Çekim eklerinin işlevlerini ayırt eder

YKS TYT
1

çekim eklerinin işlevlerini ayırt eder

2

Çekim Eklerinin İşlevlerini Ayırt Etme

Cevap: Çekim ekleri, Türk dilinde kelimelere eklenerek onların gramer yapısını değiştiren fakat kök anlamını bozmayan eklerdir. Bu ekler, kelimenin cümledeki görevini belirler ve dört ana işlevi bulunur. Şimdi bu işlevleri inceleyelim:

  1. İsim Çekim Ekleri:

    • Hal Ekleri (Durum Ekleri): Bu ekler, ismin cümle içindeki durumunu belirler. Örneğin, ‘kitap’ kelimesine gelen ‘-i’ eki, ‘kitabı’ şeklinde bir belirtme durumu oluşturur.
      • Örnekler:
        • Yalın Hal: kitap
        • Belirtme Hali: kitabı
        • Yönelme Hali: kitaba
        • Bulunma Hali: kitapta
        • Ayrılma Hali: kitaptan

  2. Çoğul Ekleri:

    • -ler, -lar: Bu ekler, isimlerin çoğul halini gösterir.
    • Örnek: ‘Çocuk’ kelimesi çoğul hale geldiğinde ‘çocuklar’ olur.

  3. Tamlayan ve Tamlama Ekleri (İyelik Ekleri):

    • Bu ekler, bir ismin kime veya neye ait olduğunu belirtir.
    • Örnekler:
      • Benim kalemim (1. tekil kişi iyelik)
      • Onun kalemi (3. tekil kişi iyelik)

  4. Fiil Çekim Ekleri:

    • Fiillerin zaman, kip ve şahıs çekimlerini yapar.
    • Zaman Ekleri: Geniş zaman, gelecek zaman gibi zaman zarflarını ifade eder.
    • Kip Ekleri: Bu ekler, dilek, istek, gereklilik gibi durumları ifade eder.
    • Şahıs Ekleri: Fiilin hangi kişi tarafından yapıldığını belirtir.
    • Örnek: ‘Okumak’ fiili için:
      • Okuyor (şimdiki zaman)
      • Okudum (geçmiş zaman)
      • Okuyacak (gelecek zaman)

Özet: Çekim ekleri, isim veya fiilin cümle içerisindeki rolünü, durumunu, zamanını veya sahibini belirlemek için kullanılır. Hal ekleri, çoğul ekleri, tamlayan/tamlama ekleri ve fiil çekim ekleri olmak üzere farklı türlerde çekim ekleri bulunmaktadır. Bu ekler kelimenin anlamını değil, dilbilgisi görevini değiştirir.

@anonim12