Belediyeler Kanunu kuruluşları sivil toplum örgütleri ve şirketler atık yöntemine dair stratejiler geliştirir merak ettiniz bir kurum ya da bir şirket belirleyiniz belirli yerlerini yerde atık yönetim daire ne tür stratejiler geliştirdiğini araştırınız
Belediyeler Kanunu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve şirketler atık yönetimine dair nasıl stratejiler geliştirir?
Cevap:
Atık yönetimi, belediyelerin ve diğer ilgili kurumların (sivil toplum örgütleri, özel şirketler vb.) çevre koruması ve sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda öncelik verdiği önemli konulardan biridir. Örnek kurum olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) bünyesinde faaliyet gösteren İSTAÇ (İstanbul Çevre Yönetimi Sanayi ve Ticaret A.Ş.)’yi ele alabiliriz. İSTAÇ, İstanbul genelinde atık yönetim stratejileri geliştirerek uygulamakla görevlidir. Aşağıda, İSTAÇ’ın ve benzeri kurumların tipik olarak benimsediği stratejilere dair özet bilgi bulunmaktadır:
-
Atık Oluşumunu Azaltma Stratejileri
- Geri dönüşümü mümkün olmayan atıkların en aza indirilmesi,
- Sanayi ve evsel alanda kaynakta ayrı toplama sistemlerinin teşvik edilmesi,
- Kurum içi eğitim ve farkındalık kampanyalarıyla israfın azaltılması.
-
Geri Dönüşüm ve Geri Kazanım Stratejileri
- Ambalaj atıklarının (plastik, cam, metal vb.) ayrı toplanması ve geri dönüştürülmesi,
- Biyobozunur atıkların kompost tesislerinde işlenmesi,
- Tamamen geri dönüştürülebilen malzemelerin kullanımını artıran teşvikler.
-
Enerji Üretimi Stratejileri
- Organik ve biyokütle atıklarından biyogaz veya kompost üretme,
- Katı atıklardan enerji geri kazanımı (örneğin, atıktan enerji elde eden tesisler),
- Düzenli depolama sahalarındaki çöp gazından enerji üretimi.
-
Düzenli Depolama ve Bertaraf Stratejileri
- Sızdırmaz altyapıya sahip düzenli depolama sahaları tasarlamak,
- Tehlikeli ve tıbbi atıkların lisanslı tesislerde bertarafını sağlamak,
- Atık depolama sahalarının çevre ve insan sağlığı üzerindeki etkilerini sürekli izlemek.
-
Eğitim ve Farkındalık Yaratan Stratejiler
- Okullarda ve kamu kurumlarında seminer, atölye çalışmaları düzenlenmesi,
- Evlerden ve işyerlerinden kaynakta ayrı toplamanın yararlarını tanıtan broşür ve kılavuzların hazırlanması,
- Sıfır Atık hedefinin benimsetilmesi için kampanyalar düzenlenmesi.
-
Dijital İzleme ve Raporlama Stratejileri
- Akıllı şehir teknolojilerine entegre atık toplama sistemleri oluşturmak,
- Atık toplama ve depolama süreçlerini dijital yazılımlarla anlık raporlamak,
- Kurum içi performans verilerini analiz ederek stratejileri sürekli güncellemek.
Aşağıdaki tabloda, İSTAÇ’ın benimsediği tipik atık yönetimi stratejileri ve bu stratejilerin amaçlarına dair bir özet görebilirsiniz:
| Strateji | Hedef / Amaç |
|---|---|
| Kaynakta Ayrı Toplama | Atıkların verimli geri dönüşümünü sağlamak |
| Geri Dönüşüm ve Kompostlama | Değerli malzeme ve organik içerikten maksimum yarar elde etmek |
| Enerji Geri Kazanımı | Katı atıklardan veya çöp gazından elektrik/ısı enerjisi üretmek |
| Düzenli Depolama ve Bertaraf | Çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde atıkları uzun vadede depolamak |
| Eğitim ve Farkındalık Programları | Toplum genelinde sürdürülebilir atık yönetimi bilinci oluşturmak |
| Dijital İzleme ve Performans Analizi | Atık toplama ve işleme süreçlerinin etkinliğini artırmak, stratejileri dinamik olarak iyileştirmek |
Bu tür stratejiler, Belediyeler Kanunu kapsamında belediyeler, bağlı şirketler ve sivil toplum kuruluşları tarafından geliştirilen ve uygulanan tipik örneklerdir. Her kurum, ulusal mevzuata ve yerel ihtiyaçlara uygun biçimde projelerini şekillendirir. İSTAÇ örneği, doğru planlama ve teknolojik altyapıyla atık yönetiminin nasıl etkin bir şekilde koordine edilebileceğini göstermektedir.