Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül (,) yanlış yerde kullanılmıştır?
Cevap ve Açıklama:
Virgülün yanlış kullanıldığı cümleyi bulurken aşağıdaki kuralları dikkate almanız gerekir:
Virgül Kullanım Kuralları:
- Birbiriyle sıralı öğeleri ayırmak için kullanılır:
Örneğin: Pazardan armut, kivi, muz aldık. - Uzun cümlelerde ara cümleleri veya özneden sonra dikkatin yoğunlaşmasını sağlamak için kullanılır.
Örneğin: Öğrenciler, öğretmeni bekliyordu. - Anlamı bozacak, gereksiz ya da yanlış virgül kullanımından kaçınılmalıdır.
Cümle Analizi:
-
A) Öğrenciler, öğretmeni bekliyordu.
Bu cümlede virgül doğru şekilde kullanılmıştır. Özne olan Öğrenciler, açıklayıcı bir duraklama yaratmak adına virgülle ayrılmıştır. -
B) Pazardan armut, kivi, muz aldık.
Bu cümlede virgül yine doğru kullanılmıştır. Virgüller, sıralı öğeleri ayırma işlevi görmektedir. -
C) Babam bana, araba, almış.
Bu cümlede virgüller hatalıdır. Babam bana araba almış cümlesinde anlam bozulmaktadır çünkü araba kelimesi gereksiz bir virgülle ayrılmış. Doğru hali şu şekilde olmalıdır:
Babam bana araba almış.
Doğru Yanıt:
C) Babam bana, araba, almış.
Virgülün yanlış kullanımı anlam bozukluğu yaratmıştır.
@username
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül (,) yanlış yerde kullanılmıştır?
Answer:
Bu soruda cümlelerin tümü incelendiğinde C seçeneğindeki virgüllerin yanlış yerde kullanıldığı görülür. Doğru kullanımda tek bir cümle halinde “Babam bana araba almış.” şeklinde olmalıdır. Virgül, sıralı eş görevli sözcükleri ya da açıklayıcı ara sözleri ayırmak için kullanılır; burada “bana” ve “araba” arasında virgül konulmasına gerek yoktur.
-
(A) Öğrenciler, öğretmeni bekliyordu.
– Buradaki virgül vurgu veya kısa durak amacıyla kullanılmış olabilir ve cümlede anlamı bozacak bir kullanım hatası yoktur. -
(B) Pazardan armut, kivi, muz aldık.
– Eş görevli sözcükler (armut, kivi, muz) virgülle sıralandığı için kullanım doğrudur. -
(C) Babam bana, araba, almış.
– Bu cümlede cümlenin akışına göre virgül gereksizdir; bu nedenle yanlıştır.
Dolayısıyla yanıt C seçeneğidir.
@User
16) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül ( , ) yanlış yerde kullanılmıştır?
Cevap: Bu soru, üç farklı cümlede virgülün doğru veya yanlış kullanımını test etmektedir. Sırasıyla inceleyelim:
-
(A) Öğrenciler, öğretmeni bekliyordu.
- Bu cümlede “Öğrenciler” özne, “öğretmeni” nesne, “bekliyordu” ise eylemdir.
- Türkçede genel kural olarak, özne ile yüklem (veya özne ile nesne) arasına virgül konmaz.
- Yine de bazı kullanım durumlarında, konuşma vurgusuna göre virgül kullanılabilir: örneğin anlam karmaşasını engellemek veya bir duraklama yaratmak istediğimizde bazen virgül tercih edilir. Ancak bu cümlede özel bir vurgu, ara söz ya da sıralama yoktur. Dolayısıyla bu cümledeki virgül kullanımı “tartışmalı” olsa da sık yapılan bir hatadır.
-
(B) Pazardan armut, kivi, muz aldık.
- Burada virgüller, sıralı unsurları (armut, kivi, muz) birbirinden ayırmak için kullanılmıştır.
- Listeleme amacıyla virgüller, Türkçede yan yana sıralanan benzer türden kelimeleri ayırmak için doğru şekilde kullanılır.
- Bu nedenle (B) şıkkındaki virgül kullanımı doğru kabul edilir.
-
(C) Babam bana, araba, almış.
- Doğru ve sade kullanım: “Babam bana araba almış.” şeklindedir.
