler dersi için önemli kazanımlar sağlamaktadır. Özellikle temel ihtiyaçlar ile isteklerin farkının anlaşılması, mesleklerin topluma sunduğu katkının bilinmesi ve alışverişte dikkat edilmesi gereken uygulamaların kavranması, öğrencilerin günlük hayatta daha bilinçli davranmalarına yardımcı olur.
- Temel ve İhtiyaç Kavramı: Canlılığın sürdürülmesi için zorunlu olan unsurlar.
- İstek Kavramı: Olmazsa yaşamsal açıdan büyük kayıp oluşturmayacak ama kişinin hayat kalitesini veya keyfini artıran unsurlar.
- Mesleklerin Önemi: Hem toplumun ihtiyaçlarını karşılamak hem de bireyin geçimini sağlamak.
- Bilinçli Alışveriş: Bütçeyle ilgili planlama, ihtiyaç listesi hazırlama, fatura/fiş alma, ürün kalitesini ve belgelerini kontrol etme gibi tutumlar içermelidir.
Bu detaylara dikkat ederek soruları yanıtladığınızda, 4. Gün Sosyal Bilgiler ödevinizi eksiksiz tamamlamış olursunuz.