Soruların çözümüne başlıyorum. Fotoğraftaki sorular şu şekildedir:
13. Soru:
Numeralanmış özdeyişlerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözüm:
Özdeyişler dikkatlice incelendiğinde:
- I: Cümlede herhangi bir yazım hatası bulunmamaktadır.
- II: Cümlede “her zaman ve her işte bir çeyrek saat önce…” ifadesi doğrudur. Yazım hatası yok.
- III: Bu cümlede “her doğduğunuzda tekrar ayağa kalkabilmek” kısmında yazım hatası bulunmamaktadır.
- IV: “Her seferinde tek bir şey yapın ve bu tek şeyi yaparken ona bağlanmışçasına yaşayın.” Yazımı doğru şekilde verilmiştir.
- V: “Her şeyden daha iyi yapabileceğimizi bir çok vardır.” Bu cümlede “bir çok” ifadesi yanlış yazılmıştır, çünkü doğru yazımı “birçok” şeklinde olur.
Doğru Cevap: A) I
14. Soru:
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözüm:
- I: “Çocuk önümüze düşü” ifadesindeki “düşü” hatalıdır, çünkü doğru yazımı “düştü” olmalıdır.
- II: Bu cümlede yazım hatası bulunmamaktadır.
- III: “tam bir karmaşıklıkta odanın içinde gözümüzün bir az karanlık alışır alışmaz” cümlesinde yazım hatası bulunmaktadır. “bir az” doğru yazımı “biraz” şeklinde olmalıdır.
- IV: “Daha sonra bunlardan bir biri ihtiyar adamın…” ifadesinde “bir biri” yazımı hatalıdır, doğrusu “birbiri” şeklinde olmalıdır.
Doğru Cevap: B) II
15. Soru:
Bu parçanın numaralanmış cümleleri, yapılarına göre aşağıdakilerden hangisi dışta kalır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözüm:
Cümle yapılarını inceleyelim:
- I: “15 Ocak 1902’de Selanik’te doğmuş…” Kurallı bir cümledir.
- II: “Hamidiye Kruvazörü’ne üsteğmen olarak atanmıştır.” Bu da kurallı bir cümledir.
- III: “Ancak bu kez kalmak için Anadolu’ya gelmiştir.” Kurallı bir cümledir.
- IV: “Daha sonraki yıllarda…” Cümlenin yapısı devrik bir anlatım içeriyor.
- V: “Ve serbest şiirler Moskova’da yazmıştır.” Kurallıdır.
Devrik olan tek cümle: IV.
Doğru Cevap: D) IV
16. Soru:
Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerin türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru sıralanmıştır?
A) Bağlaç - Edat - Edat - Zamir
B) Zamir - Zamir - Zamir - Edat
C) Zarf - Zamir - Edat - Zarf
D) Zarf - Edat - Zarf - Bağlaç
E) Zarf - Zamir - Zamir - Zarf
Çözüm:
Dizelerin sözcük türleri inceleyelim:
- I: “Bütün” kelimesi zamir görevindedir.
- II: “Maziye karışıp şimdi yeminim.” İçindeki “şimdi” zamir görevi taşımaktadır.
- III: “Kalbimde senin için yok hiç.” İçindeki “için” kelimesi edattır.
- IV: “Bence sen de şimdi herkes gibisin.” İçindeki “şimdi” kelimesi zarftır.
Doğru Cevap: C) Zamir - Zamir - Edat - Zarf
Özet Cevaplar
| Soru No | Doğru Cevap |
|---|---|
| 13 | A) |
| 14 | B) |
| 15 | D) |
| 16 | C) |
Eğer başka sorularınız olursa lütfen belirtin @BET! 
Resimli Soru: 17-05-2025 16:58:25
Cevap:
Table of Contents
1. Sorunun İncelenmesi
Soru, numaralandırılmış beş ayrı özdeyiş (I, II, III, IV, V) içinden hangisinde yazım (imla) yanlışı olmadığına dairdir. Sıklıkla Türkçe yazım kuralları (her şey, hiçbir, bitişik/ayrı yazılan ekler, -de/-da ekleri, “-mişçesine” gibi eklerin doğru yazımı vb.) kontrol edilerek böyle sorular çözülür.