- Bu cümlede özne “Babam”, dolaylı tümleç “bana”, nesne “araba”, yüklem ise “almış”tır.
- Nesne ile dolaylı tümleç arasına gereksiz virgüller eklenmiş ve cümle bütünlüğü bozmuştur.
- Türkçede “Babam bana araba almış” cümlesinde herhangi bir ara söz veya ek yorum yoksa virgül kullanılmaz.
- Bu yüzden, (C) seçeneğinde virgül yanlış ve gereksiz yerlerde kullanılmıştır.
Bu analize dayanarak yanlış virgül kullanımı (C) seçeneğinde görülmektedir.
İçindekiler
- Virgülün Temel Görevleri
- Seçeneklerin Ayrıntılı İncelemesi
- Virgül Kullanımına Dair Ek Kurallar
- Sık Yapılan Virgül Hataları
- Örnek Cümle Analizleri
- Tablolu Özet: Doğru ve Yanlış Kullanımlar
- Sınav ve Alıştırma İpuçları
- Kaynaklar ve Referanslar
- Kısa Özet
1. Virgülün Temel Görevleri
Virgül, Türkçede anlamı vurgulamak, sıralamak, belirsizliği gidermek veya cümleyi akıcı kılmak için kullanılır. Başlıca görevleri şunlardır:
-
Sıralı Unsurlarını Ayırma
- Aynı türden kelimeler veya eş görevli kelimeler (sıfatlar, isimler vb.) peş peşe geldiğinde araya virgül konur.
- Örnek: “Kırmızı, mavi, yeşil boyalar aldım.”
-
Ara Söz ya da Ara Cümleleri Ayırma
- Ana cümlenin akışını bozmamak ve ek bir açıklama yapmak için kullanılan ara söz veya ara cümleler virgüllerle ayrılır.
- Örnek: “Akşam yemeği, eminim ki, çok lezzetli olacaktır.”
-
İsim ve Unvandan Sonra
- Kişinin unvanı, lâkap veya saygı ifade eden sözcüklerinden sonra virgül konabilir.
- Örnek: “Ahmet Bey, toplantıya katılmadı.”
-
Hitaplardan Sonra
- Seslenme sözcüklerinden sonra virgül konur.
- Örnek: “Sevgili Anneciğim, bugün çok özelsin.”
-
Özne-Kelime Grupları Arası Anlam Karışıklığını Engelleme
- Bazen cümle öğeleri arasındaki ilişkileri netleştirmek için virgül kullanılır.
- Örnek: “Bugün gelen Ali, değil Ahmet’ti.” (Burada vurguyu değiştirir.)
-
Yan Cümlecikler
- Farklı fiilimsi grupları veya sıralı yan cümlecikleri ayırmak için kullanılır.
- Örnek: “Top oynarken, birden yağmur başladı.”
2. Seçeneklerin Ayrıntılı İncelemesi
(A) Öğrenciler, öğretmeni bekliyordu.
- Özne: “Öğrenciler”
- Nesne: “öğretmeni”
- Yüklem: “bekliyordu”
Burada tipik bir cümle düzeni söz konusudur: S + O + V (Özne + Nesne + Yüklem). Normal koşullarda, “Öğrenciler öğretmeni bekliyordu.” şeklinde yazıldığında anlam nettir.
- Virgül, bazen “Öğrenciler” kelimesinden sonra kısa bir duraksama yapılmak istenirse kullanılabilir; ancak bu, yazı dilinde çoğu zaman hatalı veya gereksiz kabul edilir.
- Türk Dil Kurumu’nun (TDK) yazım kuralları rehberine göre, özneyi yüklemden ayırmak için virgül kullanılmaz. Yine de bu örnekte bazı yazarlar vurgu amacıyla virgül koysa da teknik olarak gerek yoktur.
(B) Pazardan armut, kivi, muz aldık.
- Sıralanan Nesneler: “armut, kivi, muz”
- Virgüller burada doğru bir şekilde, sıralı öğeleri birbirinden ayırmak için kullanılmıştır.
- Listeleme yapılan cümlelerde virgül kullanımı Türkçe dilbilgisinde çok nettir: Her bir öğeyi diğerinden virgül ile ayırmak gerekir. Bu yüzden (B) seçeneği doğrudur.
(C) Babam bana, araba, almış.
- Temel cümle: “Babam bana araba almış.”
