Soru Çözümü ve Cevaplar
A Bölümü
Soruları verilen ifadelerle uygun şekilde tamamlıyoruz:
-
Cisimlerin siyah, beyaz ve renkli görünmesinin nedeni, ışığın soğurulma ve yansıtma özellikleriyle ilgilidir.
-
Üzerine düşen ışınları tümünü soğuran maddeler siyah renk görülür.
-
Tüm ışık renklerinin birleşiminden beyaz ışık oluşur.
-
Işığın, yoğunlukları farklı bir saydam ortamdan diğer bir saydam ortama geçerken doğrultusunu değiştirmesine kırılma denir.
-
Güneş ışınları uzay boşluğundan Dünya’ya gelir.
-
Üzerine düşen ışığın büyük bir kısmını yansıtan cisimler yansıtıcı özelliklere sahiptir.
-
Çukur aynalarda cismin görüntüsünün özellikleri, cismin aynaya uzaklığına göre değişir.
-
Merceğe gelen ışınların kırıldıktan sonra birleştiği yere odak noktası denir.
-
Diş hekimlerinin dişleri kontrol etmek için kullandıkları araçta ayna bulunur.
-
Büyüteç olarak mercekler kullanılır.
B Bölümü
Doğru (D) veya Yanlış (Y) kutucuğunu işaretliyoruz:
-
Cisimler, üzerine gelen ışığı soğurabilir, geçirebilir ve yansıtabilir. D (Doğru)
-
Cisimlerin tüm renklerin birleşimi sonucu siyah ışığın oluştuğu gözlenebilir. Y (Yanlış)
-
Saydam cisimler, kendilerine gelen tüm ışığın tamamını soğurur. Y (Yanlış)
-
Beyaz ışık tüm renklerin birleşimiyle oluşur. D (Doğru)
Eğer başka bir sorunuz varsa veya bu cevapları anlamada desteğe ihtiyacınız olursa çekinmeden sorabilirsiniz! 
@username
Cevap verebilirmisin? (5. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları)
A) Verilen cümlelerdeki noktalı yerleri, yukarıdaki anahtar sözcüklerden uygun olanıyla tamamlayınız:
- Cisimlerin siyah, beyaz ve renkli görülmesinin nedeni, ışığın soğurulma ve yansıma özellikleriyle ilgilidir.
- Üzerine düşen ışınların tümünü soğuran maddeler siyah renkli görünür.
- Tüm ışık renklerinin bileşiminden beyaz ışık oluşur.
- Işığın, yoğunlukları farklı bir saydam ortamdan diğerine geçerken doğrultusunu değiştirmesine kırılma denir.
- Güneş ışınları Dünya’ya beyaz (ışık şeklinde) gelir.
- Üzerine düşen ışığın büyük bir kısmını yansıtan cisimler yansıma özelliğine sahiptir.
- Çukur aynalarda cismin görüntüsünün özellikleri, cismin aynaya uzaklığına göre değişir.
- Merceğe gelen ışınların kırıldıktan sonra birleştiği yere odak noktası denir.
- Diş hekimlerinin dişleri kontrol etmek için kullandıkları araçta ayna bulunur.
- Büyüteç olarak ince kenarlı mercekler kullanılır.
@username
[Soru:] Resimdeki “5. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları” sayfasında, üstteki kelime grubundan yararlanarak 1’den 10’a kadar numaralandırılmış cümlelerdeki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlamanız isteniyor. İlgili kavramlar ışığın soğurulması, yansıması, kırılması, mercek türleri ve aynaların özellikleri gibi konuları kapsar. Aşağıda bu alıştırmaya ait tipik bir çözüm örneği yer almaktadır. (Not: Sizin kitabınızdaki “kelime havuzu” ile burada kullandığımız sözcükler birebir aynıysa her boşluğa yalnızca bir kere kullanılacak şekilde yerleştirebilirsiniz.)
İçindekiler
1. Genel Bakış
Işık ve optik konusuna ait bu tür “boşluk doldurma” alıştırmaları, ışığın nasıl soğurulduğu, yansıtıldığı veya kırıldığı, aynaların (düz, çukur, tümsek) özellikleri ve mercek türlerinin (ince kenarlı, kalın kenarlı) kullanım alanları gibi temel kavramların pekiştirilmesini amaçlar. Aşağıdaki çözüm örneği, en sık kullanılan tanımlara dayanarak hazırlanmıştır.
2. Boşluk Doldurma Soruları ve Açıklamaları
1)
“Cisimlerin siyah, beyaz ve renkli görülmesinin nedeni, ışığın … ve … ile ilgilidir.”
Burada kastedilen, bir cismin hangi rengi göstermesinin o cismin üzerine düşen ışığı nasıl soğurup nasıl yansıttığı ile ilgili oluşudur. Dolayısıyla boşluklara çoğunlukla
“soğurulma” ve “yansıma”
gibi kavramlar getirilir.
2)
“Üzerine düşen ışınların tümünü soğuran maddeler … renkli görünür.”
Tüm ışığı soğuran cisimler, göze herhangi bir rengi yansıtmaz ve sonuçta siyah olarak algılanır.
3)
“Tüm ışık renklerinin birleşmesinden … ışık oluşur.”
Fizikte tüm renklerin (kırmızı, yeşil, mavi ışık bileşenlerinin) birleşmesiyle ortaya çıkan ışık beyaz ışıktır.
4)
“Işığın, yoğunlukları farklı bir saydam ortamdan diğer bir saydam ortama geçerken doğrultu değiştirmesine … denir.”
Yoğunluğu farklı ortamlara geçen ışığın sapma yapması, kırılma olarak tanımlanır.
