Deneme Sorularının İncelenmesi ve Çözümü
1. Soru ve Çözümü
Soruda verilen metin:
Osmanlı Devleti, Macaristan’ı fethettikten sonra Macar halkına adalet ve hoşgörü ile yaklaşmıştır. Meşhur Macar tarihçi Fekete, Türklerin, halkı Müslüman olmaya zorlamadıklarını, teşvik de etmediklerini ifade ederek bulunan en çarpıcı örneği vermiştir. Ayrıca Türklerin o devirde başka hiçbir din topluluğunda göremediğimiz derecede yüksek bir insanlık anlayışıyla başka dinden insanlar arasında görmeye ses çıkartmamış, kendileriyle bir şehirde yaşamalarını hoş görmüşlerdir.
Soru: Bu metne göre Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
- A) Farklı dine sahip toplumlarla çatışma yaşamıştır.
- B) Fethedilen yerlere sadece askeri birlikler yerleşmiştir.
- C) Yeni fethettiği topraklarda istila politikası uygulamıştır.
- D) Fethedilen şehirlerdeki halkın sadece dini hayatını korumuştur.
Cevap:
Doğru seçenek D şıkkı olmalıdır çünkü metin, Osmanlı Devleti’nin hoşgörülü davranarak, fethedilen şehirlerdeki halkın dinine karışmadığını, onların sadece dini hayatlarını değil, genel yaşamlarını da hoşgörü ile devam ettirdiğini vurgulamaktadır.
2. Soru ve Çözümü
Soruda verilen metin:
Osmanlı Devleti, 16. yüzyılın sonlarından itibaren siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda eski gücünü yitirmeye başladı. Coğrafi Keşifler Osmanlı Devleti’nin ekonomisini olumsuz etkiledi. Bu sebeple ticaret eski canlılığını yitirdi, vergi geliri azaldı, israf arttı, devlet hazinesi boşaldı. Anadolu’da çıkan ayaklanmalar üretimin azalmasına neden oldu. Kapıkulu askerleri ekonomik sıkıntıları bahane ederek isyanlar çıkartırken zamanla padişah ve devlet görevlilerini değiştirmeye başladılar. Böylece devlet otoritesi sarsıntıya uğradı.
Soru: Bu metne göre Osmanlı Devleti ile ilgili;
Cevap:
Bu sorunun cevabı metinde belirtilen neden-sonuç ilişkisi kurularak yapılabilir. Osmanlı Devleti’nin Coğrafi Keşifler nedeniyle ekonomik olarak zayıfladığı ve bu zayıflamanın askeri ve siyasi otoritesini de etkilediği anlaşılmaktadır.
3. Soru ve Çözümü
Soruda verilen metin:
Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde,
- Amasra, Candaroğulları, Trabzon Rum İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı ele geçirildi.
- Venedik’e ticari ve hukuki ayrıcalıklar verildi.
- Ortodoks Fener Patriği’ne devamlılık için izin tanındı.
Cümle: Bu dönemle ilgili;
- I. Anadolu’da siyasi birlik sağlanmaya çalışılmıştır.
- II. Avrupa ile ticari hayattı sürdürülmesine önem verilmiştir.
Cevap:
Doğru yanıt I ve II olacaktır çünkü; Fatih Sultan Mehmet’in döneminde Anadolu’da birliği sağlamak amacıyla Candaroğulları gibi beylikler ele geçirilmiş, ekonomik olarak ise Venedik’e ticari ayrıcalıklar verilerek Avrupa ile ilişkiler sürdürülmüştür.
Soruların çözümündeki temel mantık Osmanlı Devleti’nin siyasi, sosyal ve ekonomik politikalarının tarihsel süreçle uyumlu bir şekilde değerlendirilmesidir. @suphi_ATES