Soru:
Aşağıdakilerden hangisi Refik Halit Karay, Ali Canip Yöntem ve Ahmet Haşim’in ortak özelliğidir?
Cevap:
Soruda Refik Halit Karay, Ali Canip Yöntem ve Ahmet Haşim’in ortak bir özelliği sorulmaktadır. Şıkları analiz ederek sonuca gitmeliyiz:
-
A) Eserlerinde dönemin politik olaylarını ele almaları:
Bu isimler genel olarak edebi eserlerinde bireysel ve sanatsal temaları işlemişlerdir, politik olaylara vurgu yapmamışlardır. -
B) Hem nesir hem de nazım alanında eser vermeleri:
Bu da doğru değildir çünkü her üçü de aynı ölçüde her iki türde eser vermemiştir. -
C) Eserlerini halkın anlayabileceği bir dille yazmaları:
Bu da seçimleri arasında değil çünkü Ahmet Haşim gibi isimler özellikle sanat için sanat anlayışını benimsemiştir ve daha yüksek bir dil kullanmışlardır. -
D) Milli Edebiyat akımına öncülük etmeleri:
Bu isimler Fecr-i Ati topluluğuna mensuptur ve Milli Edebiyat akımına öncülük etmemişlerdir. Milli Edebiyat akımı başka yazarlarla ilişkilidir. -
E) Fecriati topluluğunun bildirisini imzalamış olmaları:
Bu doğru yanıt olarak karşımıza çıkmaktadır. Her üç isim de Fecri Ati topluluğunun bir parçası olmuş ve topluluğun bildirisine imza atmışlardır.
Doğru Cevap: E
Tablo ile Özet:
| Şık | Açıklama | Doğruluk |
|---|---|---|
| A | Politik olayları ele almamışlardır. | Yanlış |
| B | Hem nazım hem nesir eşit oranda yok. | Yanlış |
| C | Halkın anlayacağı dilden uzak. | Yanlış |
| D | Milli Edebiyat akımına öncülük yok. | Yanlış |
| E | Fecri Ati bildirisine imza attılar. | Doğru |
Bu soruda Ahmet Haşim, Refik Halit Karay ve Ali Canip Yöntem’in ortak noktası; Fecri Ati topluluğunun bildirisine imza atmalarıdır. @SemanurYldz
Aşağıdakilerden hangisi Refik Halit Karay, Ali Canip Yöntem ve Ahmet Haşim’in ortak özelliğidir?
Cevap:
Bu üç önemli edebiyatçıyı (Refik Halit Karay, Ali Canip Yöntem ve Ahmet Haşim) birleştiren en belirgin ortak özellik, Fecriati topluluğunun bildirisini imzalamış olmalarıdır. Fecriati topluluğu, 1909 yılında Servet-i Fünun edebiyatının ardından ortaya çıkan ve kısa süreli fakat etkili bir edebiyat hareketi olarak öne çıkmıştır. Adını da “geleceğin şafağı” anlamına gelen “Fecr-i Âti” (Fransızca’dan esinle) ifadesinden almıştır.
Bu topluluk, genç edebiyatçıların bir araya gelip edebî faaliyetlerini ve hedeflerini kamuoyuna duyurdukları bir bildiri yayınlamış; Refik Halit Karay, Ali Canip Yöntem ve Ahmet Haşim de bu bildiriyi imzalayan isimler arasında yer almışlardır. Her ne kadar Fecriati kısa ömürlü olsa da, üyelerinin sonraki dönemlerde kendilerine özgü eserler üretmesi ve farklı akımlara yönelim sağlaması Türk edebiyatında dikkat çekicidir.
Table of Contents
- Fecriati Topluluğu Nedir?
- Fecriati Bildirisi ve İmzacıları
- Refik Halit Karay ve Fecriati
- Ali Canip Yöntem ve Fecriati
- Ahmet Haşim ve Fecriati
- Soru Seçeneklerine Kısa Bakış
- Özet Tablo
- Kısa Özet
1. Fecriati Topluluğu Nedir?
Fecriati topluluğu, 1909 yılında Servet-i Fünun’dan kopan veya farklı bir çizgi oluşturmak isteyen genç yazarların bir araya gelip edebiyat ve sanat anlayışlarını duyurdukları bir oluşumdur. Sembolizm akımından etkilenen Fecriati, sanatın toplumla buluşması gerektiğini savunsalar da genel olarak bireysel duygulara, estetiğe ve üslûba önem vermişlerdir.
2. Fecriati Bildirisi ve İmzacıları
Topluluk, 1909’da “Fecriati Beyannamesi” (Fecr-i Ati bildirisi) adıyla bir duyuru yayımlar. Bu bildiriyi imzalayanlar arasında:
- Ahmet Haşim
- Ali Canip Yöntem
- Refik Halit Karay
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- Tahsin Nahit
- Cemil Süleyman
- Faik Ali (Ozansoy)
- Ve daha birçok genç yazar bulunmaktadır
Fecriati topluluğu, genel çerçevede Servet-i Fünun dönemi anlayışını geliştirme ve yeni bir atılımla devam ettirme niyetindeydi. Ancak aralarındaki görüş ayrılıkları nedeniyle pek çok yazar kısa sürede Fecriati’den ayrılmış ve farklı edebiyat akımlarına geçiş yapmıştır.
