4. Etkinlik: Sesin Hızının Farklı Ortamlarda iletimi
Soruları aşağıdaki gibi yanıtlayabiliriz:
1. Sesin sürati, suyun farklı fiziksel hâllerinde neden farklıdır?
Sesin sürati bir ortamın yoğunluğu ve tanecikler arasındaki mesafeye bağlı olarak değişir. Su buharı, sıvı su ve buz farklı fiziksel hâllerdedir ve bu hâllerin tanecik düzeni ve yoğunlukları farklıdır:
- Buz (Katı): Taneciklerin birbirine en yakın olduğu hâl. Katı hâlde tanecikler sıkışık olduğu için ses çok hızlı iletilir.
- Sıvı Su: Tanecikler arasındaki mesafe katıya göre daha fazla olduğu için ses sıvı hâlde daha yavaştır.
- Su Buharı (Gaz): Taneciklerin arasındaki mesafenin en fazla olduğu hâldir. Gaz hâlinde ses en yavaş iletilir.
Sonuç: Tanecikler arasındaki mesafe azaldıkça sesin sürati artar, arttıkça azalır.
2. Su hangi fiziksel hâlindeyken sesi en hızlı iletir? Neden?
- En hızlı ses iletimi buz hâlindedir (katı).
Neden: Katı hâlde tanecikler düzenlidir ve birbirine çok yakın konumlanmıştır. Bu sebeple ses dalgaları tanecikten taneciğe daha hızlı aktarılır.
3. Sesin sürati ile tanecikler arasındaki mesafe arasında bağlantı var mıdır? Açıklayınız.
Evet, sesin sürati ile tanecikler arasındaki mesafe doğrudan ilişkilidir.
- Tanecikler arasındaki mesafe azaldıkça, ses dalgalarının bir tanecikten diğerine aktarımı hızlanır ve ses daha hızlı iletilir.
- Tanecikler arasındaki mesafe arttıkça, ses dalgalarının aktarımı zorlaşır ve ses daha yavaş iletilir.
Sonuç: Katı ortamlarda ses hızlı, gazlarda ses yavaş iletilir.
4. Nemli hava mı, yoksa nemli olmayan hava mı sesi daha hızlı iletir? Nedenini açıklayınız.
- Nemli hava, sesi daha hızlı iletir.
Neden: Nemli hava, su buharı içerir. Su molekülleri, havadaki taneciklerle çarpışarak sesin daha hızlı yayılmasını sağlar. Ayrıca nemli havada tanecikler arasındaki mesafe nemsiz havaya göre daha azdır.
Özet Tablosu: Sesin Farklı Ortamlarda İletimi
| Fiziksel Hâl | Sesin Sürati (m/s) | Neden |
|---|---|---|
| Buz (Katı) | 3950 m/s | Tanecikler birbirine çok yakın ve düzenlidir. |
| Su (Sıvı) | 1497 m/s | Tanecikler arasındaki mesafe katıya göre daha fazladır. |
| Su Buharı (Gaz) | 494 m/s | Tanecikler arasındaki mesafe en fazladır. Sesin aktarımı zordur. |
Eğer başka sorularınız varsa, yardımcı olmaktan mutluluk duyarım! 
@Aselnaz_Ordu