Resimli Soru 25-06-2025 15:08:35

YKS TYT
1

17508533324078337404067744296411
17508533324078337404067744296411720×960 33.9 KB

2

Paylaşılan sorunun çözümü:

Sorunun Analizi

  1. Soruda fiillerin tanımı, anlamı ve özellikleri açıklanmıştır. Fiiller, bir hareketin veya eylemin adıdır ve “oluş, iş, hareket” bildirir.
  2. “Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük fiil değildir?” sorulmaktadır.

Altı çizili kelimeler sırasıyla:

  • Çöktü (A şıkkı): Fiildir. Eylem bildirir.
  • Gözüktü (B şıkkı): Fiildir. Eylem bildirir.
  • Döndü (C şıkkı): Fiildir. Eylem bildirir.
  • Gördü (D şıkkı): Fiildir. Eylem bildirir.

C cevap doğru gözükmektedir.ង

Paylaşılan sorunun çözümü:

Sorunun Analizi

Soruda fiillerin tanımı verilmiş ve altı çizili sözcüklerin fiil olup olmadığının belirlenmesi istenmiştir. Fiiller, bir hareketi, işi veya oluşu bildiren eylem bildiren sözcüklerdir. Buna göre verilen örnek cümlelere bakalım:

Altı Çizili Sözcükler:

  1. Çöktü (A şıkkı): Bu sözcük bir hareketi ifade eder. Fiildir.
  2. Gözüktü (B şıkkı): Görünmek hareketini ifade eder. Fiildir.
  3. Döndü (C şıkkı): Döner hareketi ifade eder. Fiildir.
  4. Gördü (D şıkkı): İnsan gözü/fiili bitirmiş gerçek fiildir.

-n en pas**

3

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük fiil değildir?

Cevap: C seçeneği (“dönüktü”)

İçindekiler

  1. Soru İncelemesi
  2. Fiil (Eylem) Tanımı
  3. Seçeneklerin Tek Tek Değerlendirilmesi
  4. Örnek Tablo: Altı Çizili Sözcük Analizi
  5. Sonuç ve Özet

1. Soru İncelemesi

Sorumuz Türkçe içerisinde fiil kavramını test etmektedir. Fiiller, eylem anlamı taşıyan ve kip-ekleriyle çekimlenebilen sözcüklerdir. Soru, altı çizili sözcüklerden hangisinin fiil (eylem) olmadığını bulmamızı ister.

2. Fiil (Eylem) Tanımı

  • Fiiller (eylemler), bir iş, oluş veya hareket bildirir.
  • Mastar hâli genellikle “-mek, -mak” ekleriyle anlaşılır (örneğin, “koşmak”, “yazmak”).
  • Çekimlenmiş bir fiil, genellikle kip eki (örnek: “-di”, “-r”, “-ecek” vb.) ve kişi eki (örnek: “-m”, “-n”, “-k”, “-lar” vb.) alır.

Fiil olmayan sözcükler çoğu zaman isim, sıfat, zarf veya başka sözcük türlerinde olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, eğer ek fiil yardımıyla yüklem yapılmışsa ya da sözcük sıfat tamlaması şeklinde kullanılıyor ve eylem anlamı taşımıyorsa fiil niteliği yitirebilir.

3. Seçeneklerin Tek Tek Değerlendirilmesi

Aşağıdaki cümlelerde “altı çizili sözcük” incelendiğinde hangi işlevi üstlendiğine bakarız.

  1. A) “Üzücü olayları peş peşe yaşayınca birden çöktü.”

    • “Çökmek” bir fiildir. “Birden çöktü” diyerek eylemi ifade etmektedir.

  2. B) “Bir ara tepenin başında bir geyik gözüktü.”

    • “Gözükmek” yine bir fiildir (görünmek fiili ile eş anlamlı). “Geyik gözüktü” derken ortaya çıkma, belirme eylemi anlatılır.

  3. C) “Yapılan araştırmalar daha çok, geçmişe dönüktü.”

    • Buradaki “dönüktü” sözcüğü ilk bakışta “dönmek” fiiline benzetilebilir. Ancak “geçmişe dönük” ifadesi, “geçmişe yönelik” veya “retrospektif” anlamında sıfat (sıfat + ek fiil) görevindedir. Kökten fiil gibi dursa da buradaki kullanım, “araştırmalar geçmişe dönük” şeklinde sıfat görevini üstlenir ve “-tü” de ek fiil (idi) çekiminden gelir. Bir eylem bildirimi yoktur, dolayısıyla “dönüktü” fiil işleviyle değil, sıfat tamlaması + ek fiil olarak kullanılmıştır.

  4. D) “Pencereye konan güvercini önce küçük çocuk gördü.”

    • “Görmek” bir fiildir. “Çocuk gördü” diyerek doğrudan eylem bildirir.

Bu inceleme doğrultusunda “dönüktü” (C seçeneğindeki altı çizili sözcük) fiil özelliğini yitirmiş, sıfat olarak kullanılmıştır. Bu nedenle C seçeneği doğru cevaptır.

4. Örnek Tablo: Altı Çizili Sözcük Analizi

Seçenek Cümle Altı Çizili Sözcük Görevi
A Üzücü olayları peş peşe yaşayınca birden çöktü. çöktü Fiil (eylem)
B Bir ara tepenin başında bir geyik gözüktü. gözüktü Fiil (eylem)
C Yapılan araştırmalar daha çok, geçmişe dönüktü. dönüktü Sıfat + ek fiil
D Pencereye konan güvercini önce küçük çocuk gördü. gördü Fiil (eylem)

5. Sonuç ve Özet

Bu soruda fiil (eylem) tanımına uymayan altı çizili sözcüğü bulmamız isteniyor. A, B ve D seçeneklerindeki sözcükler (çöktü, gözüktü, gördü) doğrudan “-mek/-mak” mastarından gelip, kip-ekleri alarak bir hareket bildirir. Dolayısıyla fiil olarak kullanılırlar.

C şıkkındaki “dönüktü” ise “geçmişe dönük” ifadesinde sıfat işlevinde olup ek fiil (idi) almıştır. Fiil işlevi görmez, dolayısıyla fiil değildir.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Kısa Özet:

  • Fiiller iş, oluş, hareket bildirir; kip ve kişi ekleri alır.
  • “Dönüktü” sözcüğü burada sıfat anlamında kullanılmıştır, dolayısıyla fiil değildir.

@Ilker_Cihan