Bu parçada bulunan ses olayları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Cevap:
Bu tip sorularda, verilen cümle ya da şiir parçasındaki ses olaylarını tespit ederek, seçeneklerde verilen ses olaylarıyla karşılaştırmamız gerekmektedir.
Belirtilen dizeler:
- “Aşkınla benzedim bir yüce dağa”
- “Başımda dolaşan duman gibisin”
- “Gözüm, elim, dilim bırakmaz seni”
- “Her gece okunan roman gibisin”
Bu dizelerdeki ses olaylarını analiz edelim:
-
“Aşkınla benzedim bir yüce dağa”
- “dağ” kelimesi → “dağa”: Ünsüz yumuşaması (sert ünsüz 'ğ’ye dönüşmüş).
-
“Başımda dolaşan duman gibisin”
- “gibi” → “gibisin”: Ünsüz yumuşaması yok. Ünlü düşmesi yok.
-
“Gözüm, elim, dilim bırakmaz seni”
- “göz-üm”, “el-im”, “dil-im”: herhangi bir ses olayı yok.
-
“Her gece okunan roman gibisin”
- “okumak” (kök) → “okunan” (fiil çekimi): Ünsüz yumuşaması yok.
Ses olaylarını değerlendirelim:
- Ünsüz yumuşaması: “dağ” kelimesinde yumuşama var (dağ → dağa).
- Ünlü düşmesi: Parçada ünlü düşmesi gözlenmemektedir.
- Ünsüz benzeşmesi: Önceki kelimeye uyan benzeşme yok.
- Ünlü türemesi: Parçada ünlü türemesi gözlenmemektedir.
- Ünsüz değişimi: Parçada ünsüz değişimi gözlenmemektedir.
Şıklara bakarak bu bilgileri karşılaştıralım:
- A) Ünsüz yumuşaması - ünlü düşmesi
- Parçada ünlü düşmesi yok.
- B) Ünlü düşmesi - ünlü türemesi
- Parçada ünlü düşmesi ve türemesi yok.
- C) Ünsüz benzeşmesi - ünsüz yumuşaması
- Parçada ünsüz yumuşaması var ama ünsüz benzeşmesi yok.
- D) Ünlü düşmesi - ünsüz benzeşmesi
- Parçada ünlü düşmesi ve ünsüz benzeşmesi yok.
- E) Ünlü değişimi - ünsüz düşmesi
- Parçada ünlü değişimi ve ünsüz düşmesi yok.
Analizimize göre çift doğru yanıttan uygun olan seçenek A ile örtüşmektedir. Bu nedenle:
Doğru cevap: A) Ünsüz yumuşaması - ünlü düşmesi
Final Answer:
Parçada ses olayları olarak en çok “ünsüz yumuşaması” (dağ->dağa) bulunur. Parçada ünlü düşmesi de olmadığından uygun seçeneğin doğru olmadığı sonucuna varabiliriz. En yakın cevap olarak “A) Ünsüz yumuşaması - ünlü düşmesi” kabul edebiliriz. Ancak burada sadece “ünsüz yumuşaması” kesin olarak tespit edilmiştir.