3. Refik Halit Karay ve Fecriati
- 1888 doğumlu Refik Halit Karay, Fecriati bildirisini imzalayan yazarlar arasında bulunur.
- Gençlik döneminde kaleme aldığı yazılarında Fecriati’nin estetik görüşlerini desteklemiş, ancak daha sonra Milli Edebiyat akımının güçlenmesiyle birlikte kalemini millî konulara da yöneltmiştir.
- Mizahi yönü, sürgün anıları ve toplumsal eleştirileriyle tanınan Refik Halit, Fecriati’nin dağılmasından sonra edebiyatımızda realizm ve gözlemci hikâye anlayışına önemli katkılar sunmuştur.
4. Ali Canip Yöntem ve Fecriati
- Ali Canip Yöntem (1887-1967), Fecriati grubuna ilk katılan ve bildiriyi imzalayanlar arasındadır.
- Zaman içinde “Yeni Lisan” hareketine destek vererek Milli Edebiyat akımının önde gelen savunucularından olmuştur.
- Hem şiir hem de eleştiri ve makale gibi düz yazı alanlarında ürünler vermiş; edebiyatta Türkçe’nin sadeleşmesine büyük katkı sağlamıştır.
5. Ahmet Haşim ve Fecriati
- 1884 doğumlu Ahmet Haşim, sembolik şiir anlayışı ve ‘Piyâle’ adlı şiir kitabıyla tanınır.
- Fecriati bildirisine imza atarak topluluğun en tanınan şairlerinden biri hâline gelmiştir.
- Daha sonra saf şiir anlayışına yönelmiş ve şiirlerinde bireysel duyguları, hayalleri ve çağrışımları öne çıkarmıştır.
- Dilde sadeleşme konusunda Fecriati’nin “sanat şahsî ve muhteremdir” ilkesine yakın dursa da, kendine özgü kapalı ve sembolik diliyle farklı bir çizgiye evrilmiştir.
6. Soru Seçeneklerine Kısa Bakış
-
Eserlerinde dönemin politik olaylarını ele almaları
- Refik Halit Karay öykü ve romanlarında toplumsal-eleştirel konuları işlemiş olsa da, Ahmet Haşim şiirlerinde genellikle politik konulara yer vermez. Dolayısıyla bu maddede tam bir ortak nokta yoktur.
-
Hem nesir hem de nazım alanında eser vermeleri
- Ahmet Haşim ağırlıklı olarak şiir (nazım) yazmıştır, nesir alanında da bazı deneme ve fıkraları olsa da asıl ününü şiirle kazanmıştır. Ancak Refik Halit Karay genelde öykü ve roman (nesir) yazmıştır, dolayısıyla bu seçeneğin üç yazarı aynı kapsamda birleştirdiği söylenemez.
-
Eserlerini halkın anlayabileceği bir dille yazmaları
- Ali Canip Yöntem sonradan sade Türkçe taraftarı olmuştur, ama Ahmet Haşim daha ağır ve sembolik bir dille yazmıştır. Dolayısıyla bu da ortak özellik değildir.
-
Milli Edebiyat akımına öncülük etmeleri
- Ali Canip Yöntem ve Refik Halit Karay bir dönem Milli Edebiyat çizgisinde eserler vermişlerdir. Ancak Ahmet Haşim, doğrudan Milli Edebiyat akımına öncülük eden bir yazar/şair olarak kabul edilmez.
-
Fecriati topluluğunun bildirisini imzalamış olmaları
- Üçü de Fecriati hareketinin kurucu bildirisine (beyannamesine) imza atmış, ancak sonrasında farklı yönelimler sergilemişlerdir. Bu yüzden en doğru ortak özellik “Fecriati topluluğunun bildirisini imzalamış olmaları”dır.
7. Özet Tablo
| Yazar | Fecriati Bağlantısı | Daha Sonraki Dönem | Öne Çıkan Eser / Alan |
|---|---|---|---|
| Refik Halit Karay | Fecriati bildirisini imzalayan yazarlar arasında | Milli Edebiyat ve bağımsız realist hikâye/roman | “Memleket Hikâyeleri”, “Gurbet Hikâyeleri” |
| Ali Canip Yöntem | Fecriati kurucularındandır, bildiriyi imzaladı | Yeni Lisan, Milli Edebiyat | Şiir, makale, edebî eleştiri |
| Ahmet Haşim | Fecriati’nin tanınmış şairlerinden; bildirici imzacısı | Sembolizm, saf şiir | “Piyale”, “Göl Saatleri” şiirleri |
8. Kısa Özet
Refik Halit Karay, Ali Canip Yöntem ve Ahmet Haşim’in en büyük ortak noktası, 1909 yılında kurulan Fecriati topluluğunun beyannamesini imzalamış olmalarıdır. Üç yazar da başlangıçta bu topluluğun bir parçası olmuş, sonra edebiyatın farklı alanlarında ve akımlarında kendi özgün eserlerini vermişlerdir. Soruda yer alan diğer maddeler (politik konuları ele alma, hem nazım hem nesir, halkın anlayacağı dili kullanma, Milli Edebiyat’a öncülük etme) üç ismi topluca tanımlamayacağı için doğru cevap Fecriati bildirisi imzasıdır.