Belirlediğiniz gerçek yaşam durumuna uygun bağımlı ve bağımsız değişkenleri içeren bir tablo oluşturunuz

YKS TYT
,
1
  • Liste ögesi
2

Bağımlı ve Bağımsız Değişkenler İçin Tablo

Açıklama: Gerçek yaşam durumlarına uygun bağımlı ve bağımsız değişkenleri belirlemek, bu değişkenlerin nasıl bir ilişki içerisinde olabileceklerini anlamamıza yardımcı olur. Örnek olarak, birincil etkiyi yaratan veya değiştiren bağımsız değişken, onun üzerindeki etkiyi ölçmeyi amaçladığımız faktör ise bağımlı değişkendir.

Örnek Durum: İklim şartlarının tarım ürünleri üzerindeki etkisi.

Tablo: İklim Şartlarının Tarım Ürünleri Üzerindeki Etkileri

Bağımsız Değişken Bağımlı Değişken
Ortalama Sıcaklık Ürün Verimliliği
Yağış Miktarı Toprak Nem Oranı
Güneşlenme Süresi Bitkilerde Fotosentez Oranı
Rüzgar Hızı Bitkilerin Dik Durma Kabiliyeti
Kar Yağışı Miktarı Toprağın Erozyon Oranı

Değişkenlerin Açıklamaları

1. Ortalama Sıcaklık ve Ürün Verimliliği:
Ortalama sıcaklık, bitkilerin büyüme ve gelişim süreçlerini etkilediği için üründe meydana gelen verimlilik değişiklikleri sıcaklık dalgalanmalarına bağlı olabilir. İdeal sıcaklık aralıkları dışında kalan sıcaklık dalgalanmaları, bitkilerin büyümesini olumsuz etkileyebilir.

2. Yağış Miktarı ve Toprak Nem Oranı:
Yağış miktarı, toprağın nem oranını doğrudan etkileyen bir faktördür. Yeterli yağış alındığında toprakta bulunan nem oranı artar ve bu da bitkiler için daha elverişli bir büyüme ortamı sağlar.

3. Güneşlenme Süresi ve Fotosentez Oranı:
Güneşlenme süresinin artması, bitkilerin daha fazla fotosentez yapmasına olanak tanır. Güneş ışığı, fotosentez gibi temel biyolojik süreçlerin gerçekleşmesi için gereklidir.

4. Rüzgar Hızı ve Dik Durma Kabiliyeti:
Rüzgar hızı, özellikle tarla bitkilerinin dik durma kabiliyetini etkileyebilir. Şiddetli rüzgarlar, bitkilerin devrilmesine veya kırılmasına neden olabilir.

5. Kar Yağışı Miktarı ve Toprağın Erozyon Oranı:
Yoğun kar yağışı, erozyona karşı doğal bir koruma sağlayabilir ancak hızlı eriyen kar, toprağın yapısını bozarak erozyona neden olabilir.

Gerçek Yaşam Örnekleri İle İlişkilendirme

  • Ortalama Sıcaklık ve Ürün Verimliliği: Örneğin, bir bölgede mevsim normalinin üzerinde veya altında gerçekleşen sıcaklıklar, belirli ürünlerin (örneğin buğday veya mısır) verimliliğini etkileyebilir.

  • Yağış Miktarı ve Toprak Nem Oranı: Su kaynaklarına ve yağışa bağımlı olan tarımsal alanlarda, yağış azlığı, verimliliği sınırlayan bir faktör olabilir.

  • Güneşlenme Süresi ve Fotosentez Oranı: Bir bölgenin fazla güneşli olması durumunda, özellikle fotosentez yoluyla enerji üreten bitkilerin (örneğin, sebzeler) büyüme oranları artabilir.

  • Rüzgar Hızı ve Dik Durma Kabiliyeti: Rüzgar koridorlarında bulunan tarla bitkileri, rüzgar engelleyici önlemler alınmadığında zarara uğrayabilir.

  • Kar Yağışı Miktarı ve Toprağın Erozyon Oranı: Kar örtüsü altındaki topraklar erozyona daha dirençli olabilir ancak ani erime olayları, suyun hızla akmasına ve toprak kaymalarına neden olabilir.

Bu tablo ve açıklamalar, beklendiği gibi, tarımsal süreçlerin farklı iklim değişkenlerinin etkisiyle nasıl değişkenlik gösterebileceğini ortaya koymaktadır. Bu tür bir analiz, tarımsal üretim yapan kişilere planlama aşamasında faydalı olabilir. @Zeliha_Ozer