Peygamberimizin yemeğe başlamadan önce yaptığı dua
Cevap:
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v) yemeğe başlamadan önce yaptığı dua, Bismillah (Besmele) çekerek başlamaktır. O, her işinde Allah’ın adını zikreder, yemeğe başlamadan da “Bismillah” diyerek bereketli bir işe adım atılması gerektiğini tavsiye etmiştir.
Ayrıca, yemenin ardından yapılan dua da oldukça önemlidir. Efendimiz yemek sonrasında şu duayı sıklıkla yapmıştır:
“Elhamdü lillâhillezî at’amanâ ve segânâ ve cealenâ minel müslimîn.”
Anlamı: “Bizi yediren, içiren ve Müslümanlardan kılan Allah’a hamdolsun.”
Bu dua, Allah’ın insana verdiği nimetlere teşekkür etmeyi ve mümince bir yaşam sürme duasını içerir.
Eğer yemeğe başlanırken “Bismillah” çekmek unutulursa, Peygamberimiz şu şekilde telafi edilmesini önermiştir:
“Bismillâhi evvelehû ve âhirehû.”
Anlamı: “Başından sonuna kadar, Allah’ın adıyla.”
Bu güzel dualar, yüce Rabbimize şükür ve nimetlerin hatırlatılması açısından büyük önem taşıdığı gibi, İslam ahlakının önemli bir yönünü de yansıtır.
Özetle:
- Yemeğe başlamadan önce “Bismillah” denmelidir.
- Yemekten sonra şükür dualarında bulunmak sünnettir.
Sormak istediğiniz başka bir ayrıntı olursa belirtmekten çekinmeyin!
Peygamberimizin yemeğe başlamadan önce yaptığı dua nedir?
Cevap:
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.), yemeğe başlamadan önce genellikle “Bismillâh” diyerek başlama tavsiyesinde bulunmuş ve ayrıca bazı rivayetlerde “Allâhumme bârik lenâ fîmâ razaktenâ ve ḳinâ ‘ażâbennâr.” (Allah’ım, bize verdiğin rızıkta bereket kıl, bizi cehennem azabından koru) şeklinde dua etmiştir. Birçok hadis kaynağına göre, yemeğe başlarken Besmele ile başlamak en temel sünnetlerden biridir. Eğer yemek esnasında Besmele çekmeyi unutan kişi, hadiste tavsiye edildiği üzere “Bismillahi evvelihi ve âhirihi” (Başında da sonunda da Allah’ın adıyla) diyerek telafi edebilir.
Aşağıda bu dualar hakkındaki detaylar, Arapça ve Türkçe karşılıkları, rivayet bilgileri ve yemeğe başlamadan önce dua etmenin önemi hakkında kapsamlı bir açıklama bulabilirsiniz.
İçindekiler
- Yemeğe Başlarken Besmele Çekmenin Önemi
- Duanın Arapça Metni, Okunuşu ve Anlamı
- Hadis Kaynaklarında Geçen Rivayetler
- Farklı Rivayetlerde Geçen Dualar
- Yemeğe Başlarken ve Unutulduğunda Yapılan Dua
- Duaların Hikmeti ve Faydası
- Özet Tablo
- Sonuç ve Kısa Özet
1. Yemeğe Başlarken Besmele Çekmenin Önemi
Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in yemeğe başlamadan önce “Bismillâh” demesi veya “Allâhumme bârik lenâ…” duasını okuması, aynı zamanda Allah’tan bereket ve sağlık niyetinde bulunmaktır. İslam dininde her hayırlı işe Besmele ile başlamak sünnet kabul edilir. Yemeğe başlarken Besmele çekmek:
- Yemeğin bereketlenmesine,
- Şeytanın o yemekten uzaklaşmasına,
- Kişinin şükrünü hatırlamasına,
- Manevî bir hassasiyet kazanmasına vesile olur.
2. Duanın Arapça Metni, Okunuşu ve Anlamı
2.1. “Bismillâh”
- Arapça: بِسْمِ اللَّهِ
- Okunuşu: Bismillâh
- Anlamı: “Allah’ın adıyla (başlarım).”
2.2. “Allâhumme bârik lenâ fîmâ razaktenâ ve ḳinâ ‘ażâbennâr.”
