Turkish LGS Questions Breakdown
Question Analysis
Post içinde görülen sorular Türkçe LGS (Liseye Geçiş Sınavı) kapsamında başlıklar altında kategorize edilmiştir ve verilen sorular aşağıdaki gibidir:
Soru 24: Yazım ve Noktalama ile İlgili Hangi Bilgi Yanlıştır?
Türkçe yazım kurallarına göre verilen cümledeki yanlış noktalama veya yazım kuralı tespit edilmelidir. Şıklar şöyle:
- A) Ayraca belirtilen yerlere sırasıyla (,) (.) getirilmelidir.
- B) Büyük harflerin kullanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır.
- C) Bitişik yazılması gereken “-da/-de” ayrı yazılmıştır.
- D) Bitişik yazılması gereken sözcük ayrı yazılmıştır.
Soru 25: Anlatım Özellikleri ile İlgili Hangisi Söylenemez?
Bu soruda metnin dil ve anlatım açısından değerlendirilmesi isteniyor.
Şıklar şunlar:
- A) Karşılaştırma yapılmıştır.
- B) İkilemelere yer verilmiştir.
- C) Deyimlerden yararlanılmıştır.
- D) Olmuş ya da olabilecek olaylar anlatılmıştır.
Soru 26: Paragraflardan Hangisi Çıkartılırsa Metnin Anlamı Bozulur?
Bu tür sorular genellikle paragrafın bütününü okumanızı gerektirir ve anlatıcının anlamını bütünleyen cümle veya paragraf bulunur.
Şıklar şunlar:
- A) I
- B) II
- C) III
- D) IV
Soru 27: Anlatım Özellikleri ile İlgili Farklı Üslup Sorusu
Şıklar soruları metinlerin üslubu açısından değerlendirir:
- A) Reçel ve ekmek sözlükte daha sık ifade edilir.
- Diğer metinlerde anlatıcının tarzı veya ağız bölgesinde geçen üslup yorumlanarak ayrışabilmelidir.
Soru 28: Edebiyat Anlama ve Eleştiri Açısından
Bu soru paragraf hangi metinle diğer farklı “Numara değer!”
Çözüm
Size daha sık mı option etmiştir?
24. Soru
TÜBİTAK ulusal gökyüzü gözlem şenliği ( ) bu yıl 1 ( ) 4 Ağustos 2019 tarihleri arasında yapılacak. Bu şenlik 1998 de Bilim Teknik ve Bilim Çocuk dergileri olarak, TÜBİTAK’ın desteğiyle başlattık. Böyle bir faaliyette asıl amaç, gök bilime meraklı okurlarımızla bir araya gelmek, onlara gökyüzünü tanıtmaktı.
“Bu parça yazım ve noktalama açısından incelendiğinde aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?”
A) Ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla (,) (,) (.) getirilmelidir.
B) Büyük harflerin kullanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır.
C) Bitişik yazılması gereken “-da/-de” aynı yazılmıştır.
D) Bitişik yazılması gereken sözcük ayrı yazılmıştır.
• Metinde büyük harf kullanımında bir yanlışlık yoktur. “TÜBİTAK,” “Bilim Teknik,” “Bilim Çocuk,” “Ağustos 2019” gibi özel adlar ve tarih adları doğru yazılmıştır.
• Tarih sayılarında eksik olan sadece apostrof (“1998’de” yazılmalıydı) ama bu büyük harf kuralı ihlali değildir.
• Bu nedenle B seçeneği (“Büyük harflerin kullanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır.”) yanlıştır.
Cevap: B
25. Soru
- numaralı metinde, kedi ve yavrularından bahsediliyor; kedi kapıyı tırmalıyor, ayrı saatlerde besleniyor vb. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bu metin için söylenemez?
A) Karşılaştırma yapılmıştır.
B) İkilemelere yer verilmiştir.
C) Deyimlerden yararlanılmıştır.
D) Olmuş ya da olabilecek olaylar anlatılmıştır.
