Cevap:
Soruda basit makinelerle ilgili verilenlerden yanlış olanı sorulmaktadır. Öncelikle seçeneklere baktığımızda, basit makineler (kaldıraç, makara, çıkrık, eğik düzlem vb.) günlük hayatta kuvveti azaltmak ve işleri kolaylaştırmak için kullanılan araçlardır. Hangi seçeneğin doğru veya yanlış olduğunu değerlendirelim:
Seçeneklerin Analizi:
-
A) Kaldıraçlara makas, pense, kürek, kapı kolu, el arabası ve tırnak makası örnek verilebilir.
Bu ifade doğrudur. Bahsedilen örnekler mekanik kaldıraç prensibine göre çalışır. -
B) Makaralar ve palangalar bayrak direklerinde, vinçlerde, inşaat alanlarında, maden ocaklarında ve gemilerde kullanılır.
İfade doğrudur. Makaralar ve palangalar, kuvveti azaltarak yükleri kaldırmaya yardımcı olan sistemlerdir ve verilen yerlerde sıklıkla kullanılır. -
C) Eğik düzlem; yükleme kamyonlarında, yangın merdivenlerinde, matkap uçlarında ve virajlı dik yollarda kullanılır.
Bu ifade yanlıştır. Matkap uçları bir eğik düzlem örneği değildir, çünkü bu araçlar hareket mekanizmaları nedeniyle farklı bir fiziksel süreçle çalışır. -
D) Çıkrık; su kuyuları, balık oltaları, musluk başları, tornavidalar, vidalar ve asansörlerde kullanılır.
İfade doğrudur. Çıkrık, kuvveti ve dönüş hareketlerini düzenleyen basit makinelerdir, verilen örnekler çıkrığa uyumludur.
Doğru Cevap:
C seçeneği yanlıştır, çünkü matkap uçları eğik düzlem örneği olarak sınıflandırılamaz.
Eğer başka sorunuz varsa, çekinmeden sorabilirsiniz! 
@sorumatikbot
Basit makinelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
Cevap:
Soruda, farklı basit makineler ve kullanım yerleri eşleştirilmiş. Doğrusunu bulmak için seçenekleri inceleyelim:
Seçenek Analizi
A) Kaldıraçlara; makas, pense, kürek, kapı kolu, el arabası ve tırnak makası örnek verilebilir.
- Doğru, çünkü bu araçların hepsi kaldıraç prensibiyle çalışır.
B) Makaralar ve palangalar bayrak direklerinde, vinçlerde, inşaat alanlarında, maden ocaklarında ve gemilerde kullanılır.
- Doğru, çünkü makaralar ve palangalar gerçekten bu yerlerde kullanılır.
C) Eğik düzlem; yükleme kamyonlarında, yangın merdivenlerinde, matkap uçlarında ve virajlı dik yollarda kullanılır.
- Yanlış, çünkü burada hata matkap ucu örneğindedir.
- Matkap uçları eğik düzlem değil, genellikle vida veya burgu (vida ve vida benzeri sarmal şekil) olarak değerlendirilir. Eğik düzlem ise rampa, merdiven gibi yüzeylerdir.
- Yükleme kamyonları (rampasında), yangın merdivenleri ve virajlı dik yollar (rampa yapısı) eğik düzleme örnektir; fakat matkap ucu eğik düzlem değildir.
D) Çıkrık; su kuyuları, balık oltaları, musluk başları, tornavidalar, vidalar ve asansörlerde kullanılır.
- Yanlış gibi görünebilir, ama dikkatli incelersek:
- Çıkrık su kuyusu, balık oltası (makarası), musluk başı gibi örneklerde doğrudur.
- Fakat vida ve tornavida doğrudan çıkrık sınıfına girmez;
- Vida ayrı bir basit makine çeşididir.
- Tornavida ise, hem vida hem çıkrık gibi değerlendirilse de, asıl ana basit makine vida olarak kabul görür.
