Termodinamik 2. Soru Analizi
Cevap:
Bu soru, termodinamik ilkesi çerçevesinde iki bölmeli bir sistemin ısı ve iş transferlerini incelemektedir. Soruda, sol kısmı yalıtılmış ve bir pistona sahip rijit bir tank verilmektedir. Tank, ortadan bir pistonla iki bölmeye ayrılmıştır: A ve B bölmeleri. Sol yandan 100 kJ ısı giriş yapmaktadır ve bunun sonucunda A bölmesinde sıcaklık 500 K’ye yükselmektedir. B bölümündeki sıcaklık ve basınç değişimleri ve iş transferleri sorgulanmaktadır.
Sorunun Çözümü için Kullanılacak Bilgiler:
-
Termodinamiğin 1. Yasası (Enerji Korunumu İlkesi):
- İç enerji, ısı ve iş arasındaki ilişkisi kullanılır: \Delta U = Q - W.
-
İdeal gaz denklemi:
- Basınç, hacim ve sıcaklık arasındaki ilişkiyi verir: PV = nRT.
Adım 1: Tankların İçerisindeki Hacimleri Hesaplayın
A Bölmesi İçin:
- Başlangıç Durumu:
- P_{1A} = 200 \, \text{kPa}, T_{1A} = 300 \, \text{K}
- Son Durum:
- T_{2A} = 500 \, \text{K}
İlk olarak, A bölmesindeki havanın mol sayısını kullanarak durumu analiz edelim:
Burada, R = 0.287 \, \text{kJ/kgK} hava için idealdir ve maddenin kütlesi m_A = 0.7 \, \text{kg}'dir.
B Bölmesi İçin:
Bölmenin hacmi A bölmesinin hacmiyle bağlantılıdır, fakat ilk basınç ve sıcaklık durumları aynıdır. Bu nedenle, hacim değişikliği piston konumuna bağlı olarak olabilir.
Adım 2: B Bölmesindeki Hava Üzerinde Ne Kadar İş Yapılmaktadır?
A bölmesindeki ısı transferi ve sıcaklık değişiklikleri, pistona etki eden kuvvetlerde değişikliğe yol açar ve bu da B bölmesinde iş üretir ya da tüketir.
- İdeal gazın iç enerjisindeki değişim denklemi:
Burada:
- C_v hava için sabit hacimde spesifik ısı kapasitesidir.
İş, hacim ve basınç değişiklikleriyle ilgilidir:
Adım 3: Son Durumda B Bölmesindeki Sıcaklık ve Basıncı Hesaplayın
A bölmesinde sıcaklığın artması ve basınç değişikliği, pistona uygulanan kuvvetleri değiştirir ve bu da B bölmesinin termodinamik parametrelerini etkiler.
- Son durumda basınç değişimi:
Son sıcaklık değişikliğini hesaplamak için:
Burada \gamma hava için adyabatik oranıdır.
Sonuç:
- A ve B bölmelerinin hacimleri, basınçlarda piston etkisi ve ısı transferiyle doğrudan ilişkilidir.
- B bölmesinde yapılan iş ve sıcaklık/ basınç değişiklikleri, enerji korunum yasası ve püskürtülen ısı etkisiyle belirlenebilir.
Nihai Cevap:
Bu çözümleri takip ederek, hacim, sıcaklık ve basınç değerleri dengelenecek ve B bölmesindeki iş transferi hesaplanacaktır. Bu, termodinamik ilkelerine dayalı karmaşık hesaplamaları içerebilir. Ancak doğru sonuçlar için ideal gaz denklemi ve enerji korunumunu dikkatli uygulamak gerekir.
matematiksel işlemleride yaparak açıklamanı istiyorum
Termodinamik 2. Soru Analizi ve Detaylandırılmış Çözüm
Cevap:
Bu çözümü matematiksel işlemleri kullanarak daha detaylı inceleyeceğiz. İşlemleri ve formülleri kullanarak, iş, sıcaklık ve basınç değişimlerini hesaplayacağız.
Sorunun Temel Verileri:
- A bölmesi başlangıç basıncı: P_{1A} = 200 \, \text{kPa}
- A bölmesi başlangıç sıcaklığı: T_{1A} = 300 \, \text{K}
- A bölmesi son sıcaklığı: T_{2A} = 500 \, \text{K}
- B bölmesi başlangıç basıncı ve sıcaklığı: P_{1B} = 200 \, \text{kPa}, T_{1B} = 300 \, \text{K}
- A bölmesindeki havanın kütlesi: m_A = 0.7 \, \text{kg}
- Gaz sabiti: R = 0.287 \, \text{kJ/kgK}
- Alınan ısı: Q = 100 \, \text{kJ}
Adım 1: A ve B Bölmesinin Hacimlerinin Hesaplanması
A Bölmesi için:
Başlangıç hacmini bulmak için ideal gaz denklemini kullanabiliriz:
Aynı hacim değişikliği, son durum hacmi içinde geçerlidir çünkü tank rijittir ve hacim sabittir.
B Bölmesi için:
Tank toplam hacmi (A + B) sabit olduğundan, toplam denge halinde:
Açıkça burada hacim değişikliğinin iptal edilmesi gerektiği için yalıtılmış bir sistem için:
Adım 2: B Bölmesindeki İşin Hesaplanması
Isı transferine bağlı net iş miktarı hesaplanmalıdır. A bölmesi genişlerken B bölmesindeki hava üzerine yapılan iş şu formülle bulunur:
- Entropi değişmediği için genel sistemde:
Ancak burada daha ayrıntılı iş hesaplaması yapılmaz çünkü ısı tamamen enerjiye dönüşmüştür ve iş nedeniyle B üzerinde enerji aktarımı olmadığı varsayılabilir.
Adım 3: Son Durumda B Bölmesindeki Sıcaklık ve Basıncın Hesaplanması
Bölmenin Denge Basıncı:
Eğer piston hareket ediyorsa denge basıncı ve hacim sabit olmalıdır:
Bölmenin Son Sıcaklığı:
Benzer adyabatik süreç ile (haczim sabit varsayılan ve piston hareketi yok):
Nihai Cevap:
- A ve B bölümü hacimleri aynı kaldı: 0.30135 \, \text{m}^3
- B bölmesine yapılan iş net bir şekilde hesaplanmadı; sistemizden alınan ısı sayesinde genişleme yapılabilir.
- B bölmesinin son basıncı 333.33 kPa’ya çıkar ve sıcaklık 300 K’de kalır.
Bu çözümler daha karmaşık matematiksel süreçlere dayalıdır, ancak genel kavramlar ve yaklaşımlar bu şekilde açıklanabilir.