edebiyat telmih örnekleri
Edebiyat Telmih Örnekleri
Cevap:
Telmih, edebi bir sanat olarak, şiir ya da düzyazıda okuyucuya veya dinleyiciye kısaca bir olayı, kişiyi veya durumu hatırlatması aracılığıyla derinlik kazandıran bir anlatım biçimidir. İşte edebiyat metinlerinde karşılaşabileceğiniz bazı telmih örnekleri:
1. Klasik Türk Edebiyatı Telmih Örneği
- Fuzûlî’nin “Leyla ile Mecnun” mesnevisinde, Leyla ve Mecnun’un aşk hikâyesi telmih unsurudur. Klasik bir aşk hikâyesi olan bu olay, ayrılık ve aşkın derinliği üzerinde durularak işlenir.
2. Halk Edebiyatı Telmih Örneği
- Karacaoğlan’ın bir şiirinde Mevlana’ya gönderme yapılabilir. Mevlana’nın eserleri ve öğretileri, Anadolu insanının ruh dünyasında derin izler bıraktığı için halk şiirlerinde sıkça telmih olarak kullanılır.
3. Divan Edebiyatı Telmih Örneği
- Şeyh Galip, “Hüsn ü Aşk” adlı eserinde sık sık Hz. Yusuf’un güzelliği ve sabrına telmih yapar. Özellikle Yusuf’un kuyuya atılması ve Mısır’a sultan olması, sabır ve iktidar kazanma temalarıyla örülür.
4. Modern Türk Edebiyatı Telmih Örneği
- Yahya Kemal Beyatlı’nın “Süleymaniye’de Bayram Sabahı” şiirinde Kanuni Sultan Süleyman dönemine ve Süleymaniye Camii’nin yapılışına telmih yapılır. Osmanlı’nın ihtişamlı dönemini hatırlatır.
Detaylı İnceleme:
-
Leyla ile Mecnun’a Telmih:
- Bu dağlar nice Mecnun ocağı, / Bu denizler nice Leylâ otağı…
- Leyla ile Mecnun’un ayrılığı ve zorlu aşk hikâyesi, aşkta sabır ve bağlılık vurgusu taşır.
-
Mevlana Telmih:
- Gönlüm bir çarkıfelek, / Mevlana divane…
- Mevlana’nın derin felsefesine ve hayatın dönüşümüne (çarkıfelek gibi) göndermede bulunur.
-
Yusuf Kıssası:
- Bir kuyuya Yusuf atılsa da, / Sabah yakındır, çıkar Mısır’a…
- Yusuf Peygamber’in sevgi, ihanet ve sabırla harmanlanmış hikayesi, sıkça umut ve ferahlık simgesi olarak sunulur.
-
Kanuni Sultan Süleyman Telmih:
- Süleymaniye’de Bayram Sabahı’nın / Haliç’e dolup taşan kubbeleri…
- Osmanlı’nın altın çağı ve Süleymaniye Camii’nin mimari görkemi yüceltilir.
Telmih, okuyucunun zihninde derin çağrışımlar uyandırarak metne zenginlik katan önemli bir sanattır. Bu örnekler, edebi metinlerin hem geçmişe hem de kültürel hafızaya bir köprü kurmasını sağlar.