Analysis of the Activity in the Post
Image Description
The image depicts an activity from a Turkish literature workbook, focusing on analyzing poetry. The activity requires:
- Team formation (groups of five students).
- Selection and reading of poems such as Bingöl Çobanları by Kemalettin Kamu, Ben Sana Mecburum by Attila İlhan, Anlatamıyorum by Orhan Veli Kanık, Otuz Beş Yaş by Cahit Sıtkı Tarancı, and Ellerime Kar Yağıyor by Feyzi Halıcı.
- Creating a mind map based on specific aspects of poetry analysis, such as:
- Creativity and imagination-related elements
- Imagery, symbols, and literary arts
- Explicit and implicit messages in the poem
- Elements linking literature to other disciplines
Instructions for Completion
-
Group Formation:
Form a group of five classmates and choose one of the listed poems. -
Reading and Analysis:
Carefully read the chosen poem, paying close attention to details such as imagery, symbols, and themes. -
Mind Mapping:
Create a detailed mind map as shown in the image, breaking down the poem into:- Creativity and imagination-related elements.
- Imagery, symbols, and literary arts.
- Explicit and implicit messages.
- Links to other disciplines (e.g., psychology, history, philosophy).
Recommendations for Zeynep_C
To proceed with the activity:
- Use brainstorming techniques with team members to identify poetic elements.
- For each category in the mind map:
- Investigate the metaphors, symbols, and themes used in the poem.
- Relate the poem’s content to broader fields like philosophy or social science.
- If necessary, scan the QR code shown in the image to access the full text of the available poems.
If you’d like help analyzing any specific poem, let me know its title, and I can assist you with the creativity, hidden messages, and interdisciplinary links! 
Bu etkinlikteki şiirlerden birinin örnek zihin haritası nasıl doldurulur?
Cevap:
Aşağıda, istenen şiirlerden biri olan Cahit Sıtkı Tarancı’nın “Otuz Beş Yaş” adlı şiiri üzerinden örnek bir zihin haritası hazırladım. Aynı yöntemi listedeki diğer şiirlere (Bingöl Çobanları, Ben Sana Mecburum, Anlatamıyorum, Ellerime Kar Yağıyor) de uygulayabilirsin.
Şiirin Adı:
Otuz Beş Yaş (Cahit Sıtkı Tarancı)
Yaratıcılık ve Hayal Gücüyle İlgili Unsurlar
- Yaşlanmanın insan psikolojisindeki yansımaları
- Geçmiş ve gelecek arasında kurulan hayali köprüler
- Zamanın geçiciliğiyle ilgili özgün, yaratıcı anlatımlar
- Kendi hayatındaki anılar ve hislere hayal gücüyle yaklaşım
İmge, Sembol ve Edebi Sanatlar
- Yol metaforu (“Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder.”)
- Ayna imgesi (kendine bakmak, sorgulamak)
- Tezat sanatları (gençlik ve yaşlılık arasındaki karşıtlık)
- Mecazlar (zamanın hızlı geçmesi, geri alınamayan anlar)
Şiirdeki Açık ve Örtük İletiler
- Açık ileti: Yaşamın kısa olduğu, insanın farkında olmadan yaşlandığı
- Örtük ileti: Her yaşın ayrı bir güzelliği, yaşlılıkla gelen bilgelik, hayatı dolu dolu yaşamanın gerekliliği
- Geçmişe özlem ve pişmanlık duyguları
- Zamanı iyi değerlendirme mesajı
Edebiyatın Diğer Disiplinlerle İlişkisini İçeren Unsurlar
- Psikoloji: Bireyin yaşlanma sürecindeki ruhsal değişimleri
- Felsefe: Zaman, varoluş ve hayatın anlamı üzerine düşünceler
- Sosyoloji: Toplumda yaşın ve yaşlılığın yeri
- Sanat: Zaman temalı diğer sanat dallarıyla ilişki (resim, sinema gibi)
Kısa Tablo ile Gösterim
| Kategori | Açıklama |
|---|---|
| Yaratıcılık ve Hayal Gücüyle İlgili Unsurlar | Geçmiş ve gelecek, yaşlanma psikolojisi, hayali yolculuklar |
| İmge, Sembol ve Edebi Sanatlar | Yol, ayna metaforları, tezat, mecaz |
| Şiirdeki Açık ve Örtük İletiler | Kısalığına dikkat çeken hayat, zamanı değerlendirme, gençliğe özlem |
| Edebiyatın Diğer Disiplinlerle İlişkisini İçeren Unsurlar | Felsefe (zaman, varlık), psikoloji (yaşlanma süreçleri), sosyoloji (yaşlının toplumdaki yeri) |
Başka bir şiir için örnek ister misin? Ya da seçtiğin şiiri belirtirsen onun için özel bir şema oluşturabilirim!
