Mondros Ateşkes Antlaşması’na Dayanarak Hangi Ülkeler Nereleri İşgal Etti?
Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918), I. Dünya Savaşı’nın ardından Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanmıştır. Bu anlaşmaya dayanılarak İtilaf Devletleri, Osmanlı topraklarını işgal etmişlerdir. İşgaller, özellikle stratejik bölgeleri ele geçirme ve Osmanlı’yı kontrol altında tutma amacını güdüyordu. İşte bu bağlamda işgal eden ülkeler ve işgal ettikleri bölgeler:
Mondros Ateşkes Antlaşması Maddelerine Dayanarak Yapılan İşgaller
Mondros’un 7. maddesi, “İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit eden bir durum oluşursa herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilir” hükmünü içeriyordu. Bu madde, işgallerin meşru bir zemin oluşturulması bahanesiyle kullanılmıştır.
| Ülke | İşgal Ettiği Bölgeler | Tarih |
|---|---|---|
| İngiltere | Musul (1918), Urfa, Antep, Maraş, İstanbul (1919’da kontrolü genişletti) | 1918 ve bazı bölgelerde 1919 |
| Fransa | Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay, Antep, Maraş, Urfa | 1919 |
| İtalya | Antalya, Konya, Muğla, Burdur çevresi | 1919 |
| Yunanistan | İzmir ve çevresi (15 Mayıs 1919) | 1919 |
| Ermeniler | Doğu Anadolu Bölgesi (Ermeni çeteleri desteklenerek işgal girişimleri) | 1919-1920 |
Detaylı İşgal Bölgeleri ve Amaçları
-
İngiltere’nin İşgalleri:
- Musul (1918): Petrol yataklarına olan ilgileri sebebiyle stratejik olarak işgal edildi.
- Urfa, Antep, Maraş: Fransa’ya devredilene kadar kısa süreli işgal edilmiştir.
- İstanbul: Boğazlardan geçişlerin kontrol edilmesi amacıyla işgal edilmiştir.
-
Fransa’nın İşgalleri:
- Adana, Mersin, Osmaniye: Anadolu’daki zengin tarım arazilerine ulaşma ve bölgeyi kontrol altına alma amacı taşımıştır.
- Hatay: Stratejik bir konumda olduğu için işgale uğramıştır.
- Urfa, Maraş, Antep: Önce İngilizlerin işgal ettiği bu bölgeler daha sonra İngiltere-Fransa anlaşmasıyla Fransızlara devredilmiştir.
-
İtalya’nın İşgalleri:
- Antalya ve Çevresi: Mondros sonrası Güney Anadolu’dan pay alabilmek için bu bölgeleri işgal etmiştir.
- Muğla ve Burdur: Akdeniz’e genişleme amacıyla işgal edilmiştir.
-
Yunanistan’ın İşgalleri:
- İzmir ve çevresi: Batı Anadolu’da antik Yunan medeniyetlerine referans göstererek burayı sahiplenmiş ve Megali İdea hedefleri doğrultusunda işgal gerçekleştirmiştir.
-
Ermenilerin Girişimleri:
- Ermeni çeteleri ve Taşnak cem