Erzurum Kongresi’nin Bölgesel ve Ulusal Kararları
Erzurum Kongresi, 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında gerçekleşmiş ve Türk Kurtuluş Mücadelesinde önemli bir yer tutmuştur. Kongrede alınan kararlar hem bölgesel hem de ulusal nitelikte olup, ulusal bağımsızlık hedefi doğrultusunda çeşitli önlemler alınmıştır.
Sorudaki gibi, kongrede alınan beş karar şu şekildedir:
- Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.
- Doğu illerindeki tüm cemiyetler, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti çatısı altında birleştirildi.
- Manda ve himaye kabul edilemez.
- Doğu illerinin temsilcilerinden oluşan 9 kişilik Temsil Heyeti oluşturuldu.
- Kuvayi Milliye’yi etkin, milli iradeyi hakim kılmak esastır.
Erzurum Kongresi’nin bölgesel amacını düşündüğümüzde, direkt olarak Doğu Anadolu ve çevresini ilgilendiren ve bu bölgelerdeki cemiyetleri birleştirme amacı güden kararlar ön plana çıkar. Bu bağlamda:
-
II. Madde: “Doğu illerindeki tüm cemiyetler, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti çatısı altında birleştirildi.” Bu madde doğrudan Doğu illerine yönelik bir örgütlenme çabası olup, bölgeseldir.
-
IV. Madde: “Doğu illerinin temsilcilerinden oluşan 9 kişilik Temsil Heyeti oluşturuldu.” Bu madde yine doğrudan Doğu illerinin temsilini ve bu bölgeye özgü bir örgütlenmeyi ön plana çıkarmaktadır.
Bu doğrultuda, Erzurum Kongresi’nin bölgesel nitelikteki kararları II ve IV numaralı kararlar olarak tespit edilebilir. Dolayısıyla doğru cevap seçeneklerinden D) II-IV doğru cevaptır. Bu kararlar, Doğu Anadolu bölgesinin korunması ve bu çerçevede bir organizasyon sağlanmasını öngörmektedir.
Ulusal niteliği olan kararlar ise, bütün vatanı ilgilendiren bağımsızlık ve bütünlük motifleri içermektedir. Kongrenin ulusal çapta önem taşıyan diğer kararları, milli sınırları ve milli iradeyi vurgulayan kararlardır.