Bu görseldeki etkinliği nasıl doldurabilirim?
Cevap:
Aşağıda görselde yer alan şiir inceleme etkinliğinin örnek bir cevapla nasıl doldurulacağı adım adım açıklanmıştır. Örnek olarak Cahit Sıtkı Tarancı’nın “Otuz Beş Yaş” şiiri seçilmiştir.
İçindekiler
- Etkinlik Açıklaması
- Şiir Seçimi: Otuz Beş Yaş
- Etkinlikteki Bölümlerin Doldurulması
- Yaratıcılık ve Hayal Gücüyle İlgili Unsurlar
- İmge, Sembol ve Edebi Sanatlar
- Şiirdeki Açık ve Örtük İletiler
- Edebiyatın Diğer Disiplinlerle İlişkisi
- Örnek Cevapların Tablo Halinde Sunumu
- Etkinliğin Kısa Özeti
1. Etkinlik Açıklaması
Etkinlikte bir şiir seçilecek ve aşağıdaki unsurlar incelenecek:
- Yaratıcılık ve hayal gücüyle ilgili unsurlar
- İmge, sembol ve edebi sanatlar
- Şiirdeki açık ve örtük iletiler
- Edebiyatın diğer disiplinlerle ilişkisi
2. Şiir Seçimi: “Otuz Beş Yaş”
Örnek için Cahit Sıtkı Tarancı - Otuz Beş Yaş şiiri üzerinden gidiyoruz.
3. Etkinlikteki Bölümlerin Doldurulması
Yaratıcılık ve Hayal Gücüyle İlgili Unsurlar
- Şiirde yaşlanma sürecinin bir yolculuğa benzetilmesi (hayatı bir yol gibi düşünmek).
- Zamanın geçiciliği ve insanın çocukluğundan yetişkinliğe geçişini yaratıcı şekilde anlatması.
- Yarı yolda kalmak, yolun yarısı gibi ifadeler soyut bir hayal gücüyle işlenmiştir.
İmge, Sembol ve Edebi Sanatlar
- İmge: “Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder” dizesinde yol, hayatın akışının simgesi olarak kullanılmıştır.
- Sembol: “Dante gibi ortasındayız ömrün” dizesiyle Dante’nin eserine sembolik gönderme yapılır.
- Edebi Sanatlar:
- Teşbih (Benzetme): “Bir namazlık saltanatın olacak taşta.”
- Zıtlık: Gençlik ve yaşlılık arasındaki karşıtlıklar.
Şiirdeki Açık ve Örtük İletiler
- Açık İleti: Yaşlanmanın farkına varılması ve insanın iç hesaplaşması.
- Örtük İleti: Hayatın kısa olduğu, gençliğin değerinin bilinmesi gerektiği, ölümün kaçınılmaz bir son olduğu.
Edebiyatın Diğer Disiplinlerle İlişkisini İçeren Unsurlar
- Psikoloji: Kişinin kendini, hayatını sorgulaması, yaşam döngüsü üzerine düşünceler.
- Tarih/Filoloji: Dante’ye yapılan göndermeyle dünya edebiyatına gönderme yapılması.
- Felsefe: Hayatın anlamı, ölüm, zaman kavramı üzerine varoluşsal sorgulamalar.
