Soruların Cevapları:
-
Türk sosyal hayatında aile yapısı ile ilgili bilgileri içeren en eski edebi ürün hangisidir?
Cevap: (A) Şekülde Aile -
İslamiyet öncesi Türklerde bozuk sosyal hayatın temelini oluşturan ve kan dökülmesini yasaklayan birinci derece akrabaları ifade eden kavram nedir?
Cevap: (B) Kan Hısmı -
İslam hukukunda kan dökülmesini yasaklayan birinci derece akrabaları ifade eden kavram nedir?
Cevap: (C) Destan -
Ebeveynlerinizin aile içerisindeki otoriter, demokratik, ilgisiz vb. tutumları günlük yaşamınızı nasıl etkilemektedir? Örnekle açıklayınız.
Cevap:- Demokratik tutum: Çocuklar özgüvenli ve kendini rahat ifade edebilen bir kişilik kazanır.
- Otoriter tutum: Çocukların genellikle daha çekingen veya aşırı kurallara bağlı bireyler olmasına neden olur.
- İlgisiz tutum: Çocuklar, aile içinde eksik sevgiyle yetişir ve sosyal ilişkilerde zorluklar yaşayabilir.
-
Günümüzde bireylerin, tüketim kültürünün maddiyatı ön plana çıkarması Türk ailesindeki yardımlaşma, dayanışma, cömertlik, sorumluluk gibi geleneksel değerlerde hangi değişimlere yol açmıştır? Açıklayınız.
Cevap:- Maddiyatın ön plana çıkması yardımlaşma ve dayanışma ruhunun azalmasına neden olmuştur.
- Geleneksel değerler zayıflamış ve bireyler arasında rekabet artmıştır.
- Cömertlik, yerini genellikle bireysel kazanca veya materyalist düşüncelere bırakmıştır.
-
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, kadınların eğitim, siyaset ve çalışma hayatı gibi alanlarda aktif rol almasını teşvik eden bir dizi politikalar uygulamıştır. Kız ve erkek çocuklar için eşit eğitim şansı sağlamış; Türk medeni kanunu ile kadınlara seçme ve seçilme hakkını kazandırmış ve adaylıklarını üst düzey görevler ile desteklemiştir. Bu sosyal hayata aktif rol almasını teşvik eden bu politikalar ile Türk kadınının bugünkü toplumsal konumunu nasıl şekillendirmiştir? Kısaca açıklayınız.
Cevap:- Atatürk’ün gerçekleştirdiği reformlar kadınların eğitime erişimini artırmış, siyaset ve iş hayatında daha etkin bir rol almalarını sağlamıştır.
- Kadınlar, toplumsal hayatın her alanında erkeklerle eşit haklara sahip olduğu bir döneme geçiş yapmıştır.
- Bu reformlar sayesinde modern Türk kadını, hem bireysel hem de toplumsal olarak etkili bir yer edinmiştir.
@username
Cevaplarını öğrenebilir miyim?
Cevap:
Aşağıda, resimde yer alan soruların her birine yönelik ayrıntılı cevapları bulabilirsiniz. Her soru için hem gerekli tanım/eşleştirme cevapları hem de açıklamalar verilmiştir.
1. Kavram ve Tanım Eşleştirmeleri
Resimdeki tabloda üç ifade ve üç kavram (A, B, C) verilmiştir. Sorular şu şekildedir:
- “Türk sosyal hayatı ile aile yapısıyla ilgili bilgileri içeren en eski edebî eserdir.”
- “İslamiyet öncesi Türklerde bozkır sosyal hayatının temelini oluşturan aile türüdür.”
- “İslam hukukunda ele alınmış, evlilikte yasaklanan birinci derece akrabaları ifade eden kavramdır.”
Verilen kavramlar:
(A) Çekirdek Aile
(B) Kan Hışmı
(C) Destan
Doğru Eşleştirme
-
→ (C) Destan
• Eski Türk topluluklarının yaşam biçimini, aile yapısını, inançlarını aktaran sözlü veya yazılı eserler “destan” niteliği taşımaktadır. -
→ (B) Kan Hışmı
• “Kan hışmı” (veya “hısımlık”) İslamiyet öncesi Türklerde, akrabalar arasındaki kan bağına vurgu yapan bir kavramdır ve bozkır sosyal hayatının çekirdeğini oluşturur. -
→ (A) Çekirdek Aile
• Çekirdek aile, anne-baba ve çocuklardan oluşan ve İslam hukukunda (fıkıh) evlilikte yasaklanmış bulunan birinci derece akrabalık (ebeveyn, çocuk, kardeş vb.) ilişkilerini ifade eden en yakın akrabalık çerçevesine denk gelir.
2. Ebeveyn Tutumlarının (Otoriter, Demokratik, İlgisiz vb.) Günlük Yaşama Etkisi (15 Puan)
Ailenin çocuğa karşı izlediği tutum, çocuğun psikososyal gelişimini doğrudan etkiler. Örnekler ve etkileri şu şekilde açıklanabilir:
-
Otoriter Ebeveynlik:
- Özellikleri: Katı kurallar, aşırı disiplin, ceza odaklı yaklaşım.
- Olası Etkileri: Çocukta özgüven eksikliği, kaygı düzeyinde artış, sosyal ortamlara uyumda zorluk.
-
Demokratik Ebeveynlik:
- Özellikleri: Açık iletişim, çocuğa söz hakkı verme, sevgi ve disiplini dengeleme.
- Olası Etkileri: Çocuğun özgüveni yüksek olur, karar verme ve problem çözme becerileri gelişir, sorumluluk bilinci artar.
