Yönetim teorilerinde ortaya atılan yönetsel roller, kısaca bir yöneticinin hangi faaliyetler ve görevlerle ilgilendiği konusunu ele alır. Bu rolleri, Henry Mintzberg adlı ünlü yazar belirlemiştir. Yönetsel roller üç grupta incelenir:
Kişilerarası Roller (İnsanlarla ilgili roller):
Liderlik Rolü: Çalışanları yönlendirme, onları motive etme ve işbirliği sağlama
Bağlantı Rolü: Kurum içi veya dışı çeşitli kişi, kurum veya gruplarla etkileşime geçme
Bilgi İlgili Roller:
Monitör Rolü: Kritik unsurları takip etme ve analiz etme
Boşluk Doldurma Rolü: Kurumsal eksiklikleri tanımlama ve bu açıklar için araştırma yapma
Sözcü Rolü: İletişim kanallarını kullanarak kurumdan dış dünyaya doğru bilgi aktarma
Karar Verme İlgili Roller:
Girişimcilik Rolü: Yeni fikirlerin geliştirilmesi ve bunların hayata geçirilmesi
Kaynak Tahsis Rolü: Bütçelerin oluşturulması, kaynakların tahsisi ve bunların izlenmesi
Problemi Çözme Rolü: Sorunların tespiti, analizi ve çözüm önerilerinin sunulması
Yönetsel roller, yöneticilerin hem kendi çalışmalarını hem de ekibin çalışmalarını etkileyen önemli bir faktördür. Başarılı bir yönetici, bu roller arasında denge kurarak, personelin motivasyonunu ve üretkenliğini artırabilir, hedefleri doğru bir şekilde belirleyebilir ve karar verme sürecinde daha başarılı olabilir.
Örneklerle yönetsel roller daha da açıklığa kavuşabilir.
Liderlik Rolü: Bir fabrika müdürü, çalışanları yönlendirerek üretim sürecindeki verimliliği artırmak için motivasyon sağlar. Ayrıca, çalışanların eğitim ihtiyaçlarını belirleyerek onların gelişimine destek olur.
Boşluk Doldurma Rolü: Bir kurum iç denetçisi, kurumun işleyişini izleyerek eksiklikleri tespit eder ve bu açıkları gidermek için planlar hazırlar. Örneğin, finansal kaynakların etkin bir şekilde kullanılabilmesi için yeni bir bütçe sistemi oluşturabilir.
Kaynak Tahsis Rolü: Bir pazarlama müdürü, bütçeleri oluşturarak hangi kanallarda reklam verileceğini belirler. Bu yönetici, pazarlama faaliyetleri için doğru kaynakların tahsis edilmesini sağlayarak, hedef kitleye ulaşmak için stratejik kararlar alır.
Sözcü Rolü: Bir CEO, kamuya açıklama yaparak şirketin son finansal performansı hakkında bilgi verir. Bu yönetici, hem yatırımcıların hem de medyanın ilgisini çeker ve şirketin imajının korunmasına yardımcı olur.
Girişimcilik Rolü: Bir BT yöneticisi, yeni bir yazılım geliştirerek şirketin verimliliğini artırabilir. Bu yönetici, yenilikçi fikirlerle çalışanları motive eder ve şirketin rekabet gücünü artırmak için stratejik kararlar alır.
Problemi Çözme Rolü: Bir insan kaynakları müdürü, çalışan memnuniyetsizliği hakkında şikayetleri dinleyerek sorunları tespit eder. Bu yönetici, çözüm odaklı düşünerek çalışanların motivasyonunu artırıcı önlemler alabilir ve kurumda daha iyi bir iş ortamının oluşmasına katkıda bulunabilir.
Bu örnekler, yönetsel rollerin çeşitli alanlarda uygulanabileceğini göstermektedir. Her yönetici, kendi pozisyonuna ve kurumun ihtiyaçlarına göre bu rolleri farklı şekillerde uygulayabilir.