1. Vatandaşımızı özgür yurttaşlar olarak yaşamamız neye borçluyuz?
Özgür yurttaşlar olarak yaşamamızı Cumhuriyet rejimine, demokratik bir devlet anlayışına ve bireylerin haklarını garanti altına alan anayasaya borçluyuz. Bu rejim, eşitlik, özgürlük ve adalet prensiplerini temel alarak vatandaşların özgürce yaşayabilmesini sağlar.
2. Meclisimizin, ulusal egemenlik ve milli birliğimiz için önemi nedir?
Meclisimiz, ulusal egemenliğin en önemli sembolüdür ve halkın iradesini doğrudan temsil eder. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), milli birlik ve beraberliği sağlamak, yasaları çıkarmak, ülke yönetiminde kararlar almak ve halkın haklarını korumakta temel bir rol oynar. Aynı zamanda bağımsızlık mücadelemizdeki tarihî rolüyle ulusal birliğimizi pekiştirir.
3. Eğitim hakkınızı hangi yasalara dayalı olarak kullanmaktasınız? Bununla ilgili bir araştırma yaparak ulaştıklarınızı yazınız.
Türkiye’de eğitim hakkı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 42. maddesi kapsamına alınmıştır. Ayrıca, Milli Eğitim Temel Kanunu ve Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme gibi uluslararası belgeler de bu hakkı destekler. Anayasada, her bireyin eğitim ve öğrenim hakkına sahip olduğu belirtilmiş, ücretsiz ve zorunlu eğitim süresi kural altına alınmıştır.
4. Bağımsızlık ve özgürlükle ilgili iki şiir bularak yazınız.
Birinci Şiir:
- “Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.”
— Mehmet Akif Ersoy (İstiklal Marşı)
İkinci Şiir:
- “Özgürlük, sana yazılmış bir destan,
Bayrağında dalgalanır büyük bir insan.
Bağımsızlık gözlerimizde bir ışık,
Tarihlerde hep sen vardın, sen yaşadık.”
— Anonim
1) Vatanımızda özgür yurttaş olarak yaşamamızı neye borçluyuz?
Cevap:
Özgür ve bağımsız bir ülkede yaşama hakkımızı, tarihî süreçte verilen mücadelelere, ulusal egemenliğimizin temelini atan Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına, yürürlükteki Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na ve demokratik cumhuriyet ilkelerine borçluyuz. Kurtuluş Savaşı’yla kazanılan millî bağımsızlık ve sonrasında oluşturulan hukuk düzeni sayesinde vatandaşlar, temel hak ve özgürlüklerini güvence altında hissederler.
2) Meclisimizin, ulusal egemenlik ve millî birliğimiz için önemi
Cevap:
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), ulusal egemenliğin milletin iradesine dayalı olarak vücut bulduğu yerdir. 23 Nisan 1920’de açılan Meclis, Kurtuluş Savaşı’nın sevk ve idaresini üstlenerek hem ülkenin bağımsızlığını hem de millî birliğini sağlamıştır. Demokratik yönetim ilkesinin kalbi olan Meclis, kanun yapma, denetleme ve temsil etme göreviyle cumhuriyetin temel kurumudur. Böylece milletin ortak karar mekanizması olarak millî egemenliği somutlaştırır ve halkın sesini yönetim sistemine yansıtır.
3) Eğitim hakkınızı hangi yasalara dayalı olarak kullanmaktasınız?
Cevap:
Türkiye’deki öğrenciler, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası başta olmak üzere, çeşitli kanunlara (örneğin, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu) ve uluslararası sözleşmelere (örnek: Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme) dayanarak eğitim hakkına sahiptir. Anayasa’nın 42. maddesi, herkesin eğitim ve öğrenim hakkına sahip olduğunu belirterek topluma bu temel hakkın güvence altında olduğunu gösterir.
- Anayasa (Madde 42)
- 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu
- 20 Kasım 1989 tarihli Çocuk Haklarına Dair Sözleşme
Bu yasal düzenlemeler, eğitimin erişilebilir olması, fırsat eşitliği ve nitelikli eğitim sunulması gibi temel ilkeleri içermektedir. Bir araştırma yapıldığında, Millî Eğitim Bakanlığı’nın koyduğu mevzuat ve uluslararası metinlerin çoğunun bu hakları belirgin şekilde koruduğu görülecektir.
4) Bağımsızlık ve özgürlükle ilgili iki şiir
Aşağıda Mehmet Emin Yurdakul ve Mehmet Akif Ersoy’un kamu malı (public domain) kapsamında yer alan şiirlerinden kısaltılmış örnekler verilmiştir:
a) Mehmet Emin Yurdakul – “Ben Bir Türk’üm” (Kısaltılmış Hali)
Ben bir Türk’üm, dinim, cinsim uludur;
Sinem, özüm ateş ile doludur.
İnsan olan vatanının kuludur;
Türk evlâdı evde durmaz, giderim!
b) Mehmet Akif Ersoy – “Zulmü Alkışlayamam” (Kısaltılmış Hali)
Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem,
Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem.
Biri ecdâdıma saldırdımı, hâttâ boğarım!..
-Boğamazsın ki-: Hiç olmazsa yanımdan kovarım.
Bu şiirler, bağımsızlık ve özgürlük temalarını derinden işleyerek milletin özgür yaşama idealini ve zulme karşı duruşunu vurgular.
Özet Tablo
| Soru | Kısa Cevap ve Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1) Özgür yurttaş olarak yaşama borcumuz | Bağımsızlık mücadelesi, Atatürk ve arkadaşları, Cumhuriyetin kazanımları, Anayasa |
| 2) Meclisin egemenlik ve millî birlik için önemi | TBMM’nin kanun yapma, temsil etme, denetleme görevi; Kurtuluş Savaşı yönetimi; ulusal egemenliğin somut ifadesi |
| 3) Eğitim hakkının yasal dayanakları | Anayasa (md. 42), 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, Millî Eğitim Bakanlığı mevzuatları |
| 4) Bağımsızlık ve özgürlükle ilgili iki şiir | Mehmet Emin Yurdakul “Ben Bir Türk’üm”, Mehmet Akif Ersoy “Zulmü Alkışlayamam” (kısaltılmış hali) |
Kısa Özet
- Özgürlük ve bağımsızlığımız, tarihî süreçte verilen ulusal mücadeleler ve anayasal düzen sayesinde korunmaktadır.
- TBMM, millî egemenliğin somutlaştığı en önemli kurumdur.
- Eğitim hakkı, Anayasa ve ilgili kanunlarca güvence altına alınmıştır.
- Bağımsızlık ve özgürlük konusunu işleyen şiirler, milletin özgür yaşama arzusunu ve zulme karşı duruşunu güçlü bir biçimde yansıtır.