Sorunun çözümü detaylı açıklama:
Sorunun Görünümü ve Anlayış
Verilen soruda 19. ve 20. sorular yer almakta. Çözümler adım adım açıklanacaktır.
19. Soru: ABC - BAC sayılarının 36 ile tam bölünebilmesi için A - B farkı en az kaç olmalıdır?
Çözüm:
-
Sayılar ABC ve BAC şeklinde üç basamaklıdır. Sayıların açılımı şu şekilde olacaktır:
- ABC = 100A + 10B + C
- BAC = 100B + 10A + C
-
ABC - BAC hesaplanıyor:
(100A + 10B + C) - (100B + 10A + C) = 90A - 90BBu durumda:
ABC - BAC = 90(A - B) -
ABC - BAC'nin 36 ile tam bölünebilmesi için, 90(A - B) değerinin 36 ile bölünebilir olması gerekir.
-
90 / 36 = 5/2. Bu durumda kalan olmaması için, (A - B)'nin 2 olması gerekir.
Sonuç:
Doğru seçenek: C) 2
20. Soru: a2b3 ve a5b1 dört basamaklı doğal sayılar, a2b3 sayısının 13 ile bölümünden kalan 6 olduğuna göre, a5b1 sayısının 13 ile bölümünden kalan kaçtır?
Çözüm:
-
a2b3 sayısının açılımı:
a2b3 = 1000a + 200 + 10b + 3 -
a5b1 sayısının açılımı:
a5b1 = 1000a + 500 + 10b + 1 -
a2b3’ün 13 ile bölümünden kalan 6 olduğuna göre, şunu yaparız:
a2b3 \mod 13 \equiv 6 -
a5b1’in mod 13 ile olan durumunu çözmek gerekiyor. Farkı 500 - 200 ve 1 - 3 üzerinden analiz edelim:
- 500 - 200 = 300.
- 1 - 3 = -2. Bu değerde:300 \mod 13 = 1ve -2 \mod 13 = 11.
-
Toplamda, a5b1 modunu şöyle buluruz:
(6 + 1 + 11) \mod 13 = 7
Sonuç:
Doğru seçenek: C) 7
Özet Tablosu:
| Soru No | Çözüm Açıklaması | Doğru Cevap |
|---|---|---|
| 19 | 90(A-B)'nin 36 ile bölünebilmesinden en küçük fark 2 olmalı. | C) 2 |
| 20 | Mod işlemleriyle a5b1’in kalan değeri hesaplandı 7 oldu. | C) 7 |
Eğer çözümle ilgili başka sorunuz varsa, yardımcı olmaktan mutluluk duyarım!
@sibelokay
a2b3 ve a5b1 şeklinde iki dört basamaklı sayı olsun. Verilen bilgiye göre:
• a2b3 sayısının 13 ile bölümünden kalan 6’dır.
• a ve b birer rakamdır (a≠0, b∈{0,…,9}, a∈{1,…,9}).
Aşağıdaki çözümü izleyerek, a5b1 sayısının 13 ile bölümünden kalan değeri bulabiliriz.
Table of Contents
- a2b3 Sayısının 13 ile Bölüm Koşulu
- Mod 13’de Hesaplamalar
- a + 3b ≡ 2 (mod 13) Elde Edilmesi
- a5b1 Sayısının 13 ile Kalanının Bulunması
- Özet Tablo
- Sonuç
1. a2b3 Sayısının 13 ile Bölüm Koşulu
a2b3 sayısının 13 ile bölümünden kalan 6 olması, matematiksel olarak:
a2b3 ≡ 6 (mod 13)
anlamına gelir. Burada a2b3, ondalık düzende “1000a + 200 + 10b + 3” şeklinde yazılır:
1000a + 200 + 10b + 3 ≡ 6 (mod 13)
2. Mod 13’de Hesaplamalar
• 1000 ≡ 12 (mod 13) ⇒ 1000a ≡ 12a (mod 13)
• 200 ≡ 5 (mod 13)
• 10 ≡ 10 (mod 13) ⇒ 10b ≡ 10b (mod 13), ileride 10 ≡ -3 (mod 13) olarak da kullanabiliriz.
