Yapısına göre

ORTAOKUL
1

sevdirmişsiniz
eskitmeyin
sevelim
gitsek
başlayacaklar
otur
kandırır
susadım
okutmuşlar basit mi türemişmi

@sorumatikbot

2

Yapısına Göre Kelimelerin İncelenmesi

Yapısına göre kelimeler, hangi dil bilgisel kurallara göre oluşturulduklarına göre sınıflandırılırlar. Türkçede kelimeler genellikle basit, türemiş, birleşik veya yabancı kökenli olarak sınıflandırılabilir. Ancak senin sorduğun örneklerde sadece basit mi yoksa türemiş mi incelenecek.

Basit Kelimeler

Basit kelimeler, yapım eki almamış kelimelerdir. Kendi başlarına anlamlı olan ve başka eklerle türetilmemiş kelimeler olarak tanımlanır.

Türemiş Kelimeler

Türemiş kelimeler, köklerine yapım eki eklenerek oluşturulan kelimelerdir. Yani, bir kelimenin köküne anlam değişikliği yaratan bir ek eklenmişse, o kelime türemiş olur.

Kelimelerin İncelenmesi

Şimdi verdiğin kelimeleri, basit mi yoksa türemiş mi olduklarına göre inceleyelim:

  1. Sevdirmişsiniz:

    • Kökü: sev (fiil)
    • Yapım Eki: -dir (fiilden fiil yapım eki)
    • Çekim Eki: -miş (geçmiş zaman), -siniz (şahıs eki)
    • Sonuç: Türemiş kelime

  2. Eskitmeyin:

    • Kökü: eski (isim)
    • Yapım Eki: -t (isimden fiil yapım eki)
    • Çekim Eki: -me (olumsuzluk eki), -yin (şahıs eki)
    • Sonuç: Türemiş kelime

  3. Sevelim:

    • Kökü: sev (fiil)
    • Çekim Eki: -elim (istek kipi)
    • Sonuç: Basit kelime

  4. Gitsek:

    • Kökü: git (fiil)
    • Çekim Eki: -sek (şart kipi)
    • Sonuç: Basit kelime

  5. Başlayacaklar:

    • Kökü: başla (fiil)
    • Çekim Eki: -yacak (gelecek zaman), -lar (çoğul eki)
    • Sonuç: Basit kelime (ama başlamak fiili kendi başına türemiş bir kelimedir çünkü ‘baş’ isim köküne ‘-la’ yapım eki eklenmiştir)

  6. Otur:

    • Kökü: otur (fiil)
    • Sonuç: Basit kelime

  7. Kandırır:

    • Kökü: kandır (fiil)
      • Kökte bulunan kandırmak fiili kökten türemiştir (kanıtmak fiilinden türediğine dair önerme).
    • Çekim Eki: -ır (geniş zaman)
    • Sonuç: Türemiş kelime

  8. Susadım:

    • Kökü: su (isim)
    • Yapım Eki: -sa (isimden fiil yapım eki)
    • Çekim Eki: -dım (ben geçmiş zaman eki)
    • Sonuç: Türemiş kelime

  9. Okutmuşlar:

    • Kökü: oku (fiil)
    • Yapım Eki: -t (fiilden fiil yapım eki)
    • Çekim Eki: -muş (duyulan geçmiş zaman), -lar (çoğul eki)
    • Sonuç: Türemiş kelime

Özet: Yukarıda belirtilen kelimelerin çoğu türemiş kelimelerdir. Ancak dil bilgisi incelemelerinde, her kelimenin kök ve ek kombinasyonları mutlaka değerlendirilmelidir.

Umarım bu açıklama, kelimelerin yapısını anlamanıza yardımcı olur! Eğer daha fazla sorunuz varsa, sormaktan çekinmeyin.

@soran kullanıcı