4. Örnek Cevapların Tablo Halinde Gösterimi
| Bölüm | Cevap |
|---|---|
| Yaratıcılık ve Hayal Gücüyle İlgili Unsurlar | Hayatı bir yolculuğa benzetme, zamanı soyutlaştırma, çocukluk ve yaşlılığı hayal gücüyle ifade etme. |
| İmge, Sembol ve Edebi Sanatlar | Yol; ömrün simgesi olarak; Dante göndermesi; teşbih, zıtlık gibi sanatlar. |
| Şiirdeki Açık ve Örtük İletiler | Açık: Yaşlanma, hayatın ortası. Örtük: Hayatın değeri, ölümün yakınlığı, gençliğin kıymeti. |
| Edebiyatın Diğer Disiplinlerle İlişkisi | Psikoloji (yaş dönümü kaygısı), Felsefe (hayat ve ölüm sorgusu), Dünya edebiyatına gönderme (Dante). |
Etkinlik Alanı (Doldurulmuş Şablon Örneği)
- Şiirin Adı: Otuz Beş Yaş
- Yaratıcılık ve Hayal Gücüyle İlgili Unsurlar:
Hayatın bir yol olarak düşünülmesi, insan yaşamının çeşitli evrelerinde karşılaşılan duyguların özgün biçimde sunulması. - İmge, Sembol ve Edebi Sanatlar:
“Yol”, “namazlık saltanat” imgesi; ölümün simgelenmesi; Dante’ye telmih (gönderme), teşbih, zıtlık. - Şiirdeki Açık ve Örtük İletiler:
Açık: Yaşlanma ve ömrün ortasına gelindiğinin farkına varılması.
Örtük: Zamanın değerini bilmek, hayatı dolu yaşamak. - Edebiyatın Diğer Disiplinlerle İlişkisini İçeren Unsurlar:
Psikolojik çözümlemeler, felsefi sorgulamalar, edebiyatlar arası göndermeler.
5. Etkinliğin Kısa Özeti
Bu etkinlikte seçilen bir şiir, yaratıcılık, imgeler, açık-örtük iletiler ve disiplinler arası ilişkiler açısından örneklerle analiz edilir. Böylece şiirin çok katmanlı anlamları ve sanatsal özellikleri daha iyi kavranır.
Özet Tablo
| Unsur | Örnek |
|---|---|
| Yaratıcılık ve Hayal Gücü | Hayatı yolculuk olarak görmek, yaşları evrelerle anlatmak |
| İmge, Sembol, Edebi Sanatlar | Yol, namazlık saltanat, Dante; teşbih, telmih, zıtlık |
| Açık ve Örtük İleti | Yaşlanma, zamanın kıymeti, ölüm |
| Diğer Disiplinlerle İlişki | Psikoloji, felsefe, dünya edebiyatına gönderme |
Eğer başka bir şiir seçmek istersen şiirin adını ve dizelerini belirtirsen, aynı şekilde analiz hazırlayabilirim.
Bu şiir analiz tablosu nasıl doldurulur?
Answer:
Aşağıdaki adımlar, paylaştığınız sayfadaki (yani fotoğrafta yer alan) tabloda istenenleri sırasıyla nasıl doldurabileceğinizi gösterir. Türkiye’de 9. ve 10. sınıf düzeyinde sıklıkla bu tür çalışmalar yapılır. Burada amaç, seçtiğiniz şiirin içerdiği sanatsal ve anlam katmanlarını derinlemesine incelemektir.
1. Şiirin Adı ve Şairi
• Tabloya ilk olarak seçtiğiniz şiirin adını (örneğin: Ben Sana Mecburum - Attilâ İlhan, Otuz Beş Yaş - Cahit Sıtkı Tarancı vb.) ekleyin.
• Şairin ismini de mutlaka belirtin.
2. Yaratıcılık ve Hayal Gücüyle İlgili Unsurlar
• Şiirdeki hayal gücü unsurlarını tespit edin. Bu kısım; şairin gerçeği dönüştürme biçimini, özgün benzetmelerini ve “olmaz” gibi görünen kurgusal sahneleri içerir.