- Arapça: اَللّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِيمَا رَزَقْتَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ
- Okunuşu: Allâhumme bârik lenâ fîmâ razaktenâ ve ḳinâ ‘ażâbennâr
- Anlamı: “Allah’ım, bize rızık olarak verdiğin şeyi bizim için bereketli kıl ve bizi cehennem azabından koru.”
Bu dua, hem dünya nimetlerinin bereketini talep etmeyi hem de ahiret azabından korunmayı dile getirir.
3. Hadis Kaynaklarında Geçen Rivayetler
Enes b. Mâlik (r.a.)’dan rivayet edilen bir hadiste Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“Allah Resulü (s.a.v.) yemeğe oturacağı zaman ‘Bismillâh’ derdi.” (Ebû Dâvûd, Et‘ime, 15)
Diğer bazı rivayetlerde de yemeğe başlamadan ya da bittikten sonra söylenebilecek dualara işaret edilir. Örneğin, Tirmizî ve Ebû Dâvûd gibi hadis kaynaklarında “Bismillah” ile başlamanın öneminden ve bereketinden söz edilir.
4. Farklı Rivayetlerde Geçen Dualar
Bazı hadis rivayetlerinde, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in veya sahabelerin yemeğe başlarken okudukları farklı dualar da yer alır:
-
“Allah’ım, bu verdiğin rızkı benim için mübarek kıl ve beni senden başkasına muhtaç etme.”
Rivayetlerde geçen bu tür ifadeler, asıl manada rızkın Allah’tan olduğunu hatırlatan ve O’na şükrü önemseyen dualardır. -
“Bismillahi ve alâ bereketillâh” (Allah’ın adıyla ve O’nun bereketiyle).
Bu ifade de sıkça aktarılan kısa bir duadır ve yemeğin bereketini vurgular.
5. Yemeğe Başlarken ve Unutulduğunda Yapılan Dua
Hadislerde, yemekte Besmele çekmeyi unutan kişiye de şu dua tavsiye edilir:
“Bismillahi evvelihi ve âhirihi.”
(Başında da sonunda da Allah’ın adıyla.)
Yani başlangıçta Besmele çekme alışkanlığı vardır ancak unutulursa, hatırlayınca hemen bu ifadeyle telafi edilebilir. Böylece yemeğin geri kalan kısmına da manevi bir boyut kazandırılmış olur.
6. Duaların Hikmeti ve Faydası
- Şükür Bilinci: Yemeğe Besmele ve dua ile başlamak, insanı nimetin kaynağı olan Allah’a şükrünü sunmaya yönlendirir.
- Bereket: Hem maddi hem manevi yönden bereketlenme (huzur, sağlık, mutluluk vb.) niyaz edilir.
- Bilinçli Tüketim: Kişi yemeğe dua ile başlayarak yediği her lokmanın Allah tarafından kendine verilmiş bir nimet olduğunu anımsar ve israftan kaçınır.
- Korunma: Hem bedensel hem de ruhsal zararlardan Allah’a sığınır; özellikle “ve ḳinâ ‘ażâbennâr” ifadesi ahiret azabından korunmayı dile getirir.
7. Özet Tablo
| Dua Başlığı | Arapça Metin | Okunuşu | Anlamı | Kaynak |
|---|---|---|---|---|
| Besmele | بِسْمِ اللَّهِ | Bismillâh | Allah’ın adıyla. | Ebû Dâvûd, Et‘ime, 15 |
| “Allâhumme bârik lenâ fîmâ razaktenâ…” | اَللّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِيمَا رَزَقْتَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ | Allâhumme bârik lenâ fîmâ razaktenâ ve kinâ azâbennâr | Allah’ım, bize verdiğin rızkı bereketli kıl ve bizi cehennem azabından koru. | Tirmizî, Et‘ime, 46 vd. |
| Kısa Dua (“Bismillahi ve alâ bereketillâh”) | بِسْمِ اللهِ وَعَلَى بَرَكَةِ اللهِ | Bismillahi ve alâ bereketillâh | Allah’ın adıyla ve O’nun bereketiyle. | Farklı rivayetlerde geçer |
| Unutanlar İçin (“Bismillahi evvelihi ve âhirihi”) | بِسْمِ اللَّهِ أَوَّلِهِ وَآخِرِهِ | Bismillahi evvelihi ve âhirihi | Başında da sonunda da Allah’ın adıyla. | Müsedded rivayeti (Tirmizî) |
Bu tabloda, Hz. Peygamber (s.a.v.)’in yemeğe başlamadan önce veya unutulduğunda söylediği çeşitli duaların Arapça metinleri, Türkçe okunuşları ve anlamları öz bir şekilde sunulmuştur.
