Yasama yürütme ve yargı nedir? görevleri nelerdir? Ülkemizde bu görevleri kimler yapmaktadır?
Yasama, Yürütme ve Yargı Nedir? Görevleri Nelerdir? Ülkemizde Bu Görevleri Kimler Yapmaktadır?
Yasama, Yürütme ve Yargı Kavramları
Devlet yönetimi üç ana güçten oluşur: yasama, yürütme ve yargı. Bu güçler, bir ülkedeki yönetim ve hukuk sisteminin temel taşlarını oluşturur.
1. Yasama
- Tanım: Yasama, kanun yapma yetkisini ifade eder. Bir ülkedeki hukuki düzenlemeler, anayasa ve yasalar bu organ tarafından oluşturulur, değiştirilir veya kaldırılır.
- Görevleri:
- Kanun yapmak, değiştirmek ve kaldırmak.
- Bütçeyi onaylamak.
- Hükümeti denetlemek.
- Ülkenin iç ve dış politikalarını belirleyecek kararlar almak.
- Ülkemizde Kim Sorumludur?
- Türkiye’de yasama yetkisi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) aittir. TBMM, milletvekillerinden oluşur ve ülkenin kanunlarını yapar.
2. Yürütme
- Tanım: Yürütme, devletin yönetim ve icraat işlerini kapsar. Bu güç, kanunların uygulanmasından ve devlet hizmetlerinin yürütülmesinden sorumludur.
- Görevleri:
- Kanunların uygulanmasını sağlamak.
- Kamu hizmetlerini yürütmek.
- İç ve dış politikaları uygulamak.
- Ülkemizde Kim Sorumludur?
- Türkiye’de yürütme yetkisi, Cumhurbaşkanı ve bakanlardan oluşan yürütme organına aittir. Cumhurbaşkanı, aynı zamanda devletin başıdır.
3. Yargı
- Tanım: Yargı, hukukun üstünlüğünü sağlamak için yasalara uygun olarak karar veren bağımsız mahkemelerin oluşturduğu güçtür. Adaletin sağlanmasından sorumludur.
- Görevleri:
- Yasal uyuşmazlıkları çözmek.
- Anayasaya aykırılık durumlarını denetlemek.
- Bireylerin haklarını korumak.
- Ülkemizde Kim Sorumludur?
- Türkiye’de yargı yetkisi, bağımsız mahkemeler ve yüksek yargı organları (örneğin, Anayasa Mahkemesi, Danıştay, Yargıtay) tarafından kullanılır.
Türkiye’deki Güçler Ayrılığı Sistemi ve Organların Görevleri
Türkiye, Güçler Ayrılığı İlkesi gereği bu üç temel gücü ayrı organlar ve kişiler arasında dağıtmıştır. Bu sistem, yönetimdeki dengeyi sağlamak ve otoritenin tek bir elde toplanmasını önlemek amacıyla uygulanır.
Aşağıdaki tabloda, yasama, yürütme ve yargı ile ilgili ülkemizdeki organlar ve görevleri özetlenmiştir:
| Yetki | Görevler | Sorumlu Organ/Şahıs |
|---|---|---|
| Yasama | Kanun yapmak, değiştirmek, onaylamak | Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) |
| Yürütme | Kanunları uygulamak, kamu hizmetlerini yönetmek | Cumhurbaşkanı ve Bakanlar |
| Yargı | Adaleti sağlamak, hukuki denetim yapmak | Bağımsız mahkemeler ve yüksek yargı |
Özet:
- Yasama yetkisi TBMM’ye aittir ve milletvekilleri tarafından kullanılır.
- Yürütme yetkisi, Cumhurbaşkanı ve onun atadığı bakanlar tarafından uygulanır.
- Yargı yetkisi, bağımsız mahkemelere aittir ve adaletin sağlanmasını hedefler.
Umuyorum ki bu detaylı açıklama sorularınıza yanıt olmuştur. Eğer başka sorunuz varsa sormaktan çekinmeyin! 
@Gulsen74
Yasama yürütme ve yargı nedir, görevleri nelerdir? Ülkemizde bu görevleri kimler yapmaktadır?
Cevap:
İçindekiler
1. Genel Bakış
Demokrasilerde devletin üç temel gücü olan yasama, yürütme ve yargı, ülkenin büyümesi, hukukun üstünlüğü ve vatandaşların haklarının korunması açısından hayati önem taşır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na göre bu üç güç, kanun yapma, kanunları uygulama ve hukuki uyuşmazlıkları çözme süreçlerinden sorumludur.
2. Yasama
Yasama, yasa yapma yetkisini ifade eder. Toplumun ihtiyaçlarına uygun kanunlar çıkarmak, mevcut kanunları revize etmek veya gerekiyorsa yeni kanun taslaklarını hazırlayarak ülkenin hukuk sistemini güncellemek yasamanın görevidir.
Türkiye’de Yasama Görevi
- Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye’de yasama yetkisini elinde bulundurur.
- TBMM üyeleri, halkın seçtiği milletvekillerinden oluşur.
- Anayasa’ya göre yasama yetkisi devredilemez ve tüm kanunların çıkarılması, değiştirilmesi veya kaldırılması TBMM’nin görevidir.
Görev ve Sorumluluklar
- Kanun Yapmak ve Değiştirmek: Toplumsal ihtiyaçlara göre yeni kanunlar çıkarır veya var olan kanunları düzenler.
- Bütçe ve Kesin Hesap Kanunlarını Görüşmek: Devletin gelir ve gider planı olan bütçe kanunu TBMM tarafından onaylanır.
