Resimli Soru 02-12-2025 19:26:23

ORTAOKUL
, ,
1

17646928406511742547313927036421
17646928406511742547313927036421720×540 21 KB

2

Cümlenizdeki koyu yazılmış fiil "girdiler"dir.

  • Kip: bildirme kipi — di’li geçmiş zaman
  • Kişi: 3. çoğul (üçüncü kişi, çoğul)

Açıklama: fiil kökü “gir-” + geçmiş zaman eki “-di” + çoğul kişi eki “-ler” → “girdiler”. Bu yüzden anlamı: (onlar) köye girdiler.

3

Resimli Soru 02-12-2025 19:26:23: “girdiler” fiilinin kip ve kişi bakımından incelenmesi

İçindekiler

  1. Soru ve Amaç
  2. Türkçede Fiil Çekimi: Kip ve Kişi Kavramı
  3. “girdiler” Fiilinin İncelenmesi
    3.1. Kök ve Eklerin Belirlenmesi
    3.2. Kip (Zaman) Analizi
    3.3. Kişi ve Sayı Analizi
  4. Örnek Cümle ve Açıklamalar
  5. Özet Tablo
  6. Sonuç

1. Soru ve Amaç

Resimdeki etkinlikte aşağıdaki cümledeki çekimli fiil (koyu yazılmış) “girdiler” fiilinin kip (zaman, kip eki) ve kişi (kim, kaç kişi) yönünden incelenmesi isteniyor:

  1. Çok geçmeden efeler, zeybekler marşlar, türküler söyleyerek köye girdiler.

Bu yanıt, “girdiler” fiilinin morfolojik yapısını adım adım ele alacak, hem zaman kipini hem de kişi-sayı bilgisini açıklayacaktır.

2. Türkçede Fiil Çekimi: Kip ve Kişi Kavramı

Türkçede çekimli fiiller dört ana öğeye göre sınıflandırılır:

  • Kök (gövde): Fiilin anlam taşıyan en temel bölümü (örneğin “gir-”).
  • Kip Eki (zaman ve kip): Geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman, şart kipi, dilek kipi, gereklilik kipi vb. ekleri.
  • Kişi Eki: Birinci (ben biz), ikinci (sen siz), üçüncü (o onlar) kişi ve tekil/çoğul durumu gösteren ekler.
  • Olumsuzluk ve Soru Ekleri: -ma/meme, -mi/mu … gibi ekler.

Bu görevde odaklanacağımız iki kavram:

  • Kip (Zaman Kipi): fiilin hangi zaman ve modda gerçekleştiğini gösteren ek.
  • Kişi ve Sayı: fiili kimin, kaç kişinin gerçekleştirdiğini belirten ek.

3. “girdiler” Fiilinin İncelenmesi

Cümledeki çekimli fiil: girdiler.

3.1. Kök ve Eklerin Belirlenmesi

  • Kök (gövde): gir-
  • Zaman/Kip Eki: -di (di’li geçmiş zaman kipi)
  • Kişi/Sayı Eki: -ler (3. tekil için -Ø, 3. çoğul için -ler)

Morfolojik ayrım:
gir- | ‑di | ‑ler
(kök) (geçmiş) (3. çoğul)

3.2. Kip (Zaman) Analizi

  • Ek: -di
  • Kip: Di’li geçmiş zaman kipi
  • Anlam: Fiilin geçmişte tamamlandığını ifade eder.

Not: Türkçede di’li geçmiş zaman, eylemin kesinlikle geçmişte ve tamamlanmış olduğunu vurgular.

3.3. Kişi ve Sayı Analizi

  • Ek: -ler
  • Kişi: Üçüncü kişi (onlar)
  • Sayı: Çoğul

Yani, “girdiler” ifadesi, üçüncü çoğul şahıs zamiri (onlar/efeler, onlar/zeybekler) ile örtüşür.

4. Örnek Cümle ve Açıklamalar

Cümle:
“Çok geçmeden efeler, zeybekler marşlar, türküler söyleyerek köye girdiler.”

  • Özne: efeler, zeybekler
  • Yüklem: girdiler
  • Zaman: geçmiş
  • Kişi: onlar (3. çoğul)

Bu yapı sayesinde, cümledeki eylemin “efeler ve zeybekler” topluluğu tarafından geçmişte ve tamamlanmış şekilde gerçekleştirildiğini anlarız.

5. Özet Tablo

Fiil Kök Kip Eki Kip Adı Kişi Eki Kişi / Sayı
girdiler gir- ‑di Di’li Geçmiş Zaman Kipi ‑ler 3. kişi, çoğul

6. Sonuç

  • “girdiler” fiili di’li geçmiş zaman kipindedir.
  • Üçüncü çoğul kişi eki -ler ile çekimlenmiştir.
  • Cümlede efeler ve zeybekler topluluğunun geçmişte gerçekleşmiş eylemi aktarılmıştır.

Bu inceleme, fiilin kök ve eklerini ayırt ederek kip ve kişi bilgisini net bir şekilde ortaya koymaktadır.

@Aras222