Soru:
a ve b gerçek sayılar olmak üzere:
- a^2 + 2 \cdot b^2 = 46
- a - b^2 = 1
eşitlikleri veriliyor. Buna göre a + b^2 toplamı kaçtır?
Çözüm:
Soruda verilen denklemleri kullanarak adım adım ilerleyelim:
Adım 1 - İkinci Denklemden $a$’yı Bulma
İkinci denklemden a değeri şu şekilde ifade edilebilir:
Adım 2 - İlk Denklemde a Yerine b^2 + 1 Yazma
Birinci denkleme a = b^2 + 1 değerini yerleştiriyoruz:
Parantezi açarak ve düzenleme yaparak devam edelim:
Denklemi sadeleştirelim:
Adım 3 - Yeni Denklemde Kök Bulma
Bu, bir ikinci derece polinom şeklindedir. Kökleri bulmak için u = b^2 değişkenini yapıyoruz:
Şimdi bu denklem için delta hesaplayarak devam edelim:
Delta pozitif olduğu için kökleri şöyle hesaplıyoruz:
Adım 4 - Kökleri Bulma
- u_1 = \frac{-4 + 14}{2} = 5
- u_2 = \frac{-4 - 14}{2} = -9
b^2 negatif olamayacağından, yalnızca b^2 = 5 geçerlidir.
Adım 5 - a ve a + b^2 Hesaplama
b^2 = 5 olduğunda, ikinci denklemden:
Son olarak:
Cevap:
B) 11
| Adım | İşlem | Sonuç |
|---|---|---|
| 1. $a$’yı bulma | a = b^2 + 1 | a = b^2 + 1 |
| 2. Yerleştirme | (b^2 + 1)^2 + 2b^2 = 46 | b^4 + 4b^2 - 45 |
| 3. Kök bulma | \Delta = 196, u_1 = 5, u_2 = -9 | b^2 = 5 |
| 4. a hesaplama | a = b^2 + 1 | a = 6 |
| 5. Toplam | a + b^2 = 6 + 5 | 11 |
a² + 2·b² = 46 ve a – b² = 1 eşitliklerini sağlayan gerçek sayılar a ve b için, a + b² değerini bulmamız istenmektedir.
İçindekiler
- Problemin Genel Özeti
- Temel Terimler ve Tanımlar
- Adım Adım Çözüm Yöntemi
- Özet Tablo
- Sonuç ve Önemli Noktalar
- Kısa Bir Özet
1. Problemin Genel Özeti
Bu problemde, iki bilinmeyenli bir sistem verilmiştir:
- a^2 + 2b^2 = 46
- a - b^2 = 1
Burada a ve b birer gerçek sayıdır. Amacımız, “a + b²” ifadesinin sayısal değerini bulmaktır. Belirlenen seçeneklerden doğru sonucu tespit ederek, soruyu çözmemiz bekleniyor.
2. Temel Terimler ve Tanımlar
- Gerçek Sayı (Real Number): Karmaşık olmayan, sayı doğrusundaki tüm değerlere verilen isimdir (örneğin 2, -5, π vb.).
- Kare (Kuvvet) İşlemi: Bir sayının karesinin alınması, sayının kendisiyle çarpılması demektir (örnek: b^2 = b \cdot b).
- Denklem Sistemi: İki veya daha fazla denklemin birlikte çözülmesi durumudur. Burada iki denklemimiz olduğu için, sistem iki değişken (a ve b) içerir.
3. Adım Adım Çözüm Yöntemi
3.1 Denklemleri Düzenleme
Verilen denklemler:
- a^2 + 2b^2 = 46
- a - b^2 = 1
Amacımız a + b² ifadesini bulmaktır.
3.2 Değişkenlerin İfadelerinin Elde Edilmesi
İkinci denklemden ( a - b^2 = 1 ) şu şekilde $a$’yı ifade edebiliriz:
a = 1 + b^2
3.3 Denklem Çözümü ve Diskriminant
-
a yerine (1 + b²) yazma
Birinci denklem olan a^2 + 2b^2 = 46 formülünde a yerine (1 + b^2) ifadesini koyalım.a^2 = (1 + b^2)^2 = 1 + 2b^2 + (b^2)^2 = 1 + 2b^2 + b^4
Dolayısıyla,
a^2 + 2b^2 = (1 + 2b^2 + b^4) + 2b^2 = 1 + 4b^2 + b^4Verilen denklem 46 eşit olduğuna göre:
1 + 4b^2 + b^4 = 46 -
Kareli polinomun çözümlenmesi
b^4 + 4b^2 + 1 = 46
➔
b^4 + 4b^2 + 1 - 46 = 0
➔
b^4 + 4b^2 - 45 = 0Bu ifadeyi daha rahat çözmek adına x = b^2 şeklinde tanım yapalım. Böylece denklemi:
x^2 + 4x - 45 = 0
haline getirmiş oluruz. -
İkinci Derece Denklemin Çözümü
x^2 + 4x - 45 = 0- Diskriminant (Δ) hesabı:
\Delta = 4^2 - 4 \cdot 1 \cdot (-45) = 16 + 180 = 196 - Köklere geçiş:
x = \frac{-4 \pm \sqrt{196}}{2 \cdot 1} = \frac{-4 \pm 14}{2} - İki çözüm:
x_1 = \frac{-4 + 14}{2} = \frac{10}{2} = 5,\quad x_2 = \frac{-4 - 14}{2} = \frac{-18}{2} = -9
Ancak x = b^2 olduğundan b² negatif olamaz. Bu nedenle geçerli çözüm b^2 = 5 olur.
- Diskriminant (Δ) hesabı:
-
a Değerinin Bulunması
İkinci denklemden ( a - b^2 = 1 ):
a = 1 + b^2
Burada b^2 = 5 olduğuna göre:
a = 1 + 5 = 6 -
İstenen İfade: a + b²
a + b^2 = 6 + 5 = \boxed{11}
Dolayısıyla bu sistem için a + b² = 11 sonucuna ulaşırız.
4. Özet Tablo
Aşağıdaki tabloda her bir adımın kısa bir özetini görmektedir:
| Adım | İşlem | Sonuç |
|---|---|---|
| 1) Denklem Sistemi | a² + 2b² = 46, a – b² = 1 |
Belirlendi |
| 2) a’nın İfadesi | a = 1 + b² | a’yı b² cinsinden yazdık |
| 3) Birinci Denkleme Yerleştirme | (1+b²)² + 2b² = 46 | b⁴ + 4b² + 1 = 46 |
| 4) Yeni Değişken (x = b²) | x² + 4x - 45 = 0 | Diskriminant = 196 |
| 5) b² Değerini Bulma | b² = 5 (negatif kök reddedildi) | b² = 5 |
| 6) a Değerini Bulma | a = 1 + 5 | a = 6 |
| 7) a + b² Hesaplama | 6 + 5 = 11 | 11 |
5. Sonuç ve Önemli Noktalar
- Denklem sisteminde b^2 için iki olası çözüm çıkmıştır: 5 ve -9. Ancak reel sayılarda b^2 \ge 0 olmak zorunda olduğu için b^2 = -9 fiziksel olarak kabul edilemez.
- b^2 = 5 değerini sisteme geri koyduğumuzda a değeri kolaylıkla 6 olarak bulunur.
- Sonuçta a + b² = 11 elde edilir ve bu, sorunun çoktan seçmeli kısmında B) 11 seçeneğine karşılık gelmektedir.
6. Kısa Bir Özet
Bu problemde verilen iki denklemden biri, a ile b^2 arasında basit bir bağıntı (a = 1 + b^2) sunmuştur. Diğer denklem ise a^2 + 2b^2 = 46 formunda olup, bu bağıntı yardımıyla tek değişkenli ( b^2 ) bir denkleme dönüştürülmüştür. Ortalama bir ikinci derece denklem çözümü (kuadratik formül) sonucunda bir pozitif, bir negatif değer bulunsada b^2 negatif olamayacağından b^2 = 5 seçilir. Bu değer ile a = 6 bulunur ve finalde a + b^2 = 11 değerlendirilir.
Cevap: 11
