Soru: Yukarıda formülleri verilen moleküllerden hangilerinin izomeri yoktur?
Analiz ve Çözüm:
Öncelikle izomer kavramını hatırlayalım. İzomerler, aynı molekül formülüne sahip ancak atomların dizilişi veya bağlanış şekilleri farklı olan bileşiklerdir. İzomerler iki ana gruba ayrılır:
- Yapı (Konstitüsyonel) İzomerleri: Atomların bağlanma sırası farklıdır.
- Stereoisomerler: Atomların bağlanma sırası aynı, ancak uzaydaki diziliş farklıdır.
Verilen molekülleri inceleyelim:
I. C₃H₈
Bu bir alkandır. Molekül formülü C₃H₈ olan bileşik, propandır. Propanın yapısında üç karbon birbirine bağlıdır ve tüm karbonlar sp³ hibritleşmiştir.
- Propanın başka bir izomeri yoktur.
- Çünkü aynı molekül formülüyle sp³ hibritleşmiş ve farklı bir karbon-bağ dizilimi yaratmak mümkün değildir. Dolayısıyla I numaralı molekülün izomeri yoktur.
II. C₂H₅Br
Bu molekül, etil bromür olarak bilinir. Etil bromür C₂H₅Br formülüne sahiptir ve bir karbon üzerinde brom atomu bağlıdır.
- İzomer: C₂H₅Br molekülünün bir başka izomeri olabilir. Örneğin, brom atomunun yapıya farklı şekilde eklenmesiyle CH₃-CH₂Br (normal yapı) yerine, izomerik bir bileşik (CH₃-CHBr) de yazılabilir.
Sonuç olarak, II. molekülün izomerleri vardır.
III. C₂H₄Br₂
Bu, bir dihalojen bileşiğidir ve formülü incelersek, bir alkene brom eklenmiş gibi görünüyor. Bu molekül iki farklı şekilde oluşabilir:
- 1,2-dibroroetan: Brom atomları farklı karbonlar üzerindedir.
- 1,1-dibromoetan: Her iki brom atomu aynı karbon atomuna bağlanmıştır.
Bu durumda III. molekül için izomerler oluşturulabilir.
Sonuç:
İzomeri olmayan molekül yalnızca I. C₃H₈’dir.
Doğru Cevap: A) Yalnız I
Özet Tablo
| Molekül | İzomeri Var mı? | Açıklama |
|---|---|---|
| C₃H₈ | Hayır | Tek bir yapı mümkündür (propan). |
| C₂H₅Br | Evet | Brom farklı C atomlarına bağlanabilir. |
| C₂H₄Br₂ | Evet | 1,2-dibromoetan ve 1,1-dibromoetan gibi izomerler olabilir. |