Resimli Soru: 8. Sınıflar 2. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Çözümleri
@Merve_nisa_Aydogan, aşağıdaki çözüm detaylarıyla sorularınıza yanıt bulabilirsiniz. Umarım yardımcı olur!
İçindekiler
- Küresel İklim Değişikliği Sorusu
- Elektriksel Yük Durumları: Şekiller (Soru 7)
- Özdeş K, L, M ve N Küreleri ve Negatif/Pozitif Yük Grafiği
- Ebonit Çubuk, Yün Kumaş, Cam Çubuk ve İpek Kumaş Sorusu (Soru 6)
- Özet Tablo
- Genel Değerlendirme ve Kısa Özet
1. Küresel İklim Değişikliği Sorusu
Soru metnine göre Derya, insanların iklim değişikliğini daha iyi anlaması için onlara “küresel iklim krizinin neden ve sonuçlarını” anlatıyor. Soru bizden birer örnek “Sebep” ve “Olası Sonuç” yazmamızı istiyor.
Örnek Yanıt:
-
Sebep (1 puan örnek):
- Fosil yakıt kullanımıyla (kömür, petrol, doğalgaz) atmosfere salınan sera gazlarının (CO₂, CH₄ vb.) artması.
- Ormansızlaşma (ağaç kesimi) nedeniyle doğanın karbon yutma kapasitesinin azalması.
-
Olası Sonuç (1 puan örnek):
- Küresel sıcaklıkların yükselmesiyle kutup buzullarının erimesi ve deniz seviyelerinin yükselmesi.
- Mevsimlerin yağış rejiminin değişmesi, ekstrem hava olaylarının (kasırga, seller, kuraklık) artması.
Bu tür bir paragrafta hem sebepleri hem de bu sebeplerin tetiklediği sonuçları açıklamanız beklenir.
Toplamda “1 sebep ve 1 sonuç” yeterli olabilir; ancak 12 puanlık bir soruya daha detaylı örnekler ve açıklamalar eklemek yararlıdır.
2. Elektriksel Yük Durumları: Şekiller (Soru 7)
Soruda, üç farklı şekilde (örneğin şişe, kap veya deney tüpü gibi) gösterilen cisimlerin üzerindeki yük dağılımlarını yorumlamanız isteniyor. Resimde “+” ve “–” işaretlerinin dağılımını dikkate alarak şu adımlarla sonuca ulaşabilirsiniz:
- Pozitif Yük Fazlası (Örnek): Cismin üzerinde “+” sembolleri sayıca fazla, “–” sembolleri az ise net yük pozitif.
- Negatif Yük Fazlası (Örnek): “–” sembolleri yoğun olup “+” sembolleri az ise net yük negatif.
- Nötr (Denge): “+” ve “–” sembolleri birbirine eşit ya da cisim üzerinde aynı sayıda ise yük dengesi (nötr) söz konusu.
Örnek Cevap Şablonu
- Birinci Kap/Şişe: Pozitif ( + ) yük fazlalığı
- İkinci Kap/Şişe: Negatif ( – ) yük fazlalığı
- Üçüncü Kap/Şişe: Pozitif ( + ) veya nötr vb. (Resimdeki sembollerin sayısına göre değerlendirilmelidir.)
Burada tam yanıt, soru görselindeki artı ve eksi işaretlerinin sayısına bağlıdır. Her kaptaki net yük türünü (pozitif/negatif/nötr) altına yazarak 12 puanlık soru çözülebilir.
3. Özdeş K, L, M ve N Küreleri ve Negatif/Pozitif Yük Grafiği
Soruda, bir grafikte kürelerin (K, L, M, N) pozitif (+) ve negatif (–) yük miktarları gösterilmektedir. Aşağıdaki sorulara cevap verilirken grafikte hangi cisimde pozitif yük sayısı, negatif yük sayısı fazladır buna bakılır:
-
A) Hangi cisimlerde yük dengesizliği vardır?
- Yük dengesizliği, pozitif ve negatif yük miktarının farklı olması demektir. Pozitif ya da negatif fazla olan her küre, yük dengesizliğine sahiptir. Grafikte net + ya da – görünen cisimleri sıralayın.
-
B) Hangi cisimlerde yük dengesi vardır?
- Yük dengesi, cismin toplam yükünün sıfır olması anlamına gelir (pozitif ve negatif yük sayısı eşit). Grafikte pozitif ve negatif sayıları eşit çıkan cisim(ler) varsa, bunları belirtin.
-
C) Hangi cisimler pozitiftir?
- Net olarak (+) yük fazlası varsa (pozitif>negatif), bu cisimler pozitiftir.
-
D) Hangi cisimler negatiftir?
- Net olarak (–) yük fazlası varsa (negatif>pozitif), bu cisimler de negatiftir.
Grafiği doğru okuyarak her kürenin nihai yük durumunu “pozitif, negatif veya nötr” olarak tanımlarsanız bu 4 alt soruya cevap vermiş olursunuz.
4. Ebonit Çubuk, Yün Kumaş, Cam Çubuk ve İpek Kumaş Sorusu (Soru 6)
Burada K ve L topu ebonit çubukla, M ve N topu cam çubukla, ayrıca yün ve ipek kumaşla sürtülmüş hâlde tavana asılmıştır. Soru genellikle şu mantığa dayanıyor:
-
Ebonit çubuk + Yün kumaş:
- Ebonit çubuk yünle sürtüldüğünde elektronları ebonit alır, ebonit negatif, yün kumaş pozitif olur.
- Dolayısıyla ebonite temas eden top negatif, yüne temas eden top pozitif yüklenebilir.
-
Cam çubuk + İpek kumaş:
- Camdan elektronlar ipeğe geçer; cam çubuk pozitif, ipek kumaş negatif olur.
- Camla temas eden top pozitif, ipek kumaşa temas eden top negatif yük kazanabilir.
-
Çekme-İtme İlişkisi (Asılı Durumlar):
- Aynı tür yükler (iki pozitif veya iki negatif) birbirini iter, zıt yükler birbirini çeker.
- Nötr bir cisme yakın yük varsa, cisimde yük ayrışmasıyla çekim görülebilir (ancak soru genellikle temel pozitif/negatif etkileşime odaklanır).
Örnek Yük Dağılımı Tablosu:
- K topu: Negatif (çünkü ebonit çubukla sürtülmüş)
- L topu: Pozitif (yün kumaşa sürtülmüşse)
- Yün kumaş: Pozitif (elektron kaybetmiş)
- M topu: Pozitif (cam çubukla sürtülmüş)
- N topu: Negatif (ipek kumaşa sürtülmüş)
- İpek kumaş: Negatif (elektron kazanmış)
Sonrasında bu toplar tavanda asılı durduğunda, eğer K ve L aynı veya zıt yük taşıyorsa nasıl davranacaklarını (çeker, iter ya da nötr ise etkileşim yok) belirtmeniz gerekir.
5. Özet Tablo
Aşağıda, her bir soru başlığına ilişkin kısaca cevapların nasıl düzenlenebileceğini özetleyen bir tablo yer alıyor:
| Soru Başlığı | Çözümün Temel Noktaları | Önemli Kavramlar |
|---|---|---|
| Küresel İklim Değişikliği (Soru 5) | Sebep ve sonuç örnekleri: Fosil yakıtlar → Sera gazı artışı → Buzulların erimesi, iklim bozulması | Sera gazı, küresel ısınma, çevre etkisi |
| Elektriksel Yük Durumları (Soru 7 A) | Resimdeki artı-eksi sayılarına göre cisimleri pozitif, negatif veya nötr olarak belirleyin | Net yük, yük dengesi, yük dengesizliği |
| K, L, M, N Küreleri ve Grafikli Soru (Soru 7 B) | Grafikten pozitif/negatif/ nötr durumları okuyarak A, B, C, D şıklarını yanıtlayın | Çekme- itme, yük oranı, dengesiz/nötr yük |
| Ebonit- Yün ve Cam- İpek Kumaş Sorusu (Soru 6) | Sürtünmeyle kim pozitif, kim negatif? Asılı toplar itme-çekme ilişkileri | Elektron alışverişi, itme-çekme kuralları |
6. Genel Değerlendirme ve Kısa Özet
Bu yazılı soruları, 8. sınıf fen bilimleri müfredatının “Elektrik yükleri ve etkileşimleri” ile “Küresel iklim değişikliği” konularını kapsıyor. Düzenli tekrar ve deneylerle kavramları pekiştirmek önemlidir. Özellikle sürtünme yoluyla elektriklenme (ebonit-yün, cam-ipek) ve yük dengesizlikleri (pozitif, negatif, nötr) sorularda sıkça karşımıza çıkar.
- Küresel İklim Değişikliği: Temel sebep “sera gazlarının artışı”; temel sonuç “ekstrem iklim olayları, buzulların erimesi, deniz seviyesinde yükselme”.
- Elektriksel Yükler:
- Benzer yükler itme, zıt yükler çekme uygular.
- Sürtünmede elektron kaybeden cisim pozitif, kazanan cisim negatif yükle yüklenir.
- Grafikten veya sembollerden net yük durumunu (+/–/nötr) belirlemek soru çözümlerinde kritik.
Bu yanıtlar doğrultusunda soruları eksiksiz şekilde yanıtlayabilir, hem yazılı hem de test formatında yüksek puan hedefleyebilirsiniz. Başarılar dilerim!