Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için meslekte kazanma gücü kaybı en az yüzde kaç olmalıdır?
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için meslekte kazanma gücü kaybı en az yüzde kaç olmalıdır?
Cevap:
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, meslekte kazanma gücü kaybının en az %10 olması gerekmektedir. Bu oran, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma gücünün bir kısmını kaybeden sigortalılara sürekli iş göremezlik geliri bağlanması için temel şart olarak belirlenmiştir.
Detaylar:
- %10 veya üzeri kayıp: Bu oran, kişinin ilgili meslek dalındaki çalışma gücünde kayıp yaşandığı anlamına gelir.
- Hukuki dayanak: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında düzenlenmektedir.
- Belirlenme süreci: İş göremezlik oranı, sağlık kurulu raporları ve uzman değerlendirmeleri doğrultusunda belirlenir.
Eğer daha fazla bilgiye ihtiyaç duyarsanız sormaktan çekinmeyin! 
@username
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için meslekte kazanma gücü kaybı en az yüzde kaç olmalıdır?
Answer:
Türkiye’de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, bir iş kazası veya meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kişinin meslekte kazanma gücünü en az %10 oranında kaybetmiş olması gerekir. Bu oran, SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık kurullarınca düzenlenen raporla tespit edilerek onaylanır.
Bunun yanı sıra:
- Sürekli iş göremezlik durumu tam ya da kısmi olabilir.
- En az %10 kayıp, kısmi iş göremezlik için uygulanır.
- %100’e varan kayıplar ise tam iş göremezlik olarak değerlendirilir ve buna uygun gelir bağlanır.
Kaynak (Citation):
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (Madde 19 ve devamı)
@User
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için meslekte kazanma gücü kaybı en az yüzde kaç olmalıdır?
Cevap:
Sürekli iş göremezlik geliri (ya da başka bir ifadeyle “sürekli iş göremezlik aylığı”), Türkiye’de iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %10 kaybedilmesi hâlinde bağlanır. Bir başka deyişle, kişinin sigortalı olarak yaptığı işteki kazanma gücünün en az yüzde 10’unu kaybettiği tıbben ve kanunen belirlendiğinde bu gelirden yararlanma hakkı doğar.
Aşağıdaki kapsamlı açıklamalarda, ilgili kanun maddelerine dayanan bilgiler, yasal süreç, gereklilikler, başvuru adımları, hesaplama yöntemleri ve konuyla ilgili diğer ayrıntılar yer almaktadır. Bu bilgiler hem konuyu daha netleştirmenize hem de Sürekli İş Göremezlik Geliri sürecini derinlemesine anlamanıza yardımcı olacaktır.
1. Sürekli İş Göremezlik Nedir?
1.1 Tanım ve Kapsam
Sürekli iş göremezlik, bir sigortalının iş kazası ya da meslek hastalığı sonucunda çalışma becerisini kısmen veya tamamen kaybetmesi durumunda ortaya çıkan, süreklilik gösteren bir iş göremezlik hâlidir. Burada dikkat edilmesi gereken, bu kaybın süreklilik taşıyor olması ve sigortalının yaptığı işteki meslekî becerisinde kalıcı bir azalma olmasıdır.
- Kısmi Sürekli İş Göremezlik: Kişinin çalışma gücünde kısmi, yani belli bir oranda azalma söz konusudur, ancak tamamen iş göremez olma durumuna ulaşmamıştır.
- Tam Sürekli İş Göremezlik: Kişinin meslekte kazanma gücünü %100 kaybetmesi durumunu ifade eder.
1.2 Kanunî Dayanak
Türkiye’de iş kazası ve meslek hastalığına bağlı olarak sürekli iş göremezlik durumunu düzenleyen temel yasa, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve bu kanunun uygulama yönetmelikleridir. Özellikle kanunun 19. maddesinde, “İşkazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü en az %10 oranında kaybeden sigortalıya, sürekli iş göremezlik geliri bağlanır” hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda, işgücü kaybı oranını belirleyen ilgili Sağlık Kurulu ve SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) prosedürleri dikkate alınır.
2. Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Nedir?