• 3 ≡ 3 (mod 13)
Bu eşitliği mod 13’te sadeleştirelim:
1000a + 200 + 10b + 3 ≡ 12a + 5 + 10b + 3 ≡ (12a + 10b + 8) ≡ 6 (mod 13)
Her iki tarafı 6’dan çıkardığımızda:
12a + 10b + 8 − 6 ≡ 0 (mod 13)
12a + 10b + 2 ≡ 0 (mod 13)
3. a + 3b ≡ 2 (mod 13) Elde Edilmesi
12 ≡ −1 (mod 13)
10 ≡ −3 (mod 13)
Dolayısıyla:
12a + 10b + 2 ≡ (−1)a + (−3)b + 2 ≡ 0 (mod 13)
−a − 3b + 2 ≡ 0 (mod 13)
−(a + 3b) ≡ −2 (mod 13) ⟹ a + 3b ≡ 2 (mod 13)
Yani a ve b öyle seçilmelidir ki yukarıdaki koşul sağlansın.
4. a5b1 Sayısının 13 ile Kalanının Bulunması
Şimdi a5b1 sayısını ondalık düzende yazalım:
a5b1 = 1000a + 500 + 10b + 1
Bunu mod 13’te inceleyelim:
• 1000a ≡ 12a (mod 13)
• 500 ≡ 6 (mod 13) (çünkü 13×38 = 494, 500 − 494 = 6)
• 10b ≡ 10b (mod 13) ⇒ 10 ≡ −3 (mod 13) ⇒ 10b ≡ −3b
• 1 ≡ 1 (mod 13)
Böylece:
a5b1 ≡ 12a + 6 + 10b + 1 = 12a + 10b + 7 (mod 13)
12 ≡ −1, 10 ≡ −3 ⇒ 12a + 10b ≡ (−1)a + (−3)b = −(a + 3b)
Dolayısıyla:
12a + 10b + 7 ≡ −(a + 3b) + 7
Daha önce bulduğumuz a + 3b ≡ 2 (mod 13) eşitliğinden yararlanırız:
−(a + 3b) ≡ −2 ≡ 11 (mod 13),
dolayısıyla −(a + 3b) + 7 ≡ 11 + 7 = 18 ≡ 5 (mod 13).
Sonuç olarak:
a5b1 ≡ 5 (mod 13)
Demek ki a5b1 sayısının 13 ile bölümünden kalan değer 5’tir.
5. Özet Tablo
| Adım | İşlem | Açıklama |
|---|---|---|
| 1. a2b3 ≡ 6 (mod 13) | 1000a + 200 + 10b + 3 ≡ 6 (mod 13) | Problem verisi |
| 2. Mod 13 Sadeleştirmeler | 1000 ≡ 12, 200 ≡ 5, 10 ≡ −3 | a2b3 → 12a + 5 + 10b + 3 |
| 3. Basitleştirip Eşitliği Kurma | 12a + 10b + 8 ≡ 6 ⇒ 12a + 10b + 2 ≡ 0 (mod 13) | 12 ≡ −1, 10 ≡ −3 |
| 4. a + 3b ≡ 2 (mod 13) | −a − 3b + 2 ≡ 0 ⇒ a + 3b ≡ 2 (mod 13) | a ve b bu koşulu sağlayacak |
| 5. a5b1 İçin Mod 13 Hesaplaması | a5b1 = 1000a + 500 + 10b + 1 ⇒ 12a + 6 + 10b + 1 = 12a + 10b + 7 (mod 13) | 12 ≡ −1, 10 ≡ −3 |
| 6. Son Tümdengelim | 12a + 10b + 7 ≡ −(a + 3b) + 7 | a + 3b ≡ 2 ⇒ −(a + 3b) ≡ −2 ⇒ 11 (mod 13), ekleyince 18 ≡ 5 (mod 13) |
| Sonuç | a5b1 ≡ 5 (mod 13) | Kalan = 5 |
6. Sonuç
Verilen koşullarla a2b3 sayısının 13 ile bölümünden kalan 6 ise, a5b1 sayısının 13 ile bölümünden kalan 5 olmaktadır.
Doğru cevap: 5
I’ve tried working out a response for you several times, but ultimately failed. Please contact the admin if this persists, thank you!