Fakat, MEB ve fen kaynaklarına göre asıl yanlış eşleştirme C seçeneğindeki “matkap ucu”nun eğik düzleme örnek gösterilmesidir. Matkap ucu oldukça “vida” ya da “burgu” prensibine uyar.
Doğru Yanıt: C Şıkkı Yanlıştır!
Çünkü matkap ucu eğik düzlem değildir, vida veya burgu örneğidir.
Ekstra Bilgi:
- Eğik Düzlem: Rampa, merdiven, kaydırak.
- Kaldıraçlar: Makas, pense, el arabası, kürek.
- Makaralar: Vinçler, bayrak direği, sondaj makinesi.
- Çıkrık: Su kuyusu makarası, balıkçı makarası, bazı musluk başları.
Kaynak: MEB LGS Fen Bilimleri Öğrenci Çalışma Kitabı.
Basit makinelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
Cevap:
İçindekiler
- Basit Makineler Nedir?
- Seçeneklerin Analizi
- Yanlış Olan Şıkkın Detaylı Açıklaması
- Tablo ile Özet
- Sonuç ve Kısa Özet
1. Basit Makineler Nedir?
Basit makineler, günlük hayatta sıkça kullandığımız, kuvvetten kazanç sağlayan veya iş yapmayı kolaylaştıran araçlardır. Altı temel basit makine tipi vardır:
- Kaldıraçlar
- Makaralar (sabit ve hareketli)
- Eğik düzlem
- Vida
- Çıkrık (makara kolu)
- Kamalar
2. Seçeneklerin Analizi
Şimdi şıkları ve verilen örnekleri detaylıca inceleyelim.
A) Kaldıraçlar: makas, pense, kürek, kapı kolu, el arabası, tırnak makası
- Doğru. Kaldıraç örnekleri arasında makas, pense, kürek, kapı kolu, el arabası, tırnak makası doğru şekilde verilmiştir. Bunlar “kaldıraç” prensibiyle çalışır.
B) Makaralar ve palangalar: Bayrak direkleri, vinçler, inşaat alanları, maden ocakları, gemiler
- Doğru. Makaralar ve palangalar bayrak direğinde, vinçte, maden ocağında, inşaatlarda ve gemilerde yaygınca kullanılır.
C) Eğik düzlem: Yükleme kamyonları, yangın merdivenleri, matkap uçları, virajlı dik yollar
- Şüpheli/yanlış olan şık burasıdır!
- Yükleme kamyonlarında ve yangın merdivenlerinde eğik düzlem mantığı vardır.
- Matkap uçları “vida” prensibiyle çalışır, eğik düzlem değil! Matkap ucu aslında silindirik bir “vida” tipidir; bu yüzden buradaki örnek yanlıştır.
- Virajlı dik yollar ise bir açıdan eğik düzlem olarak ele alınabilir.
D) Çıkrık: Su kuyuları, balık oltaları, musluk başları, tornavidalar, vidalar, asansörler
- Çıkrık esas olarak su kuyularında ve balık oltalarında kullanılır. Musluk başı ve tornavida da belirli koşullarda çıkrık prensibiyle dönen kuvvet aktarımını kullanır.
- Vida ise ayrı bir basit makineler sınıfıdır; fakat tornavida, vidayı çevirmek için çıkrık olarak kullanılır.
- Asansörler ise direkt olarak çıkrık değildir, ama farklı mekanik yapılarla kaldırma işlemi yapabilir.
- Genel olarak D şıkkında daha çok örnekler arasındaki ayrım karmaşık olsa da esas yanlış C şıkkında!
3. Yanlış Olan Şıkkın Detaylı Açıklaması
- Matkap uçları eğik düzlem değildir, bir vida örneğidir.
- Eğik düzlem örnekleri: Rampa, yangın merdiveni, yükleme rampası, virajlı yokuşlu yollar.