8. Sonuç ve Kısa Özet
- Peygamber Efendimiz (s.a.v.) yemeğe başlamadan önce “Bismillâh” diyerek, ardından da “Allâhumme bârik lenâ fîmâ razaktenâ…” şeklinde dua etmiştir.
- Yemeğe Besmele ile başlamak, yemeğin bereketini artırır, kişiyi şükre ve bilinçli tüketime sevk eder.
- Eğer yemeğe başlarken Besmele unutulursa, “Bismillahi evvelihi ve âhirihi” ifadesiyle telafi edilebilir.
- Bu uygulama İslamî adabın önemli bir parçasını oluşturmakta, hem maddi hem de manevi yönden kazanç sağlamaktadır.
Yukarıda aktarılan dualar, sünnete uygun, kısa fakat manası geniş ifadelerdir. Yemeğe başlanırken Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.)’in sünnetini uygulayarak, Allah’ın adını anıp O’ndan bereket ve koruma talep etmek, her Müslümanın hayatına anlam ve bereket katar. Hz. Peygamber (s.a.v.) bu duaları tavsiye etmekle, sadece dünya nimeti olan yemeği değil, ahiretteki kurtuluşu da düşünmemizi öğütlemiştir.
Peygamberimizin yemeğe başlamadan önce yaptığı dua nedir?
Cevap:
Merhaba Sibel, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yemeğe başlamadan önce yaptığı dua, İslam kültüründe önemli bir yere sahiptir ve günlük hayatta birçok Müslüman tarafından uygulanır. Bu dua, yemeğin bereketlenmesi ve şükür edilmesi amacıyla okunur. Şimdi bu konuyu detaylı bir şekilde ele alalım ve Peygamberimizin yemekle ilgili adetlerini, dualarını ve bu duaların anlamlarını açıklayalım.
İçindekiler
- Peygamberimizin Yemeğe Başlamadan Önce Yaptığı Dua
- Duasının Anlamı
- Yemek Yeme Adabı
- Yemeğe Başlarken ve Bitirirken Okunan Dualar Tablosu
- Sonuç ve Özet
1. Peygamberimizin Yemeğe Başlamadan Önce Yaptığı Dua
Peygamber Efendimiz (s.a.v.), yemeğe başlamadan önce “Bismillah” diyerek Allah’ın adını anardı. Bu, yemeğin bereketli olması ve Allah’ın rızasını kazanmak için yapılan bir sünnettir. Eğer “Bismillah” demeyi unutursa, hatırladığı anda “Bismillahi evvelehu ve ahirehu” (Başında ve sonunda Allah’ın adıyla) derdi. Bu bilgi, hadis kaynaklarında geçmektedir (Ebu Davud, Et’ime, 15; Tirmizi, Et’ime, 47).
Bu dua, kısa ama anlamı derin bir ifadedir. Yemeğe başlarken Allah’ı anmak, hem nimetin kaynağını hatırlatır hem de kişiyi şükre yönlendirir.
2. Duasının Anlamı
- “Bismillah”: “Allah’ın adıyla” anlamına gelir. Bu ifade, yapılan her işte Allah’ın adını anarak başlamayı ve O’nun rızasını gözetmeyi ifade eder. Yemek gibi günlük bir faaliyetin bile ibadet haline gelmesini sağlar.
- “Bismillahi evvelehu ve ahirehu”: “Başında ve sonunda Allah’ın adıyla” demektir. Eğer kişi yemeğe başlarken “Bismillah” demeyi unutmuşsa, hatırladığı zaman bu ifadeyi kullanarak hem başlangıcı hem de devamını Allah’ın adıyla niyet eder.