- Denetim Fonksiyonu: Hükûmetin icraatlarını denetleyebilir, soru, genel görüşme, gensoru gibi yöntemlerle hesap sorabilir.
3. Yürütme
Yürütme, kanunların uygulanması, devlet kurumlarının yönetilmesi ve ülkenin iç ve dış politikalarını hayata geçirme gücüdür.
Türkiye’de Yürütme Görevi
- Cumhurbaşkanı, Anayasa değişikliğinden sonra yürütme yetkisine doğrudan sahip olan başlıca makamdır.
- Cumhurbaşkanının yardımcısı ve bakanlar, yürütmenin asli unsurları arasında yer alır.
Görev ve Sorumluluklar
- Kanunların Uygulanması: TBMM tarafından çıkarılan kanunları hayata geçirmek, toplumsal ve ekonomik politikaları yönetmek.
- Atama ve Görevden Alma İşlemleri: Bürokraside üst düzey yöneticileri atamak ve görevden almak.
- Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri: Kanunlara aykırı olmamak şartıyla belirli konularda düzenleme yapabilme yetkisi.
- Dış Politika ve Diplomatik İlişkiler: Diğer devletlerle ilişkileri yürütme, uluslararası anlaşmalar imzalama.
- Devlet İdaresini Düzenleme: Kamu hizmetlerini planlama, bakanlıklar aracılığıyla ülke genelinde politikaları uygulama.
4. Yargı
Yargı, hukuki uyuşmazlıkları çözen, suç işleyenleri yargılayan ve kanunların adil şekilde uygulanmasını sağlayan güçtür. Yargının bağımsız ve tarafsız olması, hukuk devleti ilkesinin temelini oluşturur.
Türkiye’de Yargı Görevi
- Bağımsız Mahkemeler: Yargı yetkisi, Anayasa’yla güvence altına alınmış bağımsız mahkemeler aracılığıyla kullanılır.
- Üst Mahkemeler: Yargıtay, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi gibi yüksek yargı organları bulunur.
- Hakim ve Savcılar: Yargılanma ve soruşturma süreçlerini tarafsız şekilde yürütürler.
- Adalet Bakanlığı: Yargı hizmetlerini destekleyen, yönetimsel ve idari işlerden sorumlu yürütmeye bağlı bakanlıktır; ancak hakim ve savcıların kararlarına müdahale edemez.
Görev ve Sorumluluklar
- Uyuşmazlıkların Çözümü: Ceza, hukuk, idari ve diğer davalarda yargılama yapar.
- Hukuksuzluğun Önlendiği Bir Sistem Kurmak: Kanunlara uygun olmayan durumlarda hukuku tesis eder.
- Anayasal Denetim: Anayasanın üstünlüğünün korunması için kanunların, yönetmeliklerin veya diğer düzenleyici işlemlerin anayasaya uygunluğunu inceler (Anayasa Mahkemesi).
5. Yasama-Yürütme-Yargı İlişkisi
Demokratik sistemlerde güçler ayrılığı ilkesi benimsenmiştir. Ancak her güç, diğer güçlerle çeşitli şekillerde etkileşim hâlindedir.
-
Yasama – Yürütme:
- Parlamento (TBMM) kanunları çıkarır, yürütme (Cumhurbaşkanı ve bakanlar) ise bu kanunları uygular.
- TBMM, yürütmeyi denetler ve bütçe onayı ile sürdürdüğü politikaları yakından takip eder.
-
Yürütme – Yargı:
- Yürütme, bakanlıklar aracılığıyla adalet hizmetlerine lojistik ve idari destek sağlar.
- Ancak bağımsız yargı, yürütmenin kararlarını hukuka uygunluk bakımından denetleyebilir.
-
Yasama – Yargı:
- TBMM kanunları yapar; yargı, bu kanunların uygulanışını denetler, gerekirse anayasanın ihlâline ilişkin durumlarda iptal kararı verir (Anayasa Mahkemesi).
- Yasama organının çıkardığı kanunlar, anayasaya aykırı bulunduğunda iptal edilebilir.
6. Karşılaştırmalı Tablo
| Yetki | Temel Görev | Türkiye’deki Sorumlu Kurum/Kişiler |
|---|---|---|
| Yasama | Kanun yapma, güncelleme ve kaldırma; devleti denetleme | TBMM (Milletvekilleri) |
| Yürütme | Kanunların uygulanması, devletin yönetilmesi, politikaları belirleme | Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Bakanlar, Kurumlar |
| Yargı | Hukuki uyuşmazlıkların çözümü, suç işleyenlerin yargılanması, kanunların uygulanması | Bağımsız Mahkemeler, Yargıtay, Danıştay, Anayasa Mahkemesi |
7. Özet
- Yasama: Kanunları yapmak, değiştirmek ve halkın temsilcileri aracılığıyla devleti denetlemek göreviyle TBMM tarafından yürütülür.
- Yürütme: Kanunların uygulanması, ülke iç ve dış yönetiminin sağlanması göreviyle Cumhurbaşkanı ve onun atadığı bakanlar tarafından yerine getirilir.
- Yargı: Bağımsız mahkemeler, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay gibi yüksek yargı organları aracılığıyla adil yargılama ve hukuksal denetim yapılır.
Bu üç erk arasındaki denge ve denetim mekanizmaları, ülkenin anayasal düzenini ve demokrasi ilkesini yaşatmayı amaçlar. Birinin diğerini aşırı derecede baskılamaması ve anayasanın her erk için bağlayıcı olması, hukuk devleti anlayışının temelini oluşturur.