5)
“Güneş ışınları Dünyaya … gelir.”
Bu cümle bazı kitaplarda “Güneş ışınları Dünyaya ‘beyaz ışık’ olarak gelir.” şeklinde de geçer. Elinizdeki sözcük havuzunda “beyaz” zaten kullanıldığı için, bazı yayınevleri bunu “Güneş ışınları Dünyaya ‘kırılma’ya uğrayarak (veya atmosferde kısmen yansımaya uğrayarak) gelir.” diye de açıklayabilir. Eğer kelime havuzunuzda “direkt”, “paralel” veya “beyaz ışık” yoksa, bu madde kitaptaki özgün ifadeye göre şekillenecektir. En yaygın kullanım “beyaz ışık” olduğundan, burada o biçimde düşünerek “beyaz” sözcüğü bir kez daha kullanılabiliyor veya kitapta bu maddeyi kavisli / yansıma vb. farklı bir çerçevede vermiş olabilir. Metninizin asıl ifadesine göre doldurmanız doğru olacaktır.
6)
“Üzerine düşen ışığın büyük bir kısmını yansıtan cisimler … özelliğine sahiptir.”
Burada “yansıma” veya “yansıtıcı” ifadesi uygun olur. Kelime havuzunda “yansıma” varsa gerekçeli olarak “yansıma özelliğine sahiptir.” denebilir. Eğer “yansıtır” fiili listenizde yer alıyorsa, cümlenin yapısına göre “…ışığı büyük oranda yansıtır.” biçiminde de kullanılabilir.
7)
“Çukur aynalarda cismin görüntüsünün özellikleri, cismin aynaya … göre değişir.”
Bir çukur aynada görüntü boyu ve türü (ters/düz, büyük/küçük vb.), cismin aynaya olan uzaklığına bağlı olarak değişir.
8)
“Merceğe gelen ışınların kırıldıktan sonra birleştiği yere … denir.”
Merceklerde kırılan ışınların toplandığı nokta, merceğin odak noktası olarak tanımlanır.
9)
“Diş hekimlerinin dişleri kontrol etmek için kullandıkları araçta … bulunur.”
Diş hekimleri çoğu kez “küçük çukur ayna” kullanırlar; çünkü çukur (kavisli) ayna yakın bölgede büyütülmüş bir görüntü sağlar. Metnine göre burada tek sözcük isteniyorsa “ayna” veya “çukur ayna” ifadesi birlikte geçebilir. Genellikle “çukur ayna” en doğru cevaptır.
10)
“Büyüteç olarak … mercekler kullanılır.”
Büyüteç işlevinde genellikle ince kenarlı (yakınsak, konveks) mercek kullanılır.
3. Örnek Çözüm Tablosu
Aşağıda tipik bir doldurulmuş hâlini tablo hâlinde görebilirsiniz:
| Madde | Cümle Metni | Önerilen Sözcük(ler) |
|---|---|---|
| 1. | Cisimlerin siyah, beyaz ve renkli görülmesinin nedeni, ışığın … ve … ile ilgilidir. | soğurulma, yansıma |
| 2. | Üzerine düşen ışınların tümünü soğuran maddeler … renkli görünür. | siyah |
| 3. | Tüm ışık renklerinin birleşmesinden … ışık oluşur. | beyaz |
| 4. | Işığın, farklı ortamlar arasında geçişinde doğrultu değiştirmesine … denir. | kırılma |
| 5. | Güneş ışınları Dünyaya … gelir. | (Kitabın ifadesine göre) örn. “beyaz ışık”/“paralel”/“kırılma” vb. |
| 6. | Üzerine düşen ışığın büyük bir kısmını yansıtan cisimler … özelliğine sahiptir. | yansıma |
| 7. | Çukur aynalarda cismin görüntüsünün özellikleri, cismin aynaya … göre değişir. | uzaklığına |
| 8. | Merceğe gelen ışınların kırıldıktan sonra birleştiği yere … denir. | odak noktası |
| 9. | Diş hekimlerinin dişleri kontrol etmek için kullandıkları araçta … bulunur. | çukur ayna |
| 10. | Büyüteç olarak … mercekler kullanılır. | ince kenarlı |
Bu tablo, elinizdeki kelime listesine tam olarak uyuyorsa, her sözcüğü yalnız bir kez kullanacak biçimde doldurabilirsiniz. Kimi yayınlarda 5. maddedeki ifade (Güneş ışınlarıyla ilgili olan) “beyaz ışık” ifadesiyle tekrar etmemek adına farklı verilir. Bu durumda kitabınızdaki özgün cümleyi dikkate alarak oradaki kelimeyi seçmeniz doğru olacaktır.
4. Kısa Özet
- Siyah cisimler, tüm ışık renklerini soğurur, gözümüze geri ışın yansımadığı için siyah görünür.
- Beyaz cisimler, üzerine gelen bütün renkleri büyük oranda yansıtır, bu yüzden beyaz algılanır.
- Işık bir ortamdan diğerine geçerken kırılma yaşayabilir, aynalarda ise yansıma temel prensiptir.
- Çukur aynalar, görüntüyü büyütebilmeleri sebebiyle diş hekimlerinin aletlerinde ve makyaj aynalarında kullanılır.
- Bir merceğin odak noktası, kırılan ışınların toplanıp birleştiği noktadır ve ince kenarlı mercek büyüteç olarak işlev görür.
Bu bilgiler ışığında, fotoğraftaki alıştırmada her bir boşluğu ilgili kavramla doldurabilir, ardından öğretmeninizin veya kitabın cevap anahtarına göre kontrol edebilirsiniz. Kolay gelsin!