Sıfat tamlamalar

Karacaoğlan’a ait bu dörtlükte kaç tane isim tamlaması vardır?

Bu Karacaoğlan’a ait dörtlükte, isim tamlamalarını bularak soruyu yanıtlayabiliriz. İsim tamlamaları, iki ismin bir araya gelerek belirli bir anlam ifade ettiği dil yapılarıdır. Genelde tamlayan isme “-ın, -in, -un, -ün” gibi takılar eklenirken, tamlanan ise hali “-ı, -i, -u, -ü” ya da “-ı, -i, -u, -ü” olmaktadır. Şimdi bu yapıya uygun örnekleri bulalım:

  1. Altın kafes: Burada “altın” sıfat-halinde bir belirleyici iken “kafes” asıl isimdir. Ancak bu yapı, sıfat tamlamasıdır.
  2. Benim durağım: Bu yapı, bir adılı (zamir) ve isimden oluşan bir isim tamlamasıdır. “Benim” tamlayan, “durağım” tamlandır.
  3. Dost elinden: “Dost elinden” yapısında, dost, elin kime ait olduğunu belirten bir isim tamlamıdır. Ancak burada çekim ekleri tam sıfat tamlaması kuralı gibi işlenmemiştir. Buna başka örneklerden farklı bir yapı diyebiliriz.
  4. Yaralı yüreğim: Burada bir sıfat tamlaması daha görmekteyiz, çünkü “yaralanmış” olma hali yüreği nitelemektedir.
  5. Nazlı yardan: “Nazlı” sıfat görevinde kullanılırken, “yardan” sıfat tamlamasının ikinci unsurudur. Fakat burada isim tamlamasından ziyade tam anlamıyla bir sıfat tamlaması söz konusudur.

Bu açıklamalar ışığında, dörtlükte yalnızca “benim durağım” bir isim tamlaması olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap bu durumda “A (3)” olacaktır. Ancak dikkat edilmelidir ki çoğu yapı sıfat tamlamasıdır.