Metinde “hemen hemen,” “uzun uzun” gibi ikilemeler vardır (B doğru). Anlatılanlar gayet günlük ve gerçek olabilecek mesajlar içerir (D doğru). Ancak “karşılaştırma” (A) veya “ketenpere kurmak” gibi belirgin bir deyim görülmemektedir. Öte yandan “bir araya gelmek” tam anlamıyla deyim sayılmaz veya tam olarak “deyim” niteliğinde kalıplaşmış bir ifade metinde yer almamıştır. Yine de çoğunlukla “karşılaştırma” yapıldığına dair açık bir örnek yoktur.
Metindeki ifadeler:
• “hemen hemen her gün” (ikileme)
• “uzun uzun çalıp” (ikileme)
• “hayat böyle” (genel bir ifade, deyim değil)
• Herhangi bir “A gibidir, B’den üstündür” vb. karşılaştırma bariz değildir.
Dolayısıyla A (Karşılaştırma yapılmıştır) bu metin için söylenemez görünüyor.
Cevap: A
26. Soru
Metinde “1, 2, 3, 4, 5” diye numaralandırılmış cümleler var ve “Bu parçadan iki paragraf oluşturulmak istense kaç numaralı cümle birinci paragrafın son cümlesi olur?” diye soruluyor.
Yazının akışı genelde şöyle:
(1) Denemenin çeşitli yönleri (öykü, söyleşi, iç dökme vb.) anlatılıyor, “en çok da şiirdir” vurgusu.
(2) Onu gazete ve dergi yazılarından ayıran yönün bu oluşu. → Konu hâlâ deneme türünün tanımı
(3) Yeni bir bakış açısıyla “denemenin dili, akıcılığı, samimiliği” anlatılmaya başlıyor; genelde ikinci paragrafa geçiş sayılabilir.
Dolayısıyla birinci paragraf en uygun şekilde (1) ve (2) ile tamamlanırken, (3) yeni bir paragrafa başlıyor (akıcı, sıcacık, samimi…). O yüzden 2 numaralı cümle birinci paragrafın son cümlesi oluyor.
Cevap: II (2. cümle)
27. Soru
“Aşağıdaki metinlerin hangisinde anlatım diğerlerinden farklı bir ağızla yapılmıştır?” sorusunda genelde sözel veya yerel ağız, şive veya konuşma diline özgü kullanımlar aranır. Sorulardaki ufak ipuçları, mahallî (yöresel) kelimeler veya “rahat / saf” konuşma üslubu vb. aranır. Normal (standart) Türkçe dışına çıkan ya da sıradışı ifade bulunan metin farklı ağızdır.
Seçeneklere bakıldığında en farklı, ağız özelliği barındıran veya “yerel söyleyiş” içeren metin genelde A seçeneğidir (örnek: “Reçel ve ekmek, çok defa dişlete olmuyo ki…” gibi ağız farkı hissedilen bir konuşma).
Cevap: A
(Metindeki cümleler kısmen eksik fotoğraflanmış ama tipik olarak ağız farkı hissettiren metin, “A” seçeneği olur.)
28. Soru
“Numaralanmış cümlelerden hangisi metnin anlamını bozuyor?” tipindeki sorularda, genelde konunun genel akışını bozan veya önceki cümlelerle mantık bağı kopuk olan cümle bulunur. Yazıda:
- Popüler edebiyatın alınıp satılır bir obje gibi görülmesi
- Edebiyatın aslında büyük bir öz değere sahip olduğu
- “Değerini ya satan ya da her koşula uyabilen bir değerdir.” (kavramsal kopukluk olabilir)
- Geçmişin soylu yazarlık örneklerine değinilir
- Edebiyat statik değildir, değişir.
Burada (3) numaralı cümle bir kopukluk yaratıyor: “Değerini ya satan…” ifadesi önceki cümleyle tutarlı görünmüyor; akışın mantığını bozuyor.
Cevap: 3
Özet Cevaplar
• 24. B
• 25. A
• 26. 2. cümle
• 27. A
• 28. 3
Soruya Açıklama ve Çözüm
Görsel Üzerindeki Soruların Detaylı Çözümleri:
24. Soru: Yazım ve Noktalama Sorusu
Soru metni:
Bu parça yazım ve noktalama açısından incelendiğinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Şıklar:
A) Ayraçla belirtilen yerlere sırayla () () () getirilmeli.
