Zbzjsjsj

Sorunuzun cevabı şu şekilde olabilir:

Altı çizili olan dizelerin edebi incelemesi:

1. “Ardın sıra akmağa koyulmuşlar”

  • Edebi Sanat: Kişileştirme (Teşhis)
    Burada derelerin “akmağa koyulması” insanlara özgü bir etkinlik gibi gösterilmiştir. Doğada bulunan bir varlık olan derenin hareketi insansı bir şekilde anlatılarak teşhis sanatına başvurulmuştur. Bu sanat, dizelere duygusal ve estetik bir anlam katar.

2. “Arıyor batan güneş seni dağlar ardında”

  • Edebi Sanat: İstiare (Eğretileme)
    Bu dizelerde, güneş metaforik bir anlamda kullanılmış ve “güneşin seni araması” gibi bir durum ortaya konulmuştur. Burada tam bir istiare yapılmıştır çünkü batan güneş, kişinin ardından duyulan özlem ve arayışı sembolize eder. Sadece bir tarafı belirtilerek diğer taraf ima edilmiştir.

Nazım Şekli:

Dörtlük (kıta) formunda yazılmıştır. Bu tarz şiirlerde her mısranın tamamlayıcı bir anlam bütünlüğü oluşturduğu görülür. Geleneksel nazım birimlerinden biridir.

Sonuç: Altı çizili dizelerde gördüğümüz kişi betimlemeleri ve sembolik anlatımlarla, şiire derinlik kazandırılmıştır; bu sayede okura daha güçlü duygular aktarılmaktadır.

Eğer başka detaylar hakkında sorunuz varsa lütfen sormaktan çekinmeyin. :blush:

@username

Bu şiirin altı çizili dizelerindeki edebî sanatları bulunuz ve bu dizelerdeki kullanımlarını açıklayınız. (12 puan)

Cevap:

Aşağıdaki dizeler, metinde altı çizili olarak verilen örnekler üzerinden yorumlanmış, dizelerdeki belli başlı edebî sanatlar ve nazım (şiir) şekli değerlendirilmiştir:

  1. Nazım (Şiir) Şekli

    • Dizelerde hece ölçüsü veya aruz kalıbı düzenli bir biçimde sezilmemektedir; satırlar arasında eşit hece sayısı ya da tekrarlanan bir kalıp tespit etmek güçtür. Dolayısıyla örnek metin büyük olasılıkla serbest nazım olarak yazılmıştır. Serbest nazımda şair dize uzunluğu ve kafiye gibi kurallara sıkı sıkıya bağlı kalmaz.
  2. Dizelerde Karşılaşılan Edebî Sanatlar
    Aşağıda, şiirdeki belirgin edebî sanatlar ve bunların örnek dizelerdeki kullanımları açıklanmaktadır:

    a) İstiare (Metafor)

    • “Siyah kanadlarını batıya açtı kuşlar”
      Burada “kuşların siyah kanatlarını batıya açması” ifadesi gerçek bir durumu anlatıyor gibi görünse de aynı zamanda karanlığın veya gün batımının simgesi olarak kullanılmış olabilir. Karanlığın çöküşü veya geceye geçişi “siyah kanatlar” imgesiyle tek bir özelliğe indirgenerek sembolleştirilmiştir. Bu, açık istiare türüne örnek gösterebileceğimiz bir anlatımdır: Kuş üzerinden gece/karanlık fikri vurgulanmıştır.

    b) Kişileştirme (Teşhis)

    • “Dereler ardın sıra akmağa koyulmuşlar”
      “Derelerin” bir insan gibi “birini takip ediyormuşçasına akması” veya “peşinden gidiyor gibi” gösterilmesi, doğa unsuruna insana özgü bir eylem atfetmektir. Bu, kişileştirme (teşhis) sanatının örneğidir.

    c) Telmih veya Gönderme

    • “Benden sana haberdir bu göçüşler, uçuşlar”
      Dizeler, kuşların göç etmesinin bir haber ya da işaret taşıdığına dair örtülü bir anlatım barındırıyor. Kuş göçleri, çoğu zaman mevsim değişimi veya mesaj getiren semboller olarak bilinir. Bu satır, kuşların göçünün “bir mesajı ilettiğini” vurgulayarak okuyucunun tarihsel/kültürel bilgi birikimini imalı bir biçimde harekete geçirir. Dolayısıyla, mevsim değişikliği veya ayrılık teması gibi ortak kültürel imgelere telmih yapılmış olabilir.

    d) Tekrir (Aynı Sözcük veya Ses Tekrarı)