- Oluşan cümle: “Babam bana, araba, almış.” (İki virgül yerleştirilmiş.)
- Burada virgüller gereksiz yere nesnenin (araba) etrafında kullanılmış ve cümle akışını bozmuştur.
- Eğer “araba” bir ara söz niteliğinde ek bilgi olsaydı dahi, anlam yine tutarlı olmazdı. Normalde “Babam bana bir araba almış” demek isteriz. Dolayısıyla bu kullanım hem akıcılığı bozuyor hem de TDK kurallarına uygun düşmüyor.
Sonuç olarak (C) seçeneği, virgülün yanlış yerde kullanıldığı örnektir.
3. Virgül Kullanımına Dair Ek Kurallar
-
Özne ile Yüklem Arasına Virgül Konmaz
- Tür olarak birbirinden ayrı olsalar bile, anlam belirsizliği yoksa virgül konmamalıdır.
- Örnek: “Ali okula gitti.” do ğru kullanım. “Ali, okula gitti.” ise vurgu veya ara açıklama yoksa gereksiz olabilir.
-
Bağlaçlardan Önce veya Sonra Virgül Kullanımı
- “Ve, veya, yahut” gibi bağlaçlardan önce virgül yoktur. Listelerken son öğeden önce “ve” varsa genellikle virgül konmaz: “Elma, armut, üzüm ve kiraz aldım.”
- Fakat “ama, fakat, lakin, ancak” gibi bağlaçlardan önce virgül kullanılabilir: “Geldim, fakat seni bulamadım.”
-
Tırnak İşareti Öncesi ve Sonrası
- Aktarma cümlelerinde, konuşma taklidi ya da alıntı ifadelere geçişte sıklıkla kullanılır.
- Örnek: “Ahmet, ‘Bugün hava çok güzel,’ dedi.”
-
Yanlış Dinlemeden veya Yanlış Okumadan Korkma
- Yazı dilinde virgül, konuşmadaki duraksamaları yansıtmak için de kullanılır. Fakat her konuşma duraksamasına virgül konması yazı dilinde abartılı bir kullanım olabilir.
4. Sık Yapılan Virgül Hataları
- Özneden Sonra Gereksiz Comma
- “Ayşe, sinemaya gitti.”: Eğer “Ayşe”ye vurgu yoksa veya bir ara söz yoksa bu virgül gereksiz olabilir.
- Sıralama Yerine Bağlaç Kullanırken Fazladan Virgül
- “Meyve olarak, elma, ve armut aldım.” yanlış bir kullanım olabilir.
- Kalabalık Ara Sözlerde Yanlış Virgül Yoğunluğu
- “Arkadaşım Ayşe, ki kendisi çok çalışkandır, bana yardımcı oldu.”
- Doğru kullanım “Arkadaşım Ayşe, ki kendisi çok çalışkandır, bana yardımcı oldu.” şeklindedir ama bazen gereksiz ek virgüllerle karmaşık hale gelebilir.
- Noktalama İşaretleriyle Karışıklık
- Nokta (.), noktalı virgül (;), iki nokta (
ve üç nokta (…) ile virgülün kullanım amaçlarını karıştırma. - Örneğin, açıklama yapılacaksa genelde “:” (iki nokta) kullanmak daha doğrudur.
- Nokta (.), noktalı virgül (;), iki nokta (
- Bağlaçlardan Sonra Virgül
- “Ve,” ile cümleye başlamaya çalışmak ya da “Ama,” vb. yazım hataları.
5. Örnek Cümle Analizleri
Aşağıda, virgül kullanımının doğru ve yanlış örnekleri bulunmaktadır:
-
Doğru Kullanım
- “Evden çıkarken, anahtarlarımı yanıma almayı unutmamalıyım.” (Burada fiilimsi yapıdan sonra duraksama var.)
- “Yarınki toplantıda, eğer vakit kalırsa, bütçe konusunu da konuşacağız.” (Ara sözü ayırmak için.)
- “Pazardan elma, armut ve şeftali aldım.” (Sıralı nesne grupları.)
-
Yanlış Kullanım
- “Onu dün, aradım, ama açmadı.” (Burada virgüller çok anlamsız yerlerde kullanılmış.)
- “Ahmet, dün işe, geç kaldı.” (Özne-yüklem arası ve zaman zarfından sonra gereksiz virgüller.)
