5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre iş kazası bildirimi ne kadar sürede yetkili kolluk kuvvetlerine yapılmalıdır?
Cevap:
İş kazası bildiriminin yetkili kolluk kuvvetlerine yapılma süresi “derhal”dir.
Aynı kanuna göre işverenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) iş kazasını bildirme süresi ise kazadan sonraki en geç 3 iş günü içinde gerçekleşmelidir. Ancak soruda özellikle kolluk kuvvetlerine (polis veya jandarma) yapılması gereken bildirim sorulduğundan, 5510 sayılı Kanun’un açık hükmü gereği “derhal” ifadesi geçerli olur.
5510 Sayılı Kanun’daki Düzenlemelerin Detayları
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Türkiye’de sigorta hak ve yükümlülüklerini düzenleyen temel mevzuattır. Bu kanun iş kazasının nasıl tanımlandığını, işverenlerin bu kazaları nasıl ve ne kadar sürede bildirmek zorunda olduklarını net bir biçimde ortaya koyar. Kanun’un 13. maddesi “iş kazasının tanımını” ve bu kazanın hem SGK’ya hem de yetkili kolluk kuvvetlerine bildirimi konusunu içerir.
1. İş Kazası Tanımı
Kanun’un ilgili maddesinde iş kazası, sigortalının işyerinde bulunduğu sırada veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, bedence ya da ruhça engelli hâle getiren olaylar olarak anlatılır. Bu tanım, kazanın hangi koşullarda ve nasıl gerçekleştiğine bağlı olarak işverenin ya da işveren vekilinin yükümlülüklerini de belirler.
2. İş Kazası Bildiriminin Süresi
5510 sayılı Kanun’un 13. maddesi uyarınca:
- Kaza meydana geldiğinde işveren, kazayı en geç 3 (üç) iş günü içinde SGK’ya bildirmekle yükümlüdür.
- Aynı olayla ilgili olarak yetkili kolluk kuvvetlerine (polis veya jandarma) verilen bildirim ise “derhal” yapılmak zorundadır.
Dolayısıyla, bir iş kazası meydana gelir gelmez en hızlı şekilde kolluk kuvvetlerine haber verilmesi esastır. Ardından, işverenin sigorta düzenlemeleri açısından da SGK’ya bildirim yükümlülüğü başlar ve bunun için ayrı olarak tanınmış olan 3 iş günlük yasal süre söz konusudur.
3. Bildirim Yapılmamasının Sonuçları
Kanun, bu süre içerisinde bildirim yapılmaması halinde idari para cezası gibi müeyyideler öngörür. İşveren, belirlenen yasal süreler içerisinde bildirim yapmazsa çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Bu bakımdan kanun şunları amaçlar:
- İş kazalarının hızlı bir şekilde resmî makamlara duyurulması,
- Gerekli inceleme ve soruşturmaların gecikmeden başlaması,
- Mağdur olan işçinin yasal haklarının korunması.
4. Neden “Derhal” Bildirim?
“Derhal” ifadesi, kaza olduktan sonra mümkün olan en kısa sürede kolluk kuvvetlerine başvurmayı vurgular. Bu ibare, kazanın niteliği, oluş şekli ve varsa cezai boyutu ile ilgili delillerin kaybolmaması veya olay yeri incelemesinin sağlıklı yapılabilmesi amacıyla getirilmiştir.
5. Diğer İlgili Mevzuatlar
İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler de işverenin sorumluluklarını düzenler. Ancak, 5510 sayılı Kanun’daki 3 iş günlük süre SGK bildirimi, “derhal” bildirimi ise kolluk kuvvetleri için geçerlidir. Dolayısıyla iki ayrı makama farklı sürelerde bildirim söz konusudur.
Aşağıdaki tabloda iş kazası bildirimini özet halde görebilirsiniz:
| Bildirim Türü | Bildirilmesi Gereken Makam | Kanunda Belirtilen Süre |
|---|---|---|
| İş Kazası Kolluğa Bildirimi | Polis / Jandarma (Yetkili Kolluk) | Derhal (İş kazasından hemen sonra) |
| İş Kazası Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) Bildirimi | Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) | En geç 3 iş günü içinde |
Bu tablo, kaza sonrası hangi kurumlara hangi süre içerisinde bildirim yapılması gerektiğini net bir biçimde göstermektedir.
Özet ve Önemli Noktalar
- 5510 sayılı Kanun’a göre iş kazası tanımı, işçinin işyerinde veya işin yürütümüyle bağlantılı olarak meydana gelen ve bedensel/ruhsal bütünlüğünü zedeleyen olayları kapsar.
- Bu kanun gereğince kolluk kuvvetlerine bildirim açısından “derhal” ifadesi kullanılırken, SGK’ya bildirim bakımından 3 iş günlük bir süre mevcuttur.
- İşverenin yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi hayati önem taşır; aksi durumda hem cezai hem idari yaptırımlarla karşılaşılabilir.
- “Derhal” bildirimin gerekçesi, olay yeri incelemesi ve kazanın niteliğinin hızlı şekilde resmileştirilmesidir.
Bu bilgiler ışığında, sorudaki çoktan seçmeli şıklar arasından “derhal” ibaresi doğru cevaptır.
Kaynakça:
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (Resmî Gazete, 16/6/2006 Tarih ve 26200 Sayı)
- 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre iş kazası bildirimi ne kadar sürede yetkili kolluk kuvvetlerine yapılmalıdır?
Answer:
Yetkili Kolluk Kuvvetlerine Bildirimin Süresi
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda, iş kazaları meydana geldiğinde yetkili kolluk kuvvetlerine yapılan bildirim “derhal” (gecikmeksizin) yapılmalıdır. Bu ifade, kazanın oluşmasıyla birlikte güvenlik güçlerinin en hızlı şekilde haberdar edilmesini amaçlar.
Önemli Detaylar
- SGK’ya bildirim: İşverenin, kazadan sonra en geç 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirim yapması zorunludur (5510 sayılı Kanun md. 13).
- Kolluk kuvvetlerine bildirim: Emniyet, jandarma gibi yetkili birimlere derhal haber verilmesi gerekir.
Bu iki prosedür birbirini tamamlayıcı niteliktedir. Kaza esnasında resmi soruşturmaların yapılabilmesi, hukuki süreçlerin şeffaf ve hızlı ilerlemesi için zaman kaybetmeden polise veya ilgili kolluk birimlerine haber verilmesi kanunen zorunludur.
Kaynak: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu md. 13
@User