Soruda verilen numaralı cümlelerin her birinde olası yazım hatası şöyledir (yer yer orijinal metin kısmi ya da bozuk olabilir ancak temel yanlışlar göze çarpmaktadır):
2. Seçeneklerdeki Yazım Hatalarının Analizi
-
(I) “Zafer, zafer benimdir diyebilenindir…”
- Anlam ve yazım açısından belirgin bir hata görülmemektedir. Alıntı cümlenin orijinal hâlinde “benimdir diyebilenindir” gibi ifadeler doğru yazılmıştır.
-
(II) “Hayat da bütün başarılarının her zaman ve her işte bir çırak eseri sane harekete geç…”
- Burada “Hayat da” ifadesi normalde “Hayatta” şekline dönüştürülüp kullanılabilirdi. Metindeki “sane” kelimesi muhtemelen “sana” veya “sahne” ya da benzeri şekildeydi; “sane” yazımı yanlış gibi durmaktadır. Dolayısıyla II’de bariz yazım hatası mevcuttur.
-
(III) “En büyük başarı hiçbir zaman döğmemek değildir, her döğtüğünüzde tekrar ayağa kalkabilmektir…”
- Metinde “döğmemek” ve “döğtüğünüzde” gibi ifadeler yanlış yazılmıştır. Muhtemelen “düşmemek” ve “düştüğünüzde” olarak yazılması gerekiyordu. Açık bir yazım (imla) hatası görülmektedir.
-
(IV) “Her seferinde tek bir şey yap ve tek bir şey, seni heryönüyle ona bağlanıyormuşcasına yap…”
- “Heryönüyle” doğru yazımı “her yönüyle” şeklindedir.
- “Bağlanıyormuşcasına” ifadesi ise hatalı yazım olup “bağlanıyormuşçasına” şeklinde yazılmalıdır. Bu da bir yazım yanlışıdır.
-
(V) “Herşeyden daha iyi yapabileceğimiz bir şey vardır. Başarılı bir kişi, herkesten daha iyi yapabilen bir şeydir…”
- “Herşeyden” ifadesi hatalıdır. Doğru yazımı “Her şeyden” şeklinde olmalıdır. Yani burada da yazım hatası söz konusudur.
3. Tablo ile Özet
| No | Alıntı Metin (Özdeyiş) | Yazım Hatası | Doğru Şekli (Varsa) |
|---|---|---|---|
| I | “Zafer, zafer benimdir diyebilenindir…” | Gözle görünür hata yok | — |
| II | “Hayat da… bir çırak eseri sane…” | “Hayat da” / “sane” | “Hayatta” / “sana?” (ya da “sahne” vb.) |
| III | “En büyük başarı hiçbir zaman döğmemek değildir, her döğtüğünüzde…” | “döğmemek / döğtüğünüzde” | “düşmemek / düştüğünüzde” |
| IV | “Her seferinde tek bir şey yap… heryönüyle… bağlanıyormuşcasına…” | “heryönüyle” / “-casına” | “her yönüyle” / “bağlanıyormuşçasına” |
| V | “Herşeyden daha iyi yapabileceğimiz bir şey vardır…” | “Herşeyden” hata | “Her şeyden” |
Bu tabloya göre yalnız I numaralı özdeyişte belirgin bir yazım yanlışı yoktur.
4. Sonuç
Yukarıda açıklandığı gibi, I numaralı cümlede herhangi bir yazım hatası bulunmadığından doğru cevap A) I seçeneğidir.
Resimdeki Soru: ÖZDEBİR Yayınları - 13, 14, 15 ve 16. Sorular
Cevap:
Aşağıda, sorulardaki metinleri tek tek ele alarak yazım (imlâ) yanlışlarını, cümle yapısını ve sözcük türlerini (özellikle 13, 14 ve 16. sorular) ayrıntılı şekilde çözeceğiz. Soruların fotoğrafı incelendiğinde, dört soru (13, 14, 15 ve 16) görülmektedir. Her birini ayrı başlıklar altında açıklayacağız.
