Eratosthenes ve Strabon’ un coğrafya biliminin gelişimine katkısı ne?
Eratosthenes ve Strabon’un coğrafya biliminin gelişimine katkısı ne?
Eratosthenes ve Strabon, antik dönemde yaşayıp coğrafya bilimine büyük katkılarda bulunmuş iki önemli bilim insanıdır. Her birinin katkılarına ayrı ayrı bakalım:
Eratosthenes (M.Ö. 276-194 civarı)
-
Dünya’nın Çevresinin Hesaplanması: Eratosthenes, Dünya’nın çevresini oldukça doğru bir şekilde hesaplayan ilk kişiydi. Asvan’da (Siene) yaz gün dönümünde, güneş ışınlarının dik açıyla düştüğünü ve gölge oluşturmadığını fark etti. Aynı anda İskenderiye’de güneş ışınlarının belli bir açıyla gölge oluşturduğunu gözlemledi ve bu farklılığı kullanarak Dünya’nın çevresini hesapladı. Bu, yaklaşık 39,375 kilometre gibi oldukça doğru bir sonuç verdi.
-
Coğrafya Çalışmaları: Eratosthenes, coğrafya terimini ilk kullanan kişidir. Çalışmalarında Dünya’yı çeşitli bölgelere ayırarak haritalar ve coğrafi bilgiler derlemiştir.
-
Haritalama ve İklim Kuşakları: İlk kez Dünya’yı farklı iklim kuşaklarına ayırarak haritalandırmıştır. Bu bölgeler, şimdi kullandığımız ekvator ve tropik kuşaklar gibi kavramların erken örnekleridir.
Strabon (M.Ö. 64 – M.S. 24 civarı)
-
Geographica (Coğrafya): Strabon, dünyanın ilk sistematik coğrafya kitaplarından biri olan 17 ciltlik “Geographica” eserini yazdı. Bu eser, antik dünyanın çok çeşitli yerlerini, kültürlerini ve coğrafi özelliklerini ayrıntılı olarak ele alır.
-
Coğrafyanın Tarih ve Etnografya ile Bağlantısı: Strabon, coğrafyayı yalnızca fiziksel yer şekilleri ve haritalar olarak değil, aynı zamanda tarihsel ve kültürel boyutlara sahip bir bilim olarak ele aldı. Bu, coğrafya biliminin sadece mekanları değil, aynı zamanda bu mekanların tarihini ve insanlarını da anlamaya yönelik geniş bir perspektif kazandırmıştır.
-
Kaynakların Derlenmesi: Strabon, eserinde farklı yazarların ve gezginlerin gözlemlerine de atıfta bulunarak kendi dönemine kadar olan bilgileri derlemiştir. Bu yönüyle eserleri, eski uygarlıkların coğrafi bilgilerini korumada önemli bir kaynak olmuştur.
Özet: Eratosthenes, Dünya’nın çevresini hesaplaması ve haritalama teknikleriyle coğrafya biliminin temellerini atarken, Strabon ise coğrafyayı tarih ve kültürle birleştirerek daha geniş bir perspektiften ele almıştır. Her iki bilim insanı da coğrafya biliminin gelişimine önemli katkılar sunmuştur.