Fiilimsiler fiil kök veya gövdelerine gelen eklerle isim, sıfat ve zarf görevlerini görürler. Böylece isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil olarak üçe ayrılır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde fiilimsilerin tüm türleri kullanılmıştır?
Yazar henüz çocukken şaşırtan öyküleriyle dikkat çekmeyi başarmıştı.
Onun dünyası diğer yazarları etkilemekte ve özendirmekteydi.
Kendini usta diye adlandıranlara kendini göstermek istedi belli ki.
Sıtmadan yataklara düşerken hep kitaplarını sayıklamaktaydı.
Cevap:
Fiilimsiler, fiil köklerine eklenen eklerle isim, sıfat ya da zarf görevleri yüklenen kelimelerdir ve üç türe ayrılır: isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil.
- İsim-Fiil: “-mek, -me, -iş” ekleriyle yapılır. Örneğin: “gelmek”, “okuma”, “alış”.
- Sıfat-Fiil: “-en, -mez, -ar” gibi eklerle yapılır ve isimleri niteleyen fiilimsilerdir. Örneğin: “koşan”, “gelmez”, “yıkar”.
- Zarf-Fiil: “-ken, -ince, -ip” gibi eklerle yapılır ve fiilleri niteleyen yapıdadır. Örneğin: “gelince”, “koşarak”, “bitirip”.
Şimdi seçenekleri inceleyelim:
A) Yazar henüz çocukken şaşırtan öyküleriyle dikkat çekmeyi başarmıştı.
- “şaşırtan**”: sıfat-fiil
- “çekmeyi**”: isim-fiil
Bu cümlede zarf-fiil yoktur.
B) Onun dünyası diğer yazarları etkilemekte ve özendirmekteydi.
- “etkilemekte”: isim-fiil
- “özendirmekteydi**”: isim-fiil
Bu cümlede sıfat-fiil ve zarf-fiil yoktur.
C) Kendini usta diye adlandıranlara kendini göstermek istedi belli ki.
- “adlandıran”: sıfat-fiil
- “göstermek”: isim-fiil
Bu cümlede zarf-fiil yoktur.
D) Sıtmadan yataklara düşerken hep kitaplarını sayıklamaktaydı.
- “düşerken**”: zarf-fiil
- “sayıklamaktaydı**”: isim-fiil
Bu cümlede sıfat-fiil yoktur.
Final Cevap:
Verilen seçeneklerde tüm fiilimsi türlerinin kullanıldığı bir cümle bulunmamaktadır. Herhangi bir seçenekte isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiilin hepsinin bir arada bulunduğu cümle yoktur.