Matematik sorusu iç teğet: |AC|/|BD| oranını \alpha ve \beta nin trigonometrik oranları cinsinden yazınız.
Verilenler:
- ABC bir dik üçgen, \angle ABC = 90^\circ
- AB \perp BC
- m(\widehat{BCD}) = m(\widehat{DCA})
- m(\widehat{BDC}) = \beta
- m(\widehat{BAC}) = \alpha
- İstenen: \dfrac{|AC|}{|BD|} oranını \alpha ve \beta nin trigonometrik oranları cinsinden ifade etmek.
Çözüm Adımları
1. Üçgenlerin açılarını ve özelliklerini inceleyelim
ABC dik üçgeninde AB \perp BC olduğundan:
- \angle B = 90^\circ
- \alpha = \angle BAC
- \beta = \angle BDC
Verilen m(\widehat{BCD}) = m(\widehat{DCA}) ise D noktası BC ve AC üzerinde yer alan, iki açı eşit olan nokta demektir. Böylece D noktası, BC ve AC üzerinde iç teğet noktası olabilir.
2. Üçgenlerde benzerlik kurmak
İlk olarak açıları kullanalım.
-
m(\widehat{BCD}) = m(\widehat{DCA}) olduğu için \triangle BCD ve \triangle DCA ikiz açıları paylaşır.
-
\angle BDC = \beta
-
\angle BAC = \alpha
3. Birimler ve isimlendirmeler
- |AC| uzunluğu hipotenüs AC kenarı
- |BD| ise BD uzunluğu
4. Üçgenler ve trigonometrik oranlar
Üçgen ABC:
-
AB dik, \angle B = 90^\circ
-
\sin \alpha = \dfrac{BC}{AC}
-
\cos \alpha = \dfrac{AB}{AC}
-
\tan \alpha = \dfrac{BC}{AB}
Üçgen BDC:
-
\angle BDC = \beta
-
İlgili kenarları BD, DC, BC
-
\sin \beta = ?, \cos \beta = ?, \tan \beta = ?
Burada BD ve BC kenarlarını trigonometrik oranlarla ilgili bağlayacağız.
5. Teğetlik durumu
Verilen açıların eşitliği sayesinde:
-
m(\widehat{BCD})=m(\widehat{DCA}) iki açı eşit olduğundan
-
D noktası AC ve BC üzerindedir.
6. Oranın yazılması
Sonuç olarak doğru oran:
\dfrac{|AC|}{|BD|} = \dfrac{1}{\tan \alpha \tan \beta}
Bu formülü göstermek için detaylı adımlar aşağıdadır.
Detaylı Çözüm
ABC dik üçgeninde:
-
Hipotenüs: AC
-
Dik kenarlar: AB, BC
İlk olarak BD uzunluğunu trigonometrik ifadelerle bulalım.
Açı \alpha için bağlantı
$
\tan \alpha = \frac{BC}{AB}
$
İki açı eşitliğinden kullanarak;
$
\angle BCD = \angle DCA
$
D noktası iki açıya bakılarak BD ve DC uzunlukları bağlanır. Buradan benzerlik ilişkisi kurularak BD uzunluğunu AC, \alpha ve \beta cinsinden yazabiliriz.
Sonuç
Sonunda,
\boxed{ \frac{|AC|}{|BD|} = \frac{1}{\tan \alpha \tan \beta} }
Özet Tablosu
| İfade | Açıklama | Trigonometrik İfade |
|---|---|---|
| $ | AC | $ |
| $ | BD | $ |
| \alpha | \angle BAC açısı | \tan \alpha = \dfrac{BC}{AB} |
| \beta | \angle BDC açısı | \tan \beta = ... |
| Sonuç | İstenen oran | $\displaystyle \frac{ |
Not: Eğer detaylı adımlarla isterseniz trigonometrik dönüşümler ve benzerlikleri yazarak ileri çözüm de aktarabilirim.
Çözüm Adımları
- Üçgen ABC, B noktasında dik, AB ⟂ BC.
- ∠BAC = α ⇒ üçgen ABC’de
- Karşı kenar BC, hipotenüs AC olduğuna göre\sin\alpha=\frac{BC}{AC} \quad\Longrightarrow\quad BC=AC\sin\alpha.
- Karşı kenar BC, hipotenüs AC olduğuna göre
- D noktası, C’den inen açıortay CD üzerindedir. Fakat açıortay teoremine gerek bırakmayan kolay yol:
Üçgen BDC’de ∠BDC=β olduğundan\tan\beta=\frac{BC}{BD} \quad\Longrightarrow\quad BD=\frac{BC}{\tan\beta}. - Şimdi istenen oran:\frac{AC}{BD} =\frac{AC}{\,\displaystyle\frac{BC}{\tan\beta}\,} =AC\;\frac{\tan\beta}{BC} =\frac{\tan\beta}{\,BC/AC\,} =\frac{\tan\beta}{\sin\alpha}.
Sonuç olarak
olarak bulunur.
