Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
Cevap:
Parçıdaki numaralanmış cümleleri analiz edelim:
1. Cümle:
“Günümüzde küresel ısınma ve iklim değişikliğinin tüm canlıların geleceği için büyük bir tehdit oluşturduğu ifade edilmektedir.”
Bu cümle, küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunun genel bir tanımını ve ne kadar önemli olduğunu belirtiyor. Akışı bozmaz, giriş cümlesidir.
2. Cümle:
“Bu tehdit; her geçen gün mevsimlerin daha kurak geçmesi, buzulların hızla erimesi ve aşırı iklim olaylarının daha sık görülmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır.”
Bu cümle, birinci cümlede bahsedilen tehlikeyi daha somut örneklerle açıklıyor. Giriş cümlesindeki düşünceyi detaylandırmak için kullanılmış, akışı bozmaz.
3. Cümle:
“Bu olumsuz tabloyla mücadelede sadece uluslararası kuruluşlar veya devletler düzeyindeki girişimlerin başarıya ulaşması oldukça güçtür.”
Üçüncü cümle beklenmedik bir şekilde mücadele yöntemlerinden bahsetmektedir. Ancak, önce sorunun nedenleri değil, çözümü anlatılmaya başlanmış gibi duruyor. Bu cümle düşüncenin akışını bozmaktadır.
4. Cümle:
“İklim değişikliğine sebep olan etmenler genel olarak kontrolsüz ve aşırı insan faaliyetleridir.”
Bu cümle, sorunun nedenlerini ifade ederek ana fikirle uyum içinde ilerliyor.
5. Cümle:
“Bu nedenle, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadelenin tüm paydaşların dâhil olacağı bir yönetim sinerjisi ile yürütülmesi gerekmektedir.”
Bu cümle, iklim değişikliği sorununa yönelik çözüm önerisiyle bir sonuç niteliğindedir. Akışı bozmuyor.
Sonuç:
3. Cümle düşüncenin akışını bozan kısımdır, çünkü diğer cümleler sorunun nedenleri ve sonuçları üzerinde fokusa devam ederken, üçüncü cümle birden çözümle ilgili bir detay sunmuştur.
Özet Tablo:
| Numaralı Cümle | İçerik | Akışı Bozar mı? |
|---|---|---|
| 1. Cümle | Küresel ısınma ve tehdidin tanımı. | Hayır |
| 2. Cümle | Tehdidin somut nedenleri ve sonuçları. | Hayır |
| 3. Cümle | Mücadelede zorluk derecesi çözüm bağlamında. | Evet |
| 4. Cümle | Sorunun temel nedenleri (insan faaliyetleri). | Hayır |
| 5. Cümle | Çözüm önerisi ve yönetim modeli. | Hayır |
Doğru Şık: C) III
Soru:
Aşağıdaki parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
( I ) Günümüzde küresel ısınma ve iklim değişikliğinin tüm canlıların geleceği için büyük bir tehdit oluşturduğu ifade edilmektedir.
( II ) Bu tehdit; her geçen gün mevsimlerin daha kurak geçmesi, buzulların hızla erimesi ve aşırı iklim olaylarının daha sık görülmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır.
( III ) Bu olumsuz tabloyla mücadelede sadece uluslararası kuruluşlar veya devletler düzeyindeki girişimlerin başarıya ulaşması oldukça güçtür.
( IV ) İklim değişikliğine sebep olan etmenler genel olarak kontrolsüz ve aşırı insan faaliyetleridir.
( V ) Bu nedenle, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadelenin tüm paydaşların dâhil olacağı bir yönetişim sinerjisi ile yürütülmesi gerekmektedir.
Cevap:
İçindekiler
1. Metnin Genel Yapısı
Metne bakıldığında önce (I) ve (II) numaralı cümleler, iklim değişikliğinin büyüklüğünü ve somut etkilerini (kuraklaşma, buzulların erimesi, aşırı iklim olaylarının artması) ortaya koymaktadır. Ardından daha ayrıntılı bir şekilde iklim değişikliğinin sebebi (IV) ve bu problemin nasıl çözümlenmesi gerektiği (III ve V) üzerinde durulması beklenir.
2. Cümlelerin Mantıksal Bağlantısı
- (I) Küresel ısınma ve iklim değişikliği büyük bir tehdittir.
- (II) Bu tehdit kendini kuraklaşma, buzul erimesi ve aşırı iklim olaylarında gösterir.
- (IV) Bu olumsuz duruma sebep olan temel etmenler insan faaliyetleridir.
- (III) Bu yüzden sadece devletlerin ya da uluslararası kuruluşların çabaları tek başına yeterli olmaz.
- (V) Bütün paydaşların katılacağı bir yönetim anlayışıyla bu mücadele sürdürülmelidir.
3. Akışı Bozan Cümle
Metindeki (III) numaralı cümle, çözümün hangi düzeyde ele alınması gerektiğini anlatmaktadır. Oysa metnin (IV). cümlesinde henüz çözüm aşamasından önce, “iklim değişikliğinin temel nedenleri” anlatılmaktadır. Dolayısıyla sebep (IV) anlatılmadan önce (III). cümlede “Uluslararası kuruluşlar veya devletler düzeyinin tek başına yetmeyeceği” fikrinin gelmesi, genel mantık sıralamasını aksatmaktadır.
Buna göre, (III) numaralı cümle, tüm metnin akışı içinde neden → sonuç → çözüm sıralamasını kesintiye uğratan öge olduğundan düşüncenin akışını bozan cümle (III) olarak kabul edilir.
4. Özet Tablo
| Cümle No | İçerik | Metindeki Rol | Mantıksal Sırası (Önerilen) |
|---|---|---|---|
| (I) | İklim değişikliğinin büyük bir tehdit olduğu | Giriş (Tehdidin tanımı) | 1 |
| (II) | Tehdidin somut sonuçları (kuraklık, buzulların erimesi vb.) | Tehdidin ayrıntıları | 2 |
| (IV) | İklim değişikliğinin temel nedenleri (aşırı insan faaliyetleri) | Sebep | 3 |
| (III) | Mücadelede sadece devletlerin girişimlerinin yetersizliği | Çözümün çerçevesine geçiş | 4 (ancak metinde yeri kaymış) |
| (V) | Tüm paydaşların dahil olmasının gerekliliği (çözüm önerisi) | Sonuç ve çözüm önerisi | 5 |
5. Kısa Özet
Parça, iklim değişikliğinin oluşturduğu ciddi tehditten ve bu tehdidin somut yansımalarından söz ederken neden-sonuç ilişkisini izler. Ancak (III) numaralı cümle, çözüm tartışmasına diğer cümleler sebep-sonuç dizgesini tamamlamadan geçtiği için akışı bozmaktadır.
Doğru yanıt: (III). cümle