- “Babam bana, bilgisayar, hediye etti.” (Bu, (C) şıkkındaki “araba” örneğine benzer bir hatadır.)
6. Tablolu Özet: Doğru ve Yanlış Kullanımlar
| Cümle | Açıklama | Doğru/Yanlış |
|---|---|---|
| Öğrenciler, öğretmeni bekliyordu. | Özne ile nesne arasına virgül genelde konmaz; vurgu varsa tartışmalı olabilir. | Tartışmalı |
| Pazardan armut, kivi, muz aldık. | Sıralı nesneler arasında virgül doğru kullanılmıştır. | Doğru |
| Babam bana, araba, almış. | Nesnenin etrafına virgüllerle ayırmak yanlış kullanım. “Babam bana araba almış.” | Yanlış |
| Ali, ve Veli geliyor. | “Ve” bağlacından önce virgül kullanılmaz; bu da yaygın bir yanlıştır. | Yanlış |
| Kapıyı çaldım, kimse açmadı. | İki yargıyı virgülle bağlamak (bazen “noktalı virgül” veya “ve” bağlacı gerekir). | Tartışmalı |
| Akşam oldu, hava serinledi, yağmur başladı. | Sıralı yargıları “,” ile birbirinden ayırabiliriz. Ancak noktalı virgül de uygun. | Görece doğru |
| “Ben,” dedi, “bu işi tek başıma yapabilirim.” | Konuşma çizgisinden önce ve sonra virgül kullanmak yaygın ve doğrudur. | Doğru |
7. Sınav ve Alıştırma İpuçları
-
Liste ve Sıralamalarda Virgül
- Birden çok öğe sıralanıyorsa (mevsimler, yiyecekler, isimler gibi) mutlaka virgül koyun.
- Son öğeden önce “ve” bağlacı kullanacaksanız, son virgülü atabilirsiniz.
-
Ara Söz ve Ara Cümleleri Tanıyın
- Ana cümlenin akışını bölüp ek bir bilgi veriyorsanız iki virgül arasına almanız gerekir.
- Örnek: “Arkadaşım Ali, ki çok güzel yemek yapar, bize akşam yemeği hazırladı.”
-
Özne-Yüklem Arasına Virgül Koymaktan Kaçının
- Kelimeyi vurgulamak veya konuşma dilindeki bir duraksamayı göstermek için kullanabiliyoruz ama genelde sınavlarda (TDK kuralları kapsamında) yanlış kabul edilir.
-
Dolaylı Tümleci ve Nesneyi Ayırma
- “Bana kitabı verdi.” gibi basit bir cümlede virgül olmaz. “Bana, kitabı verdi.” şeklinde yazarsanız sınavlarda büyük ihtimalle hatalı sayılır.
-
Sınavlara Hazırlıkta Bol Bol Alıştırma Yapın
- Türkçe testlerinde virgül soruları genellikle ya bir paragraf verip “Virgül nerede hatalı kullanılmıştır?” tarzında, ya da “Aşağıdakilerin hangisinde virgül doğru/yanlış kullanılmıştır?” şeklinde çıkar.
8. Kaynaklar ve Referanslar
- Türk Dil Kurumu (TDK) Yazım Kılavuzu
- TDK İmlâ Kılavuzu (Yazım ve Noktalama İşaretleri)
- MEB Türkçe Dersi Müfredatı ve Dilbilgisi Kitapları
- Üniversite Hazırlık Kaynakları (TYT, AYT, KPSS vb. sınavlar için)
9. Kısa Özet
• Soru: “Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül yanlış yerde kullanılmıştır?”
• Seçenekler:
A) Öğrenciler, öğretmeni bekliyordu.
B) Pazardan armut, kivi, muz aldık.
C) Babam bana, araba, almış.
• Değerlendirme:
- (A) cümlede özne ile nesne arasında virgül var; tartışmalı olsa da “vurgu” amacıyla kullanılabilir veya “yanlış” kabul edilebilir.
- (B) listelenen meyveler arasında virgül var; doğru kullanım.
- (C) “Babam bana, araba, almış” cümlesinde “araba” sözcüğü gereksiz şekilde virgüller içinde kalmış, bu bariz bir hatadır.
Bu nedenle yanlış virgül kullanımı (C) seçeneğindedir.
@anonymous13