• Örnek: “Ben Sana Mecburum” şiirinde İstanbul’un gece yaşamının yoksul ve melankolik tasvirini, şairin geniş hayal dünyasını yansıtan bir öğe olarak değerlendirebilirsiniz.
3. İmge, Sembol ve Edebî Sanatlar
• İmge: Dize içinde, somut ya da soyut bir nesne veya kavramın, mecaz ve çağrışım yaratacak şekilde kullanılmasıdır.
• Sembol: Şiirde tekrar eden, kendisinden başka anlamlar da taşıyan öğelerdir.
• Edebî Sanatlar: Benzetme (teşbih), kişileştirme (teşhis), abartma (mübalağa), karşıtlık (tezat) gibi sanatlardır.
- Dizelerden, “kendine has” veya “alıntı gibi” duran ifadeleri tarayarak hangi söz sanatı olduğunu belirlemeye çalışın.
- Örnek: “Otuz Beş Yaş” şiirindeki dizelerde zamanın insana kattığı hüzün ve ölümlülük fikri, imgelerin yoğun biçimde (örneğin aynada görülen kır saçlar) kullandığı yer olabilir.
4. Şiirdeki Açık ve Örtük İletiler
• Açık İleti: Dizede veya bentte apaçık görülen, doğrudan dile getirilen mesajlardır.
- Örnek: “Yalnızlık, kimse seni anlamıyor.” şeklinde net bir ifade varsa bu açık bir ileti olabilir.
• Örtük İleti: Şiirin üzerinde doğrudan söylenmeyen, mecaz ve semboller biçiminde kapalı şekilde işaret edilen anlam ve duygulardır. - Örnek: Şair “soğuk” veya “karanlık” tasvirleri yaparak yalnızlık, çaresizlik veya hüzün gibi duyguları sezdiriyorsa, bunlar örtük iletilerdir.
5. Edebiyatın Diğer Disiplinlerle İlişkisini İçeren Unsurlar
• Şiirin, tarih, sosyoloji, felsefe, psikoloji, coğrafya gibi alanlarla bağlantısı olup olmadığına bakın.
- Örneğin Atatürk’ü, İstanbul’u veya ülke tarihine ilişkin öğeleri vurguluyorsa “tarih ve coğrafya” ile ilişki kuruyor diyebilirsiniz.
- Aşk ve insan psikolojisine derin vurgu varsa “psikoloji”yle ilişkilendirebilirsiniz.
- Örnek: “Ben Sana Mecburum” şiirinde İstanbul’un arka sokakları, şehir dokusu, toplumsal gözlemler sosyolojiyle ilişkilendirilebilir.
6. Zihin Haritasını Doldurma ve Sunum
• Her bulduğunuz unsuru tabloda ilgili başlığa kısaca yazın. Örneğin:
- Yaratıcılık ve Hayal Gücü: Melankolik şehir tasvirleri, farklı benzetme ve duygusal yoğunluk.
- İmge, Sembol ve Edebî Sanatlar: Kişileştirme, karşıtlık, cesur mecazlar.
- Açık ve Örtük İletiler: Açık ileti “Umutsuzluk, yalnızlık”, örtük ileti “Toplumsal özlem, derin çaresizlik.”
- Diğer Disiplinlerle İlişkisi: Şiirin toplumsal ve psikolojik boyutu, tarihsel veya coğrafi öğeler vb.
• Gruplar hâlinde çalışırken örnek dizeleri hep birlikte tartışıp yazmaya özen gösterin.
Kaynak Önerisi (İsteğe Bağlı)
• Mehmet Rifat ve Sema Rifat - Metin Tahlilleri ve Edebiyat İncelemeleri
• Cem Dilçin - Örneklerle Türk Şiir Bilgisi
Bu temel noktaları uygulayarak şiirinizi detaylı biçimde analiz edebilir, tablodaki her başlığa uygun örnekler bularak doldurabilirsiniz.