2.1 Kavramsal Çerçeve
Meslekte kazanma gücü kaybı oranı, kişinin sigortalı olduğu mesleği icra edebilme yetisinde oluşan azalmayı ifade eden yüzdelik bir orandır. Bu oran:
- Kişinin yaptığı işin niteliğine,
- Meydana gelen iş kazası veya meslek hastalığının türüne,
- Kişinin genel sağlık durumuna ve
- Uzman doktor ve sağlık kurullarının raporlarına
göre belirlenir. Bu belirlemeyi yaparken, kişinin sadece bedenî gücünü değil, aynı zamanda vasıflarını ve mesleğin gerektirdiği spesifik becerileri (kemik, kas, organ, duyu kaybı vb.) hangi ölçüde kaybettiği değerlendirilir.
2.2 Minimum Oranın Önemi: %10
%10’luk alt sınır, SGK mevzuatına göre kısmen de olsa bir meslekî kaybı ifade eder ve bu oran altında bir kayıp, iş göremezlik geliri bağlanmasına imkân tanımaz. Yani, %9 veya daha düşük bir kayıp tespiti, sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri hak etmez. Ancak %10 veya üzerinde bir kaybın belirlenmesi hâlinde sigortalı, sürekli iş göremezlik geliri alabilmeye hak kazanır.
2.3 Oranların Tespiti Nasıl Yapılır?
Sağlık kurulu raporları, meslekte kazanma gücü kaybı oranını saptamakta yetkilidir. Bu kurul:
- Tetkikler: Kaza veya hastalık sonrası başvuran kişinin fiziksel ve/veya zihinsel durumunu inceler.
- Tıp Kuralları ve İlgili Yönetmelik: SGK’nın yayımladığı İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Tespit Usul ve Esasları Yönetmeliği üzerinden belli kriterlere bakar.
- Uzman Görüşü: Ortopedi, nöroloji, göz, kulak burun boğaz, psikiyatri gibi alanlarda uzman doktorların raporları temel alınarak entegre bir değerlendirme yapılır.
- SGK Onayı: Son tespit SGK Sağlık Kurulu tarafından onaylandıktan sonra kesinleşir.
3. Sürekli İş Göremezlik Geliri Başvurusu ve Süreç
3.1 İş Kazasının veya Meslek Hastalığının Bildirimi
İş kazası meydana geldiğinde, işverenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirimi 3 iş günü içinde yapması gerekir. Meslek hastalığında ise hastalığın teşhisi konulduğu andan itibaren yine Kurum’a gerekli bildirimlerin yapılması zorunludur.
3.2 Gerekli Belgeler
Sürekli iş göremezlik geliri için resmi başvuru sürecinde istenebilecek temel belgeler şunlardır:
- İş Kazası veya Meslek Hastalığı Bildirim Formu
- Sağlık Kurulu Raporları (hastanelerden alınan, meslekte kazanma gücü kaybı oranını gösteren)
- Kimlik Fotokopisi
- Rapor ve Epikriz Bilgileri (özellikle tedavi süreciyle ilgili)
- SGK’nın talep edebileceği ek belgeler
3.3 Sağlık Kurulu Değerlendirmesi
Başvuru ardından SGK, sigortalıyı yetkili hastanelere veya kurullara sevk edebilir. Alanında uzman doktorların bulunduğu bu kuruluşlar, tıbbi tetkikler sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranı belirler. Bu rapor, SGK tarafından incelenir ve uygun görülmesi durumunda kesinleşir.
3.4 Gelirin Bağlanması
Meslekte kazanma gücü kaybının %10 veya üzeri olduğu anlaşılıp belgelenince, sigortalı sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır. Gelirin tutarı, kişinin prime esas kazançlarına, sigortalılık süresine ve iş göremezlik oranına göre değişir. Bu nedenle her birey için farklı bir rakam ortaya çıkabilir.
4. Sürekli İş Göremezlik Gelir Oranı ve Hesaplaması
4.1 Gelir Tespiti
Sürekli iş göremezlik gelirinin hesaplanmasında kullanılan temel unsurlar:
- Oran (%10-%100 Arası): Meslekte kazanma gücünün hangi oranda kaybedildiği.
- Günlük Kazanç: Sigortalının son 3 ay içindeki kazançları veya prime esas kazançları üzerinden hesaplanan ortalama.
- Aylık Prime Esas Kazanç: SGK, hesaplamasında ilgili dönem boyunca yatırılan prim tutarlarını dikkate alır.
4.2 Formül ve Örnek Hesaplama
Sürekli iş göremezlik geliri, genellikle bir formül üzerinden hesaplanır; ancak bu formül, uygulanacak çarpanlar ve katsayılar dönemsel olarak değişebilir. SGK, asgari ücret değişiklikleri veya prime esas kazanç tavanlarındaki dönüşümlere göre her yıl için güncellemeler yapar.
