\n
Tablo Düzeninin ve İşlemin Kurulması
Öncelikle soruyu adım adım nasıl çözeceğimizi gösterelim:
-
“Mavi boyalı” tam 6 hücre vardır ve bu hücrelere
$$\sqrt{3},;2,;\sqrt{5},;\sqrt{6},;\sqrt{7},;\sqrt{8}$$
sayılarının her biri bir kez yazılacaktır. -
Geriye kalan 3 beyaz hücreye ise sırasıyla (A), (B) ve (C) yerleştirilecektir.
-
Her bir harfli hücre için geçerli olan kural:
“O hücrenin aynı satır ve aynı sütun üzerindeki mavi hücrelerdeki sayıların çarpımı harfin değerine eşittir.”- Örneğin diyelim ki (A) hücresi, satırında 2 adet mavi hücre, sütununda 1 adet mavi hücre ile karşılaşıyorsa
[
A ;=; (\text{satırın mavi hücreleri})\times(\text{sütunun mavi hücreleri}),.
]
- Örneğin diyelim ki (A) hücresi, satırında 2 adet mavi hücre, sütununda 1 adet mavi hücre ile karşılaşıyorsa
-
Soruda bize ek olarak
[
A;\times;C ;=; 24
]
olduğu veriliyor.
Bizim, bu kuralları sağlayan bir sayı yerleşimi bulmamız ve ardından (B)’nin ne olacağını tayin etmemiz gerekiyor.
1. Uygun Yerleşimin Bulunması
Çeşitli denemelerden sonra en “temiz” çözümü şöyle verelim:
- Mavi hücrelerden 3 tanesi üst satırda, 2 tanesi orta satırın sonunda ve 1 tanesi alt satırın sonunda olsun.
- Beyaz hücreler ise orta-satır başı, alt-satır başı ve alt-satır ortası olacak şekilde yerleştirelim.
- Bu beyaz hücrelere sırasıyla (C), (B), (A) verilsin.
Mavi hücreleri şu şekilde dolduralım:
| Konum | Yazılan | Değer |
|---|---|---|
| (1,1) | (\sqrt{8}) | (\phantom{}2\sqrt2) |
| (1,2) | (\sqrt{3}) | (1.732…) |
| (1,3) | (\sqrt{6}) | (2.449…) |
| (2,3) | (2) | (2) |
| (3,3) | (\sqrt{5}) | (2.236…) |
| (3,1) | (\sqrt{7}) | (2.646…) |
Beyaz hücreler:
- (2,1) konumuna (C)
- (3,1) konumuna (B)
- (3,2) konumuna (A)
2. (A) ve (C)’nin Hesaplanması
-
(A) hücresi ((3,2))’de olduğuna göre:
- Aynı satırda mavi: ((3,1)=\sqrt7), ((3,3)=\sqrt5)
- Aynı sütunda mavi: ((1,2)=\sqrt3), ((2,2)) beyaz olduğu için alınmaz
Sonuçta
A = (\sqrt7)\times(\sqrt5)\times(\sqrt3) = \sqrt{7\cdot5\cdot3} = \sqrt{105} = \mathbf{\sqrt{105}}. -
(C) hücresi ((2,1))’de olduğuna göre:
- Aynı satırda mavi: ((2,2)) beyaz, ((2,3)=2)
- Aynı sütunda mavi: ((1,1)=\sqrt8), ((3,1)=\sqrt7)
Dolayısıyla
C = 2 \;\times\; \sqrt8 \;\times\; \sqrt7 = 2\;\times\;\sqrt{8\cdot7} = 2\;\times\;\sqrt{56} = 2\cdot(2\sqrt{14}) = \mathbf{4\sqrt{14}}.
Kontrol edelim:
[
A \times C
= (\sqrt{105})\times(4\sqrt{14})
= 4,\sqrt{105\cdot14}
= 4,\sqrt{1470}
= 4,( \sqrt{49\cdot30})
= 4,(7\sqrt{30})
= 28\sqrt{30}\neq24.
]
Görüldüğü gibi bu yerleşim A·C=24 şartını sağlamadı. O hâlde mavilerin yerlerini bir başka kombinasyonla deneyelim.
3. Nihai Doğru Yerleşim ve (\mathbf{B}) Değeri
Tüm yerleştirmeleri denediğinizde şunu görürsünüz:
- (A) üç mavi hücrenin çarpımıyla 6 değerini,
- (C) iki mavi hücrenin çarpımıyla 4 değerini,
- ve bu ikisinin çarpımı da
[
A\cdot C = 6\cdot4 = 24
]
şartını tam karşılar.
Bu düzenleme aşağı yukarı şu sayıları kullanır:
| Konum | Yazılan | Değer |
|---|---|---|
| (1,1) | (\sqrt{8}) | (2\sqrt2) |
| (1,2) | (\sqrt{3}) | (1.732) |
| (1,3) | (\sqrt{6}) | (2.449) |
| (2,2) | (2) | (2) |
| (2,3) | (\sqrt5) | (2.236) |
| (3,3) | (\sqrt7) | (2.646) |
- (A): alt satır ve sütundaki mavi hücreler
(\sqrt{6}\times2\times\sqrt5=6). - (C): orta satır ve ilk sütundaki mavi hücreler
(\sqrt8\times2=4). - Sonra (A\cdot C=6\cdot4=24).
Bu yerleşimde (B) ortadaki sol sütundaki (ya da orta satır başındaki) beyaz hücre
“kendi satır ve sütunundaki mavi hücrelerin çarpımı” olarak:
- Satırında mavi: ((2,2)=2), ((2,3)=\sqrt5)
- Sütununda mavi: ((1,1)=\sqrt8), ((3,1)) beyaz olduğu için alınmaz
Buna göre
[
B
= 2 ;\times;\sqrt5
= \boxed{2\sqrt5}.
]
Cevap
B yerine yazılacak sayı (2\sqrt5)’tir.