Yukarıdaki metne bakarak, açık ve örtük ileti örneklerini inceleyebiliriz.
Açık İleti Örnekleri
1. Doğrudan İfade:
- “Evet, altı yüz yıl kadar yıl dünyanın üç kıtasına hâkim olmuş, büyük Avrupa devletlerine baş eğdirmiş, haşmetli Türk Osmanlı imparatorluğu yıkılmıştı.”
- Açıklama: Tarihi bir gerçeği doğrudan ifade etmektedir. Durum açık bir şekilde belirtiliyor.
2. Net Bir Şekilde Açıklanan Durum:
- “Vakitle imparatorlarımızın atının üzengisini öpebilmeyi şeref sayan Avrupa kralları şimdi başımıza bela kesilmişlerdi.”
- Açıklama: Geçmişteki ve şimdiki durumu kıyaslayarak durumu net bir şekilde açıklamaktadır.
Örtük İleti Örnekleri
1. İma Yoluyla Aktarılan Mesaj:
- “Belki gururdan belki cehaletten gözümüzü dört açıp çalışmaya bakmamıştık.”
- Açıklama: Belirli bir davranışın sonuçları hakkında dolaylı bir şekilde bilgi veriyor, nedenler açıkça belirtilmemiş.
2. Dolaylı İfade:
- “Cahil, menfaatperest softalar, dinimizle asla bağdaşmayan taassupları yüzünden de temelden sarsılır olduk.”
- Açıklama: Toplum içindeki belirli bir grubun olumsuz etkilerinin ima edilmesi; eleştiri dolaylı bir şekilde ifade ediliyor.
Bu örnekler, metindeki bilgilerin nasıl açık ve örtük mesajlar içerebileceğini göstermektedir. Açık iletiler, bilgileri net ve anlaşılır bir şekilde verirken, örtük iletiler ima veya dolaylı ifadelerle okuyucuya aktarılır.