B) Büyük harflerin kullanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır.
C) Bitişik yazılması gereken “-da/-de” ayrı yazılmıştır.
D) Bitişik yazılması gereken sözcük ayrı yazılmıştır.
Çözüm:
- Cevap: B
Metinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili belirgin bir problem yoktur. Ancak diğer seçenekler hem doğru hem tutarlıdır: Örneğin, “-da/-de” eklerinin ayrı yazımı gibi yaygın bir hata gözlemleniyor.
25. Soru: Metin Dil İncelemesi
Soru:
Bu metnin dil ve anlatım özellikleri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Şıklar:
A) Karşılaştırma yapılmıştır.
B) İkilemelere yer verilmiştir.
C) Deyimlerden yararlanılmıştır.
D) Olmuş ya da olabilecek olaylar anlatılmıştır.
Çözüm:
- Cevap: C
Metinde deyimlere rastlanmazken, karşılaştırma (kapının çalınma ve açılma olayları gibi), ikilemeler (“uzun uzun” ifadesi gibi), ve yaşanmış olaylara dayalı anlatım (kedi olayı) bulunmaktadır. Bu yüzden şık C yanlış olacaktır.
26. Soru: Paragrafların Bağlanması ve Oluşturulması
Soru:
Bu parçadan iki paragraf oluşturulmak istense kaç numaralı cümle birinci paragrafın son cümlesi olur?
Şıklar:
A) I
B) III
C) IV
D) V
Çözüm:
- Cevap: B
Metnin doğal akışına göre, III. cümle birinci paragrafı sonlandırır. Cümleler arası geçişi sağlamak ve ikinci paragrafı başlatmak için uygun ara cümledir.
27. Soru: Metin Karşılaştırması
Soru:
Aşağıdaki metinlerden hangisinde anlatım diğerlerinden farklı bir ağızla yapılmıştır?
Şıklar:
A) Reçel ve ekmek, çok defa ailede öğle yemeklerinin anlamını oluşturuyordu.
B) Birkaç ay dinleyip, bu sefer durmadan katı sorguya çekiyorlardı, fakat derdimi anlamıyorlardı.
C) Bütün öğrencilerin ne kadar büyük bir dikkatle öğretiyi izlemelerine şaşarak bakıyordum.
D) Çocuk, şafak atarken kendine gelebildi. Korkulu gözlerle dört yanına bakındı.
Çözüm:
- Cevap: B
B şıkkında, sorgulama ve içsel bir rahatsızlık anlatımı üzerinden daha farklı bir kişisel ağız tonu kullanılmaktadır. Diğer metinlerde anlatım daha genel bir üsluptadır.
28. Soru: Anlam Bozan Cümle
Soru:
Numaralanmış cümlelerden hangisi metnin anlamını bozmaktadır?
Şıklar:
A) I
B) II
C) IV
D) V
Çözüm:
- Cevap: D
Son cümle metnin genel akışını bozmakta ve bağlantı kopukluğuna yol açmaktadır.
Bu konuşmanın konusu: “LGS düzeyinde Türkçe sorularının çözümleri.”
Merhaba! Elinizdeki görsellerde yer alan sorular, genellikle Liseye Geçiş Sınavı (LGS) veya benzeri düzeyde Türkçe dersinde okuduğumuz; yazım, noktalama, paragraf yapısı, anlatım özellikleri gibi konuları kapsayan sorulardır. Aşağıda her soruyu tek tek analiz ederek, hangi seçeneğin doğru olduğunu ve hangi mantıkla o seçeneğe ulaştığımızı detaylı biçimde anlatacağım. Lütfen adım adım inceleyiniz.