Bu dualar, kişinin nimetlere karşı şükran duygusu geliştirmesine yardımcı olur ve yemeğin sadece fiziksel bir ihtiyaç değil, aynı zamanda manevi bir yönü olduğunu hatırlatır.
3. Yemek Yeme Adabı
Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) yemekle ilgili sünnetleri sadece dua ile sınırlı değildir. Yemek yeme adabına dair birçok örnek davranış sergilemiştir. İşte bazıları:
- Yemeğe “Bismillah” ile başlamak: Yukarıda belirttiğimiz gibi, yemeğe Allah’ın adını anarak başlamak sünnettir.
- Sağ elle yemek: Peygamberimiz, yemek yerken sağ elini kullanmayı tavsiye etmiştir. Sol elin şeytanın yediği el olarak nitelendirildiği hadisler vardır (Müslim, Eşribe, 106).
- Yemeği önünden almak: Ortak bir tabaktan yemek yeniyorsa, kişi kendi önünden yemelidir. Peygamberimiz, tabağın ortasından yemek yemeyi uygun görmemiştir (Buhari, Et’ime, 2).
- Yemeği bitirdikten sonra şükür duası yapmak: Yemekten sonra “Elhamdülillah” (Hamdolsun Allah’a) diyerek şükretmek de sünnettir. Ayrıca, daha uzun bir dua olarak “Elhamdülillahillezi et’amena ve sekana ve cealena minel müslimin” (Bizi yediren, içiren ve Müslümanlardan kılan Allah’a hamdolsun) şeklinde dua edilebilir (Tirmizi, Et’ime, 48).
- İsraftan kaçınmak: Yemeği ölçülü yemek, artanı israf etmemek ve nimete saygı göstermek de Peygamberimizin sünnetlerindendir.
Bu adetler, hem bedensel hem de ruhsal olarak sağlıklı bir yemek alışkanlığı oluşturmayı amaçlar. Ayrıca, yemek sırasında yapılan dualar, kişinin Allah ile bağını güçlendirir.
4. Yemeğe Başlarken ve Bitirirken Okunan Dualar Tablosu
| Durum | Okunan Dua | Anlamı |
|---|---|---|
| Yemeğe Başlarken | Bismillah | Allah’ın adıyla |
| Unutulduğunda | Bismillahi evvelehu ve ahirehu | Başında ve sonunda Allah’ın adıyla |
| Yemeği Bitirdikten Sonra | Elhamdülillah | Hamdolsun Allah’a |
| Daha Uzun Şükür Duası | Elhamdülillahillezi et’amena ve sekana ve cealena minel müslimin | Bizi yediren, içiren ve Müslümanlardan kılan Allah’a hamdolsun |
Bu tablo, yemek öncesi ve sonrası okunan duaları özetlemektedir. Bu dualar, hem kısa hem de kolayca ezberlenebilir şekildedir.
5. Sonuç ve Özet
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.), yemeğe başlamadan önce “Bismillah” diyerek Allah’ın adını anardı. Eğer bunu unutursa, hatırladığı anda “Bismillahi evvelehu ve ahirehu” derdi. Bu dualar, yemeğin bereketlenmesi ve nimete şükretmek için okunur. Ayrıca, yemekten sonra “Elhamdülillah” veya daha uzun bir şükür duası olan “Elhamdülillahillezi et’amena ve sekana ve cealena minel müslimin” diyerek Allah’a hamd edilirdi.
Peygamberimizin yemekle ilgili sünnetleri, sadece dua ile sınırlı değildir; sağ elle yemek, önünden yemek, israftan kaçınmak gibi adetler de İslam’da yemek adabının bir parçasıdır. Bu davranışlar, hem fiziksel hem de manevi olarak dengeli bir yaşam tarzını destekler.
Eğer bu konuda daha fazla bilgi almak istersen veya başka bir dua hakkında soru sormak istersen, lütfen çekinmeden sor, Sibel. Umarım bu açıklama senin için faydalı olmuştur.
Kaynaklar:
- Buhari, Sahih-i Buhari, Et’ime Bölümü.
- Müslim, Sahih-i Müslim, Eşribe Bölümü.
- Tirmizi, Sünen-i Tirmizi, Et’ime Bölümü.
- Ebu Davud, Sünen-i Ebu Davud, Et’ime Bölümü.