Soru: Kalorifer yanmaya başladıktan sonra buz tutmuş camda meydana gelen değişim aşağıda gösterilmiştir. Camın zamanla ışığı geçirme miktarını grafik ile çiziniz.
Cevap:
1. Olayın Tanımı
- Başlangıç Durumu: Cam buzla kaplı olduğundan ışığın büyük bir kısmını geçirmez.
- Isınma ile Değişim: Kalorifer yanmaya başlayınca cam ısınır, buz yavaş yavaş erir ve cam daha şeffaf hâle gelir.
- Son Durum: Buz tamamen eridiğinde cam üzerinden ışığın geçiş miktarı maksimum seviyeye ulaşır.
2. Grafiğin Nasıl Çizileceği
- Yatay Eksen (x-ekseni): Zaman (dakika veya saniye cinsinden)
- Dikey Eksen (y-ekseni): Camın geçirdiği ışık miktarı (yüzde 0’dan 100’e doğru)
- Grafiğin Eğimi: Zaman ilerledikçe ışık geçirme oranı düzenli olarak artar. Başlangıçta düşük, sonunda en yüksek seviyeye ulaşmalıdır.
Aşağıdaki basit koordinat sistemi üzerinde örnek bir grafik gösterimi düşünebilirsiniz:
- (0. dakika) Camın ışığı geçirme oranı yaklaşık %10 (buzuyla kaplı, ama tamamen sıfır da olmayabilir).
- (10. dakika) Buzun bir kısmı eridiği için ışığı geçirme miktarı %40 seviyesine yükselir.
- (20. dakika) Işığın geçirme miktarı %70 civarına çıkar.
- (30. dakika) Buz büyük oranda erir, ışık geçirme miktarı %90 yakınına gelir.
- (40. dakika) Son durumda buz tamamen yok olur; cam %100 ışığı geçirir hâle gelir.
3. Örnek Verilerle Aydınlatma Tablosu
| Zaman (dk) | Camın Işık Geçirme Oranı (%) | Açıklama |
|---|---|---|
| 0 | 10% | Buzlu cam, az miktarda ışık geçişi |
| 10 | 40% | Buz bir miktar eridi, şeffaflık artıyor |
| 20 | 70% | Camın büyük kısmı açıldı |
| 30 | 90% | Neredeyse tam şeffaflık |
| 40 | 100% | Tümüyle erimiş buz, maksimum ışık geçişi |
Bu tabloya dayanarak dikey ekseni “Işık Geçirme Oranı (%)” ve yatay ekseni “Zaman (dk)” olarak düzenleyip, 0. dakikadan 40. dakikaya kadar yükselen bir eğri ile camın artan şeffaflığını gösterebilirsiniz.
4. Özet
- Cam üzerindeki buz, ısı enerjisi sayesinde eridikçe ışığın geçme oranı artar.
- Grafik, zaman ilerledikçe yükselen bir eğri göstermelidir. Başı düşük, sonu yüksek oranda ışık geçirgendir.