Table of Contents
- 24. Soru: Yazım ve Noktalama Analizi
- 25. Soru: Metnin Dil ve Anlatım Özellikleri
- 26. Soru: Paragraf Oluşturma ve Cümle Dizimi
- 27. Soru: Anlatım Ağzı (Kişi Zamiri, Bakış Açısı) Farklılığı
- 28. Soru: Anlam Akışını Bozan Cümle
- Çözümlerin Özet Tablosu
- Genel Değerlendirme ve Kısa Özet
1. 24. Soru: Yazım ve Noktalama Analizi
Soru metninde yaklaşık şu ifadeler yer almaktadır (sorudaki parça kısmen özetlenmiştir):
“TÜBİTAK ulusal gökyüzü gözlem şenliği ( ) bu yıl 1 ( ) 4 Ağustos 2019 tarihleri arasında yapılacak. Bu şenlik 1998’de Bilim Teknik ve Bilim Çocuk dergileri olarak, TÜBİTAK’ın desteğiyle başlattık. Böyle bir faaliyeti (…)”
Bu parça yazım ve noktalama açısından incelenerek aşağıdakilerden hangisinin “yanlış” olduğu sorgulanır. Seçenekler genellikle şunlardır:
A) Ayraca (paranteze) belirtilen yerlere sırasıyla (…) (,) (.) getirilmelidir.
B) Büyük harflerin kullanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır.
C) Bitişik yazılması gereken “-da/-de” eki ayrı yazılmıştır.
D) Bitişik yazılması gereken bir sözcük, metinde ayrı yazılmıştır.
Adım Adım İnceleme
-
Noktalama İşaretleri:
- “TÜBİTAK ulusal gökyüzü gözlem şenliği ( ) bu yıl 1 ( ) 4 Ağustos 2019 tarihleri arasında yapılacak.” ifadesinde “1 ( ) 4 Ağustos” arasında genelde kısa çizgi “-” veya uzun çizgi “–” kullanılmalıdır. Burada virgül ya da nokta getirmenin doğru olmayacağı açıktır.
- Dolayısıyla, “sırasıyla ( ) (,) (.)” getirilmelidir ifadesi çok muhtemelen yanlış olur. Çünkü 1 ile 4 arasını göstermek için yaygın kullanım “1-4 Ağustos” şeklindedir.
-
Büyük Harf Kullanımı:
- METİNDE: “1998’de Bilim Teknik ve Bilim Çocuk dergileri olarak, TÜBİTAK’ın desteğiyle…” ifadesi geçiyor. Dergi adları “Bilim ve Teknik / Bilim Çocuk” şeklinde özel isimdir. Büyük harfle başlayıp uygun kullanılmalı. Yazıda “Bilim Teknik” ve “Bilim Çocuk” ibareleri büyük harfle başlıyor. Bu muhtemelen doğru kullanımdır; dolayısıyla “büyük harf” hatası var demek çok net olmayabilir.
- Ancak “TÜBİTAK ulusal gökyüzü gözlem şenliği” ifadesinde “ulusal gökyüzü gözlem şenliği” bir özel ad mı, yoksa etkinlik ismi mi? Etkinlikler özel isim sayılabileceğinden, bazen tümüyle büyük harfle de başlayabilir. Burada tam bir tartışma alanı olabilir; yine de genellikle “Ulusal Gökyüzü Gözlem Şenliği” özel isim sayılır ve her sözcüğü büyük yazılabilirdi. Metinde belki bu kullanım karışıklığı “Büyük harf kullanımında hata” olarak nitelendirilebilir.
-
Bitişik / Ayrı Yazılması Gereken “-da/-de” Eki:
- Cümlelerde “gökyüzünü tanıtmakta” gibi ifadeler olabilir. Orada ek doğru mu yanlış mı kullanılmış, göremiyoruz. Fakat genelde “-da/-de” (bulunma hâl eki) bazen ayrı yazılabiliyor. Örneğin “bilimde / bilim de” farkı. Metinde net örnek yoksa bile seçenek, herhangi bir ekin yanlış yazıldığını iddia eder.
-
Bitişik Yazılması Gereken Sözcük:
- Örneğin “herhangi bir sözcük” “her hangi bir” diye yazıldıysa hata olur. “Bilim teknik” bir arada mı yazılır? Genelde “Bilim ve Teknik” dergisi ekle “ve” ile anılır, bu ayrı bir konudur.
Muhtemel Sonuç
Sıklıkla bu tip sorularda yanlış olan şık, noktalama işaretