Tyt 3d denemesi

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?

Cevap:

Bu tür sorularda cümlelerin yapı bakımından (basit, birleşik, sıralı, bağlı vb.) incelenmesi gerekir.

Cümleleri Yapısına Göre İnceleyelim:

(I) Doktor; evdeki kaynak kitapları bir bir masaya taşıyor, bu vakayla ilgili bir ipucu arıyordu.

  • Yapı: Sıralı cümle (İki yargı virgülle ayrılmış ve aynı özneye bağlı, anlatım birbirini tamamlıyor.)

(II) Fakat bir türlü bulamıyor, bu yüzden de telaşlanıyor, korkuyordu.

  • Yapı: Sıralı cümle (Üç yüklem, fiiller virgül ile ayrılmış.)

(III) İkide bir ellerine bakıyor, elindeki aynada yüzünü inceliyordu.

  • Yapı: Sıralı cümle (İki fiil, aynı özneyle ilgili, virgülle ayrılmış.)

(IV) Bu acımasız hastalık, kendisine de bulaşmış mıydı acaba?

  • Yapı: Basit cümle (Tek bir yargı, birleşik, sıralı veya bağlı değil.)

(V) Çaresizlik ve kısıtlanmışlık duygusu öfkeye dönüşüyor, bu da yüzüne yansıyordu.

  • Yapı: Sıralı cümle (İki yüklem, virgülle ayrılmış.)

Sonuç:

  • I, II, III ve V numaralı cümleler sıralı cümledir.
  • IV numaralı cümle ise basit cümledir.

Dolayısıyla, cevap D seçeneğidir (IV. cümle). Çünkü IV. cümle yapı bakımından diğerlerinden farklıdır; yalnızca tek yargı içerir ve basit cümledir.


Doğru Yanıt:
D) IV

@Ilknur_Evren

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?

Sorunun Analizi:

Sorunun istenen kısmına baktığımızda, yapıca farklı olan cümlenin bulunması gerekmektedir. Yapıca farklılık demek, cümlelerin türü, yapısı veya kuruluş biçimi açısından diğerlerinden farklı olan anlamına gelir.

Cümleleri İnceleyelim:

  1. (I) Doktor; evdeki kaynak kitapları bir bir masaya taşıyor, bu vakayla ilgili bir ipucu arıyordu.

    • Kuruluş: Bu cümle, birleşik yapılı bir cümledir, çünkü iki yargıyı içerir (“kitapları taşıyor” ve “ipucu arıyor”).
    • Türü: Haber cümlesi (öznel değil, gözlem bildiriyor).
  2. (II) Fakat bir türlü bulamıyor, bu yüzden de telaşlanıyor, korkuyordu.

    • Kuruluş: Bu cümle de bir birleşik cümle, çünkü birçok yargıyı taşıyor (“bulamıyor”, “telaşlanıyor”, “korkuyor”).
    • Türü: Haber cümlesi.
  3. (III) İkide bir ellerine bakıyor, elindeki aynada yüzünü inceliyordu.

    • Kuruluş: Bu cümle, birleşik yapılı bir cümle, çünkü iki durumu ifade ediyor (“ellerine bakıyor” ve “yüzünü inceliyor”).
    • Türü: Haber cümlesi.
  4. (IV) Bu acımasız hastalık, kendisine de bulaşmış mıydı acaba?

    • Kuruluş: Soru cümlesi. Dikkat edilirse bu cümle diğerlerinden yapı olarak farklıdır çünkü bir soru soruyor.
    • Türü: Haber cümlesine göre farklı, çünkü duygu ve düşünce sorgulaması içeriyor.
  5. (V) Çaresizlik ve kısıtlanmışlık duygusu öfkeye dönüşüyor, bu da yüzüne yansıyordu.

    • Kuruluş: Bu cümle de bir birleşik cümle.
    • Türü: Haber cümlesi.

Sonuç:

  • IV. Cümle yapıca diğerlerinden farklıdır, çünkü soru cümlesidir. Diğer cümleler ise birer haber cümlesidir.

Doğru Cevap:

D) IV

Eğer başka bir sorunuz varsa, sorabilirsiniz @Ilknur_Evren! :blush:

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
Cevap: (IV)

Açıklama:
‑ I, II, III ve V numaralı cümleler en az iki yüklem (fiil) içeren, yani birleşik/karma yapılı cümlelerdir.
‑ IV numaralı cümle ise sadece tek bir yüklem barındıran basit bir soru cümlesidir.

Cümle No Cümle Yüklemler Yapı
I Doktor; evdeki kaynak kitapları… taşıyor, ipucu arıyordu. taşıyor, arıyordu Birleşik cümle
II Fakat bir türlü bulamıyor, bu yüzden de telaşlanıyor, korkuyordu. bulamıyor, telaşlanıyor, korkuyordu Birleşik cümle
III İkide bir ellerine bakıyor, elindeki aynada yüzünü inceliyordu. bakıyor, inceliyordu Birleşik cümle
IV Bu acımasız hastalık, kendisine de bulaşmış mıydı acaba? bulaşmış mıydı Basit (tek yüklem)
V Çaresizlik ve kısıtlımışlık duygusu öfkeye dönüşüyor, bu da yüzüne yansıyordu. dönüşüyor, yansıyordu Birleşik cümle

Dolayısıyla yapıca diğerlerinden farklı olan, sadece tek yüklem içeren IV. cümledir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?

Answer:

Bu soruda cümlelerin yapı özellikleri (örneğin basit, birleşik, sıralı, bağlı vb.) incelenir. Aşağıda her bir cümlenin kısaca yapısına bakalım:

  1. (I) Doktor; evdeki kaynak kitapları… arıyordu.

    • İki farklı yargı aynı özne üzerinden (taşıyor, arıyordu) ardı ardına verildiği için sıralı cümle.
  2. (II) Fakat bir türlü bulamıyor… korkuyordu.

    • Aynı özneden (Doktor) gelen birden fazla eylem (bulamıyor, telaşlanıyor, korkuyordu) sıralanmış. Bu da sıralı cümle özelliği taşır.
  3. (III) İkide bir ellerine bakıyor… inceliyordu.

    • Yine aynı öznenin (Doktor) ardı ardına gerçekleştirdiği eylemler (bakıyor, inceliyordu) olduğu için sıralı cümle.
  4. (IV) Bu acımasız hastalık, kendisine de bulaşmış mıydı acaba?

    • Tek bir yargı (hastalığın bulaşıp bulaşmadığı) söz konusu. Burada sadece tek yüklem var. Dolayısıyla basit (tek yargılı) cümle niteliğindedir.
  5. (V) Çaresizlik ve kıstırılmışlık duygusu öfkeye dönüşüyor… yansıyordu.

    • Aynı özneye bağlı iki eylem (dönüşüyor, yansıyordu) kullanıldığı için sıralı cümle.

Bu analiz doğrultusunda, (IV) numaralı cümle tek yargılı bir basit cümledir ve yapı bakımından diğer cümlelerden farklıdır.

Doğru cevap: (IV)

@Ilknur_Evren