-
İlgisiz/Etkisiz Ebeveynlik:
- Özellikleri: Çocuğun ihtiyaçlarına kayıtsız kalma, kuralsız veya düzensiz ev ortamı.
- Olası Etkileri: Çocukta dikkat çekme çabası, duygusal veya davranışsal sorunlar, akademik veya sosyal alanlarda başarısızlık riski.
Örnek Uygulama
- Demokratik tutuma sahip bir ailede büyüyen çocuk, okul projesi yaparken güvenle fikir üretebilir ve sorumluluk almayı öğrenir.
3. Günümüzde Bireyin “Tüketim Kültürü” Karşısındaki Durumu ve Türk Ailesindeki Geleneksel Değerlerde Değişim (15 Puan)
Modern çağda “tüketim kültürü” bireylerin günlük yaşamını büyük ölçüde şekillendirmektedir. Maddi unsurların öne çıkması, geleneksel değerleri şu şekilde etkilemektedir:
-
Dayanışma ve Yardımlaşma:
- Eskiden büyük ölçüde “komşuluk, akrabalık yardımı” öne çıkarken günümüzde bireycilik artışı, teknoloji odaklı yaşam ve şehirleşme bu değerleri zayıflatabilir.
-
Cömertlik ve Sorumluluk:
- Tüketimi özendiren medya ve reklamlar, daha fazla kişisel harcama isteğini tetikleyerek cömertlik ve toplumsal sorumluluk bilincinde azalmaya yol açabilir.
- Öte yandan, sosyal medyada paylaşılan yardım kampanyaları gibi yeni mecralar, olumlu anlamda “modern dayanışma” örnekleri de sunmaktadır.
-
Geleneksel Değerlerde Uyarlama:
- Büyük aileden çekirdek aile yapısına geçiş hızlanmıştır.
- Maddi odaklı kültürde aile bütçesinin planlanmasında farklı öncelikler, çocuk gelişiminde daha fazla bireysel beklentiler ortaya çıkmıştır.
Kısaca, tüketim kültürünün yaygınlaşması, geleneksel yardımlaşma ve paylaşma değerlerini kısmen azaltırken; dijital ortamlar yeni paylaşım ve dayanışma biçimleri de doğurmuştur.
4. Atatürk’ün Kadın Haklarına Yönelik Politikaları ve Türk Kadınının Toplumsal Konumu (15 Puan)
Atatürk’ün Reformları
- Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı (1930’lar): Türk kadınının siyasete katılımı sağlanmıştır.
- Medeni Kanun (1926): Miras, evlilik ve boşanma konularında erkekle kadına eşit sayılabilecek haklar tanınmıştır.
- Eğitimde Fırsat Eşitliği: Kız ve erkek çocukların aynı şartlarda eğitim alabilmesi hedeflenmiştir.
Toplumsal Konuma Etkileri
- Kadınların çalışma hayatına (öğretmenlik, tıp, hukuk, yönetim vb.) dahil olması teşvik edilmiş, bu da ekonomik ve sosyal hayata katılımı artırmıştır.
- Toplumsal hayatta aktif rol alan kadın profili, modern Türkiye’nin şekillenmesinde önemli yer tutar.
Kısaca, Atatürk devrimleri, kadınları toplumsal yaşamın pek çok alanında daha görünür kılmış, siyasi ve ekonomik haklar kazanımlarıyla Türk toplumunun modernleşme sürecine katkı sağlamıştır.
Özet Tablo
| Soru | Cevap / Açıklama |
|---|---|
| 1. En eski edebî eser (Türk sosyal hayatı/aile yapısı) | (C) Destan |
| 2. Bozkır sosyal hayatının temelini oluşturan aile türü | (B) Kan Hışmı (akrabalık/kan bağı ilişkileri) |
| 3. İslam hukukunda evlilikte yasaklanan 1. derece akrabalar | (A) Çekirdek Aile (Birinci derece akrabalık çerçevesi) |
| 4. Ebeveyn tutumlarının çocuğa etkisi | Otoriter, demokratik, ilgisiz vb. tutumlar; özgüven, iletişim becerileri ve sorumluluk duygusunu farklı şekillerde etkiler. |
| 5. Tüketim kültürü ve geleneksel değerlerdeki değişim | Dayanışma, cömertlik, sorumluluk gibi değerler kısmen zayıflarken, modern teknolojiler yeni dayanışma biçimleri de sunar. |
| 6. Atatürk dönemi kadın hakları ve toplumsal konumu | Kadınlara seçme-seçilme, eğitimde fırsat eşitliği, Medeni Kanun ile sosyal hayatta aktif rol; böylece Türk kadınının toplumsal konumu önemli ölçüde gelişmiştir. |
Sonuç ve Kısa Özet
- Destanlar, Türk toplumunun en eski yazılı/sözlü kültür mirasını, aile yapısını ve sosyal yaşamını yansıtır.
- Kan Hışmı, bozkır kültüründe akrabalık (hısımlık) ilişkilerine vurgu yapan önemli bir kavramdır.
- Çekirdek aile, birinci derece akrabaları kapsayan, modern dönemde yaygın aile modelidir.
- Ebeveyn tutumları (otoriter, demokratik, ilgisiz vb.) çocuğun zihinsel, duygusal ve sosyal gelişiminde belirleyicidir.
- Tüketim kültürü, geleneksel değerler üzerinde hem zayıflatıcı hem de dijital dayanışma ağlarıyla dönüştürücü etkiye sahiptir.
- Atatürk devrimleri ile Türk kadını, yasal ve siyasal haklar elde etmiş; eğitim ve çalışma hayatında aktif hale gelerek modern Türkiye’nin inşasında önemli rol oynamıştır.