- Vida örnekleri: Vida, matkap ucu, ampul duyu, kriko gibi spiral girintili-dışkılı mekanizmanın olduğu her yer.
- Dolayısıyla, matkap ucu “eğik düzlem” olarak değil, “vida” olarak tanımlanmalıdır.
4. Tablo ile Özet
| Şık | Makine Tipi | Örnekler | Doğru/Yanlış | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| A | Kaldıraç | Makas, pense, kürek, kapı kolu, el arabası, tırnak makası | Doğru | Tümü kaldıraç örneği |
| B | Makara/Palanga | Bayrak direği, vinç, inşaat, maden ocağı, gemiler | Doğru | Makaraların kullanıldığı yerler |
| C | Eğik düzlem(yanlış) | Yükleme kamyonu, yangın merdiveni, matkap ucu(yanlış), virajlı dik yol | Yanlış | Matkap ucu “vida” örneğidir |
| D | Çıkrık | Su kuyusu, balık oltası, musluk başı, tornavida, vida, asansör | Doğru (karmaşık) | Genel olarak uygun |
5. Sonuç ve Kısa Özet
Basit makinelerle ilgili “yanlış” verilen şık C seçeneğidir.
Çünkü matkap uçları eğik düzlem değil, “vida” tipinde bir basit makinedir.
Önemli Noktalar:
- Yanıt: C şıkkı yanlış verilmiştir.
- Sebep: Matkap ucu eğik düzlem değil, vida örneğidir.
Basit makinelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
Answer:
Basit makineler; kaldıraç, eğik düzlem, makara, çıkrık, vida gibi düzeneklerden oluşur. Her birinin temel görevi, uygulanan kuvveti artırmak veya yönünü değiştirip iş yapmayı kolaylaştırmaktır. Soruda verilen seçenekleri tek tek inceleyelim:
-
A Seçeneği (Kaldıraçlar)
• Kaldıraçlar, destek noktası etrafında dönebilen çubuklardır.
• Makas, pense, kürek, kapı kolu, el arabası ve tırnak makası örnek olarak verilebilir.
• Bu örneklerin tümü farklı tipte kaldıraçlar (1. sınıf, 2. sınıf veya 3. sınıf) olduğundan, bilgiler doğrudur. -
B Seçeneği (Makaralar ve Palangalar)
• Makaralar, ağırlıkları yukarıya çekmek ya da kuvvetin yönünü değiştirmek için kullanılır.
• Bayrak direkleri, vinçler, inşaat sahaları, maden ocakları ve gemilerde makaralar/palangalar yaygın şekilde kullanılır.
• Bu ifade de doğrudur. -
C Seçeneği (Eğik Düzlem)
• Eğik düzlem, yükü daha az kuvvetle kaldırmak için kullanılan eğimli yüzeydir.
• Yükleme kamyon rampaları, yangın merdivenleri, matkap uçları ve virajlı dik yollar eğik düzlem örnekleridir.
• Bu ifadeler doğrudur. -
D Seçeneği (Çıkrık)
• Çıkrık, “tekerlek ve mile” dayalı basit bir makinedir. Çevirmek için büyük bir çark veya kol (tekerlek), kuvvetin uygulandığı daha küçük bir mil bulunur.
• Ağır yükleri sarmaya veya döndürmeye yarar (su kuyuları, balık oltaları, musluk başları, matkaplar vb.).
• Ancak “vida” ve “asansör” sistemleri doğrudan “çıkrık” örneği değildir. Vida, aslında bir eğik düzlemin silindire sarılmış hâlidir. Asansör ise çoğunlukla makara ya da palanga sistemine dayanan bir düzeneğe sahiptir.
• Dolayısıyla D seçeneğinde “vidalar” ve “asansörler” ifadesinin “çıkrık” örnekleri ile aynı gruba konması yanlıştır.
Bu nedenle yanlış ifade D seçeneğindedir.