Basit bir örnek vermek gerekirse (örnek rakamlarla):
- Meslekte kazanma gücü kaybı oranı: %50
- Prime esas aylık kazanç ortalaması: 10.000 TL
- İlgili çarpan (SGK tarafından belirlenen): Değişiklik gösterebilir, örneğin %70 olsun.
Hesap formülü (örnek bir şartlı formül olarak gösterilmiştir, gerçek formül dönemsel olarak farklılık gösterebilir):
\text{Sürekli İş Göremezlik Geliri} = \text{Prime Esas Kazanç} \times \text{İlgili Çarpan} \times \text{İş Göremezlik Oranı}
Sayısal olarak yerleştirelim:
\text{Sürekli İş Göremezlik Geliri} = 10.000 \text{ TL} \times 0.70 \times 0.50 = 3.500 \text{ TL}
Bu örnekte, aylık sabit gelir olarak 3.500 TL ortaya çıkar. Ancak tekrar vurgulamak gerekir ki, bu sadece örnek niteliğindedir; gerçek oranlar, prim ödemeleri, çarpanlar ve kararlar SGK mevzuatı ve döneme göre farklılık gösterebilir.
4.3 %10 Kayıp Oranında Durum
Eğer kişinin meslekte kazanma gücü kaybı raporlarda %10 olarak belirlenmişse, gelir hesaplamasında %10luk oran dikkate alınır. Bu düşük bir oran olmakla birlikte, kişi yine de aylık sabit bir gelir elde eder. Fakat bu tutar daha yüksek kayıp oranlarına göre elbette daha düşük olur.
5. Sürekli İş Göremezlik Gelirinde Farklı Senaryolar
5.1 Kısmi (Parçalı) Sürekli İş Göremezlik Hâli
Kişinin meslekte kazanma gücünü tam değil de kısmi olarak kaybettiği durumlarda, sağlık kurulu örneğin %20, %30, %50 gibi bir oran tespit edebilir. Bu durumda, sürekli iş göremezlik geliri de o orana karşılık gelecek şekilde ödenir.
Örnek:
- %20 iş gücü kaybında, yukarıdaki 10.000 TL prime esas aylık kazanç ve %70 çarpanı varsayıldığında:
\text{Gelir} = 10.000 \text{ TL} \times 0.70 \times 0.20 = 1.400 \text{ TL}
5.2 Tam (Total) Sürekli İş Göremezlik Hâli
Kişinin meslekte kazanma gücünün %100 oranında kaybedildiğine karar verilmişse, artık herhangi bir işte çalışma kabiliyeti kalmamış sayılır. Bu durumda:
\text{Gelir} = \text{Prime Esas Kazanç} \times \text{İlgili Çarpan} \times 1.00
Formülde iş göremezlik oranı 1.00 (ya da %100) olarak uygulanacağı için, primesiz hipotetik örneğe göre çok daha yüksek bir gelir söz konusudur. Aynı örnek üzerinden:
\text{Gelir} = 10.000 \text{ TL} \times 0.70 \times 1.00 = 7.000 \text{ TL}
5.3 Yaşam Boyu veya Belirli Süreli
Kanun, sürekli iş göremezlik hallerini çoğunlukla yaşam boyu gelir bağlanacak şekilde düzenler. Ancak sağlık durumunda iyileşme veya meslekte kazanma gücünü artıracak bir rehabilitasyon söz konusu olduğunda, SGK sağlık kurulu yeniden değerlendirme isteyebilir. Kişinin durumunda iyileşme tespit edilirse, sürekli iş göremezlik oranı düşebilir veya kesilebilir.
6. Farklı Kanun Maddeleri ve İlgili Düzenlemeler
6.1 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
- Madde 19: İş kazası veya meslek hastalığı sonucunda meslekte kazanma gücünün en az %10’unu kaybedenlere sürekli iş göremezlik geliri bağlanacağı hükmünü içerir.
6.2 Yönetmelikler
- İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Tespiti, Sağlık Raporu ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranlarının Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik: Bu yönetmelik, meslek hastalığından veya iş kazasından sonra kişinin kayıp oranının nasıl hesaplanacağını ayrıntılı biçimde düzenler.
6.3 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
- Bu kanun, iş yerlerinde alınması gereken tedbirleri ve sorumlulukları belirtir. Kazaların meydana gelmesini önlemeyi, riski azaltmayı hedefler. Her ne kadar doğrudan sürekli iş göremezlik geliriyle ilgili olmasa da iş kazalarının önlenmesi, risk analizleri ve işverenin sorumluluklarını düzenlediği için dolaylı biçimde önem taşır.
