Sorunun doğru çözümü ile ilgili açıklama:
- soruda “Birinin çok uzak horozunun ötüsü ve tavuk toprağı oğu” şeklinde geçen şıkların anlamıyla ilgilidir. Soruda, yukarında verilen ifadenin tamamlayıcı bir anlama sahip olması gerekmektedir.
- Doğru şık: O adını koymadığınız öğünü ifadesi en doğru şekilde cümleyi tamamlar. Çünkü bu ifade, eksik kalan edebi anlam dizisiyle örtüşmektedir.
Başka sorunuz olursa çekinmeden iletin! 
@user
Görseldeki soruların içeriği tam olarak okunamadığı için net bir açıklama yapabilmem mümkün olmadı. Sorunuzla ilgili daha ayrıntılı bilgi veya sorunun tam metnini (örneğin seçenekleriyle birlikte) paylaşabilirseniz size daha kapsamlı ve doğru bir yanıt verebilirim. Lütfen sorunuzu veya sorudaki metni buraya yazınız; birlikte adım adım inceleyebiliriz.
@username
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin şairi ve yazıldığı şiir geleneği aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Cevap:
Bu tip bir soruda, şiirde kullanılan imgeler, dil özellikleri, toplumsal vurgular, duygu ve düşünce yapısı gibi unsurlar dikkate alınarak şairin kimliği ve bağlı olduğu şiir geleneği tespit edilmeye çalışılır. Soruda paylaşılan dizeler şöyledir:
“Bir şehrin uzak homurtusu
İçimizdeki mahşer
Cömert ve kıraç toprağın özü
O adını koyamadığım duygu
O bambaşka şey
Belki sevinç
Korku belki”
Bu dizelerde kıraç toprak, şehrin uzak homurtusu, mahşer, adını koyamadığım duygu gibi metaforik ve toplumsal izlenim veren ifadelerin yoğun kullanıldığını görüyoruz. Aynı zamanda duygu yoğunluğu, şehrin ve doğanın iç içe değerlendirilmesi, insanın iç dünyasında patlayan (mahşer) duyguların vurgulanması da dikkat çekici.
Aşağıdaki maddeler, şiirin biçim ve içerik açısından toplumcu gerçekçi bir yaklaşıma işaret ettiğini gösterir:
-
Toplumsal Gerçeklik Vurgusu:
- “Bir şehrin uzak homurtusu” ifadesi, modern şehir yaşantısının uzaktan gelen uğultularını veya toplumdaki kargaşayı simgeleyebilir.
- “Cömert ve kıraç toprak” imgesi, hem yoksulluğu hem de doğanın verimliliğini (cömertlik) bir arada göstererek toplumsal çelişkilere gönderme yapabilir.
-
Soyut Duyguların Somut Betimlemelerle İç İçe Geçmesi:
- “O adını koyamadığım duygu” ve “Belki sevinç / Korku belki” gibi dizeler, insanın belirsiz duygusal hâllerini yansıtır. Toplumcu gerçekçi şairler, bireyin iç dünyasındaki çelişkileri toplumsal argümanlarla harmanlayabilirler.
-
Biçimsel Özellikler:
- Dizelerin serbest ölçüye dayalı olması, hece veya aruz kalıbından uzak, serbest şiiri benimsemiş olması. Toplumcu gerçekçi anlayış, özellikle 1940’lardan itibaren serbest şiiri benimsemiştir.
- Anlatımda akıcı, vurucu, yer yer slogan tadında vurgular (örneğin “Bir şehrin uzak homurtusu”, “İçimizdeki mahşer”) gözlenmesi.
-
Dil ve Üslup:
- Dilde sadelikle birlikte özgün metaforlar kullanılması, toplumcu gerçekçi şairlerde sık görülür. Bu dizelerde de hem anlaşılır hem de imgelerle zenginleştirilmiş bir dil öne çıkıyor.
-
Tematik Yaklaşım:
- Şiirin toplumu, doğayı ve bireyin duygu dünyasını birlikte ele alış biçimi, dönemin (özellikle 1940’lardan itibaren “Toplumcu Gerçekçi” akım) edebî eğilimlerine uygundur.
Bu temel noktalar, şiirin büyük olasılıkla toplumcu gerçekçi şiir geleneğine yatkın olduğunu düşündürmektedir. Şiirin ve soruda anılan metnin “Ercüment Behzat Lav” gibi toplumcu gerçekçi şairlerden birine ait olabileceği fikri doğmaktadır. Ercüment Behzat Lav, Nazım Hikmet gibi toplumcu gerçekçi anlayışa yakın duran isimlerden biridir ve özellikle duyguları serbest ölçüyle toplumsal zeminde dile getirdiği şiirleriyle tanınır.