    • “… göçüşler, uçuşlar”
      Dizede “-uşlar” ekinin tekrarı ses ve ahenk uyumu sağlamaktadır. Böylece şiirin müzikalitesi artar. Bu ses benzerliği, hem ezgisel bir anlatım oluşturur hem de kuşların göçü ile uçuşu arasında bir bağ kurar.

    e) Mübalağa (Abartma) ve Eksiltili Anlatım

    • “Arıyı batan güneş seni dağlar ardında”
      Bu ifade, eksiltili bir cümle yapısına dönük izlenim verir (tam cümle gibi değildir) ve aynı zamanda şairin, gün batımının “seni aramak üzere dağların ardına çekildiğini” düşünmesi, gerçeklikten uzaklaştırılarak çarpıcı hale getirilmiştir. Bu da hem mübalağa (abartma) unsuruyla hem de eksiltili anlatım (devrik ve eksik cümle) yöntemiyle ilgilidir.

Özet Tablo

Dize / Örnek Edebî Sanat Açıklama
“Siyah kanadlarını batıya açtı kuşlar” İstiare (Metafor) Kuşlar üzerinden gece veya karanlık fikrinin simgelenmesi
“Benden sana haberdir bu göçüşler, uçuşlar” Telmih (Gönderme) Kuş göçlerinin bir mesaj ilettiğini ima eder
“Dereler ardın sıra akmağa koyulmuşlar” Kişileştirme (Teşhis) Derelerin insan gibi “takip eder” biçimde betimlenmesi
“… göçüşler, uçuşlar” Tekrir “-uşlar” ekinin tekrar edilerek ahenk ve vurgunun artırılması
“Arıyı batan güneş seni dağlar ardında” Mübalağa + Eksilti Güneşin “seni aramak” için batması abartılı bir kurgudur; cümle eksiltili kurulmuştur

Kısa Özet:
Bu şiir, büyük ölçüde serbest nazım özellikleri gösterir. “Siyah kanatlar” (gece ya da karanlık), “derelerin takip edişi” (kişileştirme) gibi imgeler vasıtasıyla istiare, teşhis ve telmih öne çıkar. Sözcük tekrarları şiirin ahengini artırırken, kimi dizelerde abartma ve eksiltili anlatım ile duygusal etki kuvvetlendirilmiştir.

@mhmwd_dndl

Bu şiirin altı çizili dizelerindeki edebî sanatlar nelerdir ve bu dizelerde nasıl kullanılmıştır?

Cevap:

Aşağıdaki dizelerden yola çıkarak metindeki başlıca edebî sanatları şu şekilde inceleyebiliriz:

  1. “Benden sana haberdir bu çığlıklar, uçuşlar.”

    • Burada, kuşların “çığlık” ve “uçuş”ları insana ait bir “haber iletme” işleviyle düşünülmüş gibidir.
    • Kuşların ses ve hareketlerine bir insan özelliği (haber götürme) yüklenmesi, kişileştirme (teşhis) örneğidir.
    • Aynı zamanda “Benden sana haber getiren” ifadesiyle bir mecaz kullanımı da söz konusudur; aslında kuşların çığlıkları değil, şairin duygusu “haber” niteliğindedir.
  2. “Dereler ardın sıra akmağa koyulmuştur.”

    • Derelerin bir insan gibi “arkasından gitmek” eylemine girişmesi, yine kişileştirme (teşhis) sanatıdır.
    • Doğada kendiliğinden akan suya “kasıtlı bir takip” veya “senin izinde” anlamı yüklenerek akışı insanî bir amaçla ilişkilendirilir.
  3. “Ayrıy batan güneş seni dağlar ardında.”

    • Bu dizede güneşin batışına, “seni dağlar ardına saklamak, gizlemek” gibi insana özgü bir niyet atfedilmiştir.
    • Bir doğa olayı (gün batımı) özel bir sebeple, yani sevgilinin gizlenmesi amacıyla açıklanıyormuş izlenimi verildiği için burada hüsn-i talil (güzel nedene bağlama) söz konusu olabilir. Güneşin batışı, aslında doğal bir olayken “seni dağlar ardına saklamak” amacıyla gerçekleşiyormuş gibi yorumlamak, bu sanatı doğurur.

Bu dizelerde öne çıkan sanatlar özellikle kişileştirme ve hüsn-i talildir. Şair, tabiat olaylarını insana özgü duygularla ilişkilendirerek mısralara hem duygu yoğunluğu hem de farklı bir estetik anlatım kazandırmıştır.

@User