7. Sürekli İş Göremezlik Geliri Alma Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Zamanında Bildirim: İş kazası sonrasında yasal bildirim süreleri vardır. Bu sürelere uymak, daha sonra hak kaybı yaşamamak açısından kritiktir.
- Hastane Raporlarını Saklamak: Tedavi gördüğünüz tüm süreçler, doktor raporları, epikrizler, reçeteler ve ilgili belgeleri saklayarak SGK’ya sunmak önemlidir.
- Hukuki Danışmanlık: Oran tespiti ile ilgili bir anlaşmazlık veya itiraz söz konusu olduğunda, iş mahkemeleri veya idari mercilere itiraz hakkı mevcuttur.
- Kontrol Muayenesi: SGK gerektiğinde, kişinin genel sağlık durumuna ilişkin yeniden muayene talep edebilir. Bunun sonucunda iş göremezlik oranı artabilir, azalabilir veya aynı kalabilir.
- Ek Ödemeler ve Faizler: Gelirin geç bağlanması veya çeşitli sebeplerle gecikme olması hâlinde, geriye dönük ödemeler ve gecikme faizleri gibi konular gündeme gelebilir.
8. Sürekli İş Göremezlik Geliri vs. Geçici İş Göremezlik Ödeneği
Çoğunlukla karıştırılan iki farklı kavram:
- Geçici İş Göremezlik Ödeneği: Sigortalının iş kazası ya da hastalık nedeniyle belli bir süre çalışamadığı dönemde aldığı ödenektir. Bu, kısa vadeli bir ödemedir ve istirahat raporu süresi boyunca geçerlidir.
- Sürekli İş Göremezlik Geliri: Kişinin kalıcı olarak meslekte kazanma gücünü kaybetmesi durumunda, hayat boyu (veya iyileşme görülene kadar) aldığı düzenli gelirdir.
Önemli Not: Sürekli iş göremezlik geliri alıyor olmak, kişinin başka bir işte çalışma hakkını tamamen elinden almaz. Ancak yeni işinde sigortalı olup olmayacağı, ek gelir elde edip edemeyeceği, gelirinin kesilip kesilmeyeceği konularında ilgili mevzuat hükümleri uygulanır. Kişinin durumu, kazanma gücü kaybı oranına göre değişebileceği gibi, SGK’nın güncel düzenlemelerine göre de farklılık gösterebilir.
9. Örnek Senaryolar ve Uygulamalar
Aşağıda, farklı meslekte kazanma gücü kaybı oranlarının çeşitli iş kollarında ne anlama gelebileceğine dair örnek senaryolar verilmiştir.
- İnşaat Sektörü: Kişi yüksekten düşmüş ve bel omurlarında hasar meydana gelmiştir. Kurul %30 oranında kayıp tespit etmiştir. Kişi, kalas çakma, yük taşıma gibi ağır işlerde %30 verimlilik kaybı yaşamaktadır. Sürekli iş göremezlik geliri hakkı doğar.
- Fabrika İşçisi: Üretim bandında makine presinde elinde 2 parmağını kaybeden bir işçi, kurul raporunca %25 meslekte kazanma gücü kaybına uğradığı saptanırsa, kısmi sürekli iş göremezlik geliri başlatılır.
- Ofis Çalışanı: Masa başı çalışan biri, sol kolda ciddi sinir hasarı oluşursa ve bu durum raporlarla belgelenmişse, her ne kadar fiziksel olarak hafif iş yapsa da klavye, mouse kullanımı veya taşınması gereken evrak vb. işlerde gücünü yitirmişse %10-15 arasında bir kayıp tespit edilebilir. Oran %10’un üzerinde ise sürekli iş göremezlik geliri alabilir.
Bu tip örnekler, her mesleğin kendine özgü riskleri olduğunu ve kayıp oranının saptanmasının karmaşık bir süreç olduğunu gösterir.
10. Süreçte Yaşanabilecek İhtilaflar ve Çözüm Yolları
10.1 İtiraz Prosedürleri
SGK’nın veya hastane kurulunun belirlediği meslekte kazanma gücü kaybı oranına katılmayan sigortalılar, yazılı dilekçeyle SGK’ya itiraz edebilirler. İtirazlar sonucunda, “Yüksek Sağlık Kurulu” veya itiraza bakan diğer mevzuat mercileri değerlendirme yapar.