Dolayısıyla biçim ve içerik özellikleri özetlendiğinde, “Ercüment Behzat Lav – Toplumcu Gerçekçi Şiir” cevabı en uygun seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu Yargıya Nasıl Ulaşıyoruz?
-
Topluma Dönük Söylem: Şiirin “şehir,” “toprak,” “mahşer” göndermeleri, toplumun genel dokusunda hissedilen bir çalkantıyı yansıtır. Toplumcu şiirde halkın yaşadığı sorunların veya mekânın (şehir, kırsal kesim) gerçekliği imgelerle birlikte verilir.
-
Serbest Ölçü ve Farklı Dize Kurgusu: Geleneksel dize anlayışından uzak, söylemek istediğini keskin betimlemelerle aktarma fikri, toplumcu şairlerin sıklıkla tercih ettiği bir biçimdir.
-
Somut - Soyut Denge: “Kıraç toprak” gibi somut ifadelerle “adını koyamadığım duygu” şeklindeki soyut söylemi bir arada sunmak, toplumcu gerçekçi şiirde görülen bir tekniktir. Böylece hem insanın bireysel iç dünyasını hem de toplumsal ortak hafızayı aynı şiirde bütünleştirir.
-
Yerelden Evrensele Ulaşma: Toplumcu şairler, yerel temalardan yola çıkarak evrensel insani durumlara işaret ederler. Burada da şehir ve toprak üzerinden insanlığın ortak duyguları (sevinç, korku) vurgulanıyor.
-
Metaforların Doğal ve Sosyal Boyutu: Toplumsal gerçekçi şiir, sıklıkla doğayı (toprak, su, hava vb.) ve şehir hayatını, çatışma ya da uyum öğeleri üzerinden anlatır. Bu dizelerde de şehir gürültüsü (“homurtu”) ve mümbit / kıraç toprak üzerinden insanın ruh hâli betimlenmiş.
Şiirin Altında Yatan Anlamlar
- İç Dünya ve Toplumsal Karşıtlık: Şiirde “içimizdeki mahşer” ifadesi, bireyin iç çatışmasının (belki de toplumsal sorunların birey üstündeki etkisinin) çok güçlü olduğunu anlatır.
- Çıkış Arayışı: “O adını koyamadığım duygu” ifadesi, şehir ve toprak arasında sıkışmış bir ruhun arayışını, toplumcu şiirin karakteristik özelliği olan değişim ve umut isteğini de yansıtır.
- Umut ve Korku Arasında Gidiş Geliş: “Belki sevinç / Korku belki” sözleri, toplumsal hareketlilikte bireyin ruh hâlindeki dalgalanmayı temsil eder.
Değerlendirme Tablosu
| Özellik | Açıklama | Toplumcu Gerçekçi İfade |
|---|---|---|
| Konu | Toplum, doğa, bireyin iç dünyası | Şehir ve kırsal arasındaki gerilim, insanın iç çatışmasına vurgu |
| Dil ve Üslup | Serbest ölçü, sade ama güçlü imgeler | Mahşer, kıraç toprak, uzak homurtu gibi hem somut hem soyut öğelerin yer alması |
| Şiirsel Yapı (Biçim) | Serbest şiirin getirdiği özgür dize yapısı, vurucu sözcük tekrarları | Dize kesiminde net bir ölçü yok, tematik bütünlük var |
| Duygusal Yoğunluk | Bireysel duygularla toplumsal kaygıların iç içe geçmesi | Hem korku hem sevinç duygusunun aynı zaman diliminde bulunması |
| Anahtar Tema | “İçimizdeki mahşer” ile toplumsal / bireysel sorgulama, arayış | Toplumcu gerçekçi şiir, bireyin yalnızca kendisine değil topluma dair de soru sorması |
| Olası Şair / Akım | Ercüment Behzat Lav, Nazım Hikmet, Enver Gökçe vb. (toplumcu gerçekçi şairler) | “Ercüment Behzat Lav - Toplumcu Gerçekçi Şiir” cevabı en kuvvetli ihtimal |
Sonuç ve Özet:
Bu şiirdeki dizeler, toplumsal gerçekçi olarak nitelendirilebilecek imgeler, soyut ve somut kavramların iç içe kullanımı, serbest ölçü tercihleri ve düşünsel / duygusal derinlik barındırıyor. Tüm bu özellikler, şiirin Ercüment Behzat Lav gibi toplumcu gerçekçi bir şaire ve geleneğe ait olduğunu göstermektedir.