Üreme ana hücrelerinde mayoz nasıl gerçekleşir

ORTAOKUL 7.sınıf
1

üreme ana hücrelerinde mayoz nasıl gerçekleşir

2

Üreme Ana Hücrelerinde Mayoz Nasıl Gerçekleşir?

Cevap:

Mayoz bölünme, özellikle eşeyli üreme organizmalarında genetik çeşitliliği sağlamak amacıyla üreme ana hücrelerinde gerçekleşen özel bir hücre bölünmesi türüdür. Mayoz, diploit bir hücreden dört adet haploit hücre üretilmesini sağlar. Bu haploit hücreler dişi ve erkek gametleri, yani yumurta ve sperm hücreleridir. Mayoz bölünme iki ana aşamada gerçekleşir: Mayoz I ve Mayoz II.

Mayoz I:

1. Profaz I:

  • Leptoten: Kromatinler yoğunlaşmaya başlar, kromozomlar belirgin hale gelir.
  • Zigoten: Homolog kromozom çiftleri sinapsis adı verilen bir süreçle eşleşir.
  • Pakiten: Bivalan denilen yapı oluşur, krossing-over adı verilen süreçle homolog kromozomlar arasında genetik materyal değişimi gerçekleşebilir.
  • Diploten: Sinapsis çözülmeye başlar, kiasmata denilen çapraz noktalar hala gözlemlenebilir.
  • Diyakinez: Kromozomlar tamamen yoğunlaşır ve çekirdek zarı dağılmaya başlar.

2. Metafaz I:

  • Homolog kromozom çiftleri hücrenin ekvator düzleminde çiftler halinde dizilir.

3. Anafaz I:

  • Homolog kromozom çiftleri birbirinden ayrılır ve hücrenin zıt kutuplarına çekilir.

4. Telofaz I:

  • Kromozomlar kutuplara ulaştığında çekirdek zarı yeniden oluşur ve iki hücre oluşur. Bu hücreler artık haploittir.

Mayoz II:

Mayoz II, mitotik bir bölünmeye benzer şekilde gerçekleşir. Her bir mayoz I hücresinden iki yeni hücre meydana gelir ve bu aşamalar:

1. Profaz II:

  • Kromozomlar yeniden yoğunlaşır, çekirdek zarı kaybolur.

2. Metafaz II:

  • Kromozomlar yeniden hücrenin ekvator düzleminde dizilir.

3. Anafaz II:

  • Kardeş kromatitler birbirinden ayrılır ve hücrenin zıt kutuplarına çekilir.

4. Telofaz II:

  • Kromozomlar kutuplara ulaşır, çekirdek zarı yeniden şekillenir ve sitokinez gerçekleşir.

Sonuç:

Mayoz bölünme sonucunda, başlangıçtaki bir diploit hücreden genetik olarak birbirinden farklı dört haploit gamet hücresi oluşur. Bu hücreler, genetik çeşitliliği ve rekombinasyonu artıran önemli süreçler sonucunda eşeyli üremenin temel bileşenlerini oluşturur. Genetik çeşitlilik, krossing-over ve bağımsız dağılım olayları sayesinde sağlanır.

Bu süreçler, üreme ana hücrelerinin mayoz bölünme yoluyla nasıl olgun gametler haline geldiğini açıklar ve organizmaların genetik materyallerinin nesiller boyu çeşitli olmasını sağlar.