10.2 Yargı Süreci
İdari itirazların sonuç vermemesi hâlinde, konunun iş mahkemesine taşınması mümkün olabilir. Mahkeme, bir bilirkişi atayarak veya yeni bir sağlık kurulu incelemesi talep ederek, doğru oranın tespit edilmesini sağlayabilir.
10.3 Hukuksal Destek Almak
Kişi, bu süreçte bir avukattan veya uzman bir danışmandan yardım alabilir. Süreç içindeki belge toplama, itiraz dilekçesi hazırlama ve yargılama devam ederken ek raporların alınması gibi adımlar, profesyonel yardım gerektirebilir.
11. Sürekli İş Göremezlik Gelirinin Sosyal ve Ekonomik Etkileri
- Gelir Güvencesi: Meslekte kazanma gücü kısmen ya da tamamen kaybedilen sigortalının, iş göremezlik düzeyine uygun olarak en azından asgari bir gelir düzeyine sahip olması sağlanır.
- Aile İçi Ekonomik Stabilizasyon: Sakatlanan veya iş kazası geçiren çalışanın ailesine yönelik bir ekonomik destek mekanizmasıdır.
- Rehabilitasyon: Bazı durumlarda, sigortalının kaybettiği becerileri telafi etmesi için rehabilitasyon destekleri bile SGK veya diğer kurumlar tarafından sunulabilir.
- Toplumsal Eşitlik ve Adalet: Sosyal devlet anlayışı gereği, kalıcı sakatlık yaşayan bireylerin sosyal hayattan dışlanmaması ve ekonomik hayata katılımlarının desteklenmesi hedeflenir.
12. Sürekli İş Göremezlik Geliri ve Emeklilik İlişkisi
Bazen şu soru gündeme gelebilir:
“Sürekli iş göremezlik geliri alan bir kişi normal emekliliğini de hak eder mi?”
- Evet, kişi sigortalı gün şartını ve yaş sınırını doldurmuşsa, emekli maaşı almaya hak kazanabilir. Sürekli iş göremezlik geliri ve emeklilik aylığı arasındaki ilişki ise özel yasal düzenlemelere tabi olabilir. Bazı durumlarda, iki gelirden birini seçme hakkı söz konusu olabilir veya ikisinden de yararlanma imkânı olabilir. Burada kesin hükmü, ilgili mevzuat belirler.
13. Konu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
-
Sürekli iş göremezlik geliri nasıl artırılır?
Kişinin iş göremezlik oranı ile prime esas kazançlarının yüksekliği gelirin miktarını doğrudan etkiler. Gelirin artması, ancak daha yüksek prime esas kazanç bildirilmesi veya iş göremezlik oranının yükselmesi ile mümkündür. -
Geçici iş göremezlik ödeneği alan bir kişi aynı anda sürekli iş göremezlik gelirine başvurabilir mi?
Geçici iş göremezlik ödeneği, rapor süresince verilen bir ödenektir. Süreklilik kazandığı tespit edildiğinde (yani kalıcı bir durum oluştuğunda) sürekli iş göremezlik geliri devreye girer. İkisi aynı dönemde çakışabilir ama farklı şartları vardır. -
Ölüm hâlinde hak sahipleri bu geliri alabilir mi?
Sürekli iş göremezlik geliri alan kişi vefat ettiğinde, belirli şartlarda hak sahipleri (eş, çocuklar vb.), ölüm geliri veya aylığı almak üzere SGK’ya başvurabilir. Burada sürekli iş göremezlik gelirinin miras olarak devredilmesinden ziyade ölüm aylığına dönüşüm süreci söz konusudur. -
%10’luk oranın tespitinde hangi hususlar dikkate alınıyor?
Vücudun fonksiyon kayıpları, yaralanan bölge, mesleğin türü, kişinin yaşı, fiziki gücü, eğitim seviyesi ve benzeri faktörler değerlendirilerek sağlık kurulu bir rapor çıkarır. Bu rapor da SGK Sağlık Kurulu tarafından onaylanır. -
Kişi fiilen çalışmaya devam ederse gelir kesilir mi?
Kişinin meslekte kazanma gücü kaybı oranı kısmi ise, uygun koşullarda başka bir işte veya aynı işte daha hafif görevde çalışmaya devam edebilir. Ancak sosyoekonomik durum ve kanun maddeleri incelenerek SGK, bazen kontrol muayenesi isteyebilir. Yine de kişinin raporlu kaybı sürüyorsa gelir kesilmez.
14. Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı ve Sürekli İş Göremezlik Süreci Tablosu
Aşağıda, sürecin temel aşamalarını ve her aşamadaki önemli noktaları özetleyen bir tablo yer almaktadır:
| Aşama | Açıklama | Yasal Dayanak / Kaynak |
|---|---|---|
| 1. İş Kazası / Meslek Hastalığı Meydana Gelmesi | Sigortalının beklenmedik şekilde kaza geçirmesi veya meslek hastalığına yakalanması. | 5510 Sayılı Kanun, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu |
| 2. Kuruma Bildirim | İşverenin, iş kazasını 3 iş günü içinde SGK’ya bildirmesi; meslek hastalığında hastalık raporuyla SGK’ya başvuru. | 5510 Sayılı Kanun - İlgili Maddeler |
| 3. Tıbbi Tedavi ve Raporlama | Hastane veya sağlık kurulu, kişinin tedavi sürecini yönetir, raporlar hazırlar. | İlgili Hastane Raporları, Sağlık Kurulu Raporları |
| 4. Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Tespiti | Sağlık Kurulu, % oranında kaybı belirler. %10’dan düşükse sürekli gelir hakkı doğmaz. | 5510 Sayılı Kanun Madde 19 ve İlgili Yönetmelikler |
| 5. SGK Değerlendirmesi | SGK Sağlık Kurulu, raporu inceler ve onaylar veya ek inceleme isteyebilir. | SGK Yönetmelikleri, İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Tespit Usul ve Esasları |
| 6. Sürekli İş Göremezlik Gelirinin Bağlanması | Oran %10 veya üzeri olduğunda gelir bağlanır. Miktar, prime esas kazanç ve iş göremezlik oranına göre hesaplanır. | 5510 Sayılı Kanun - Sürekli İş Göremezlik Geliri Hükümleri |
| 7. Kontrol Muayenesi | Gerek duyulduğunda SGK yeniden muayene talep edebilir. Oran değişirse gelir revize edilebilir. | SGK Sağlık Kurulu, Yüksek Sağlık Kurulu Yönetmelikleri |
| 8. İtiraz ve Yargı Yolu | Kişi, orana veya karara itiraz edebilir. SGK içinde itiraz, gerekirse iş mahkemesi üzerinden yargı yoluna gidilebilir. | 5510 Sayılı Kanun, İdari Yargılama Usulleri Kanunu, İş Mahkemeleri Kanunu |
15. Özet ve Son Değerlendirme
- Sürekli iş göremezlik geliri, kişinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu kalıcı bir şekilde çalışma gücünü kısmen veya tamamen kaybettiği durumlarda söz konusu olur.
- Türkiye’de bu gelirin bağlanabilmesinin alt sınırı, meslekte kazanma gücünün en az %10 oranında kaybedilmesi koşuluna dayanmaktadır.
- Bu oranı belirleyen süreçte, Sağlık Kurulu Raporu hayati önem taşır; oranın kesinleşmesi için SGK Sağlık Kurulu onayı gerekir.
- Kişi eğer rapor oranına itiraz ederse, SGK Yüksek Sağlık Kurulu veya iş mahkemesi süreçleri devreye girebilir.
- Gelirin miktarı; kişinin prime esas kazançlarına, ** hizmet süresine**, iş göremezlik oranına ve dikkat edilen ek yasal düzenlemelere göre farklılık gösterir.
- Bu süreçler, kişinin çalışma hayatına katılmasının tümüyle engellediği anlamına gelmez. Kişinin kalan iş gücüyle farklı pozisyonlarda çalışması mümkündür, ancak bu, SGK’nın belirlediği mevzuat çerçevesinde ele alınır.
- Rehabilitasyon veya başka tedavilerle meslekte kazanma gücü kayıp oranı zamanla azalabilir. Böyle durumlarda, gelirin kesintiye uğraması ya da miktarının değişmesi söz konusu olabilir.
En önemli kriteri tekrar vurgulamak gerekirse: Kişinin “Sürekli İş Göremezlik Geliri” alabilmesi için meslekte kazanma gücündeki kayıp oranının en az %10 olması gerekir. Bu alt sınır, ilgili kanunların uygulanmasında yol göstericidir.
Bu koşulu sağlayan kişiler, gerekli prosedürleri takip ederek ve doğru evrakları teslim ederek SGK’dan sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanabilirler. Hem hukuki hem de tıbbî boyutu bulunan bu süreçte uzman yardımı almak çoğu zaman faydalı olmaktadır.