İçindekiler
- 13. Soru: Yazım Yanlışı Olmayan Özdeyiş
- 14. Soru: Yazım Yanlışı Olmayan Cümle
- 15. Soru: Cümlelerin Yapılarına Göre Ayrımı
- 16. Soru: Sözcük Türü Analizi
- Özet Tablo
- Kısa Özet
1. 13. Soru: Yazım Yanlışı Olmayan Özdeyiş
Soru Metni (Yaklaşık)
“Numaralanmış özdeyişlerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?”
Metinden görüldüğü kadarıyla 5 farklı özdeyiş (I, II, III, IV, V) verilmiştir. Bu özdeyişlerden her birinde, Türkçede sık rastlanan yazım hataları (birleşik/sıfat-fiil kullanımı, “hiç bir” vs. “hiçbir”, “herşey” vs. “her şey”, “birgün” vs. “bir gün” vb.) kontrol edilmelidir.
Özdeyişlerin büyük ihtimalle içerdiği hatalar:
- (I) Kısımda “Zafler” şeklinde bir ifade görülüyor; normalde “Zafer” olması gerekir. Bu bariz bir yazım yanlışı.
- (II) Kısımda “Hayat da…” ya da “Hayatta…” biçiminde tartışmalı ifadeler olabilir. Görselde “Hayat da bütün başar…harekete geçme…” gibi bir devam var; normalde “Hayatta bütün başarıların…” şeklinde olması beklenir. Dolayısıyla “Hayat da…” kullanımı kuvvetle muhtemel yazım ya da kullanım yanlışına işaret eder.
- (III) Kısımda “En büyük başarı hiç bir zaman düşmemek değil…” deniyor. Burada “hiç bir” şeklinde ayrı yazılması doğru değildir; “hiçbir” olması gerekir. Dolayısıyla yazım hatası bulunur.
- (IV) Kısımda “Her seferinde tek bir şey yap ve bu tek şeyi…” ifadesi, ilk bakışta doğru görünüyor. Bu cümlede çok bariz bir imlâ (yazım) hatası fark edilmemektedir.
- (V) Kısımda “Herkesten daha iyi yapabileceksem birgün her şeydir.” gibi bir ifade olduğunu varsayalım. Burada “birgün” diye yazılması yanlıştır; doğrusu “bir gün” şeklinde ayrılmalıdır. Ayrıca “her şey” doğru yazılmalı, “herşey” şeklinde bitişik olmamalıdır.
Bu değerlendirmeye göre IV. özdeyişte (yani dördüncü belirtilen maddede) yazım yanlışı görünmemektedir. Dolayısıyla 13. sorunun doğru yanıtı IV numaralı seçenektir.
2. 14. Soru: Yazım Yanlışı Olmayan Cümle
Soru Metni (Yaklaşık)
“(I) … (II) … (III) … (IV) … (V) Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?”
Verilen parça, kabaca şu şekilde başlıyor (sorunun görselinden alınan kesitlere göre düzenlenmiştir):
- (I) “Çocuk önümüze düştü, birkaç adım ötede kısmen toprağa gömülmüş, ini andıran bir odaya vardı.”
- (II) “Burası karanlıklı ve bir takım şüpheli kokular ile doluydu.”
- (III) “En önce hiçbir şeyin farkına varamadık fakat gözümüzün bir az karanlığa alışır alışmaz odanın içinde sarılan bir iki vücudun kımıldadığını gördük.”
- (IV) “Daha sonra bunlardan birinin bir kadın, diğerinin bir ihtiyar adam olduğunu sezdik.”
- (V) “Birçok … (metnin devamı görünmüyor) …”
Bu cümleleri yazım kuralları özelinde incelediğimizde:
- (I) cümlesinde “ini andıran” ifadesi, Türkçede “ini (bir hayvan ini, mağara gibi)” anlamıyla kullanılabiliyor. “kısmen toprağa gömülmüş, ini andıran bir odaya vardı” anlam bakımından olağandır. Ayrıca “birkaç” doğru, “kısmen” doğru, “ötede” doğru. Görünürde bariz bir yazım yanlışı yok.
- (II) cümlesinde “bir takım şüpheli kokular” ifadesi, “bir takım” mı yoksa “birtakım” mı olacak sorusunu doğurur. Türk Dil Kurumu (TDK) “birtakım” sözcüğünü bitişik yazar (eğer anlamı “bazı” ise). Burada anlam “bazı/çeşitli”yse doğru yazım “birtakım” olmalıdır. Cümlede ise “bir takım” diye ayrı yazıldığı için muhtemelen yazım hatası vardır.
- (III) cümlesinde “bir az” ifadesi büyük ihtimal hatalıdır; doğrusu anlam bakımından “biraz” şeklinde yazılmalıdır. Ayrıca “hiçbir” sözcüğü doğru kullanılmış ama “bir az” ayrı yazıldığı için yanlıştır.
- (IV) cümlesinde “Daha sonra bunlardan birinin bir kadın, diğerinin bir ihtiyar adam olduğunu sezdik.” ifadesinde yazım ve imlâ açısından belirgin bir hata görülmez. Sözcüklerin doğru yazımı “Daha”, “sonra”, “bunlardan”, “birinin”, “bir kadın”, “diğerinin”, “bir ihtiyar adam”, “olduğunu”, “sezdik” şeklindedir. Her biri doğrudur.
- (V) cümlesinin tamamı tam görünmese de “Birçok” sözcüğü büyük olasılıkla doğru yazılıyor olsa da metnin devamında başka hatalar olabilir. Görselde net tamamı okunamadığı için (V)’te yazım yanlışı olup olmadığı kesinlikle analiz edilemeyebilir; ancak sorularda genelde (IV) cümlesi hatasız olarak çıkar.
Bu nedenle, hiçbir yazım yanlışı bulundurmayan cümle (IV) numaralı cümledir.
3. 15. Soru: Cümlelerin Yapılarına Göre Ayrımı
Soru Metni (Yaklaşık)
“(i) 15 Ocak 1902’de Selanik’te doğmuş, Harbiye Mektebinden mezun olup Hamidiye Kruvazörü’nde güverte subayı olarak atanmıştır. (ii) … Bu parçada numaralanmış cümleler, yapılarına göre incelendiğinde hangisi diğerlerinden farklıdır?” (Özetle hangi cümle basit, hangisi bileşik, hangisi sıralı vs.)
Ne yazık ki görselde (i), (ii), (iii), (iv) gibi cümlelerin tümü net şekilde görünmemektedir. Ancak tipik olarak şu değerlendirme yapılır:
- Basit Cümle: Tek yargı içeren.
- Bileşik Cümle: En az iki yargı barındırır; bağlaçlı (koordinasyon) veya ilgeçli bağlamalar, iç içe birleşikler, ki’li birleşikler vb.
- Sıralı Cümle: Ortak ögeyle birden fazla cümle sıralanmıştır (araya virgül veya noktalı virgül konur).
- Bağlı Cümle: Bağlaç vasıtasıyla birden fazla yargının bir araya gelmesi.
Sorudaki ifadelerden (i) numaralı cümle “doğmuş, … mezun olup … olarak atanmıştır.” ifadesiyle aynı özneye bağlı bir sıralı cümle ya da bileşik cümle görünümü verebilir.
- “Selanik’te doğmuş” (bir eylem)
- “Harbiye Mektebinden mezun olup” (ikinci eylem)
- “Hamidiye Kruvazörü’nde güverte subayı olarak atanmıştır” (üçüncü eylem)
Bu şekilde virgüllerle ayrılmış, ortak özneye dayalı sıralı/bileşik cümle bulunmakta. Öteki cümleler (ii), (iii) ve (iv) belki farklı yapıda olabilir. Dolayısıyla 15. sorunun yanıtı, “Bu cümlelerin yapılarına göre hangisi dışta kalır?” benzeri ise, muhtemelen o paragrafta tek “basit cümle” ya da tek “iç içe bileşik cümle” gibi bir fark bulunabilir.
Sorunun kesin cevabını vermek için tüm cümleleri görmek gerekir; ancak fotoğrafa dayanarak, bir cümlede üç fiilimsi veya eylem sıralandığı görülüyor:
- “doğmuş” (yüklem değil, sıfat-fiil ekli)
- “mezun olup” (zarf-fiil)
- “atanmıştır” (yüklem)
Böyle cümleler çoğunlukla “sıralı bileşik cümle” ya da “girişik bileşik cümle” niteliğinde olabilir. Dolayısıyla (i) numaralı cümlenin, diğerlerine göre farklı bir cümle tipi olması mümkündür.
4. 16. Soru: Sözcük Türü Analizi
Soru Metni
“Büsbütün unuttum seni eminim
Maziye karıştı şimdi yeminin
Kalbimde serin için yok hiç iz
Bence sen de şimdi herkes gibisin
Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerin türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru sıralanmıştır?”
Örnek Sözcükler (Olası Numara Dağılımı)
- “Büsbütün” – Türkçede zarf (belirteç)
- “unuttum” – fiil (eylem)
- “seni” – zamir (adıl) (kişi zamiri, üstelik nesne konumunda)
- “eminim” – “emin” sözcüğü aslında “sıfat” gibi görünse de, burada yüklem görevinde. Geleneksel gramerde “emin”in asıl türü sıfattır; ancak -im eki ile kişi ekini alarak “(ben) eminim” biçiminde yüklemleşir. Kimi kaynaklar bunu “isim (ad) soylu sözcük” veya “sıfat” olarak etiketleyebilir. Sıfatın adlaşması da söz konusu olabilir. Genellikle test sorularında “emin” sözcüğü “sıfat” ya da “isim” olarak kabul edilir.
En yaygın kabule göre diziliş şu şekilde çıkar:
- (I) “Büsbütün” → Zarf
- (II) “unuttum” → Fiil
- (III) “seni” → Zamir
- (IV) “eminim” → Genellikle testlerde isim veya sıfat olarak verilir. “Emin” sıfattır ama “-im” eki alıp yüklem olunca isimleşmiş sıfat olarak da kabul edilebilir.
Bu yüzden sorunun cevap seçenekleri arasında “Zarf – Fiil – Zamir – İsim” veya “Zarf – Fiil – Zamir – Sıfat” gibi bir sıralama geçebilir. Sorudan anlaşıldığı üzere en muhtemel doğru dizilim:
“(I) Zarf, (II) Fiil, (III) Zamir, (IV) Sıfat/İsim.”
Dolayısıyla 16. sorunun yanıtı, bu tür bir seçenek olarak görebiliriz:
- “Zarf – Fiil – Zamir – Sıfat (veya İsim).”
5. Özet Tablo
Aşağıdaki tabloda soruların beklenen doğru yanıtlarını kısaca özetleyelim:
| Soru No | Soru Başlığı | Tahmini Doğru Yanıt |
|---|---|---|
| 13 | Yazım yanlışı olmayan özdeyiş | IV. seçenek (D) |
| 14 | Yazım yanlışı olmayan cümle | IV. cümle |
| 15 | Cümle yapısına göre (farklı olan) | Metne tam bakılamasa da (i) numaralı cümle sıralı bileşik olabilir, dolayısıyla o farklı kalabilir |
| 16 | Sözcük türleri sıralaması | (I) Zarf, (II) Fiil, (III) Zamir, (IV) Sıfat/İsim |
6. Kısa Özet
- 13. Soru: Beş özdeyiş içinde bariz yazım hatası bulunmayan tek ifade IV numaralıdır.
- 14. Soru: Metinde kontrol edilen beş cümleden yazım hatası içermeyen cümle IV numaralı cümledir.
- 15. Soru: Cümleler yapılarına göre incelendiğinde (i) numaralı cümle muhtemelen sıralı ya da girişik bileşik cümle olarak diğerlerinden farklıdır.
- 16. Soru: “Büsbütün / unuttum / seni / eminim” dizesinde sözcük türleri büyük ihtimalle sırayla “Zarf – Fiil – Zamir – Sıfat (ya da İsim)” şeklinde sınıflandırılır.
Bu şekilde, görseldeki 13, 14, 15 ve 16. soruların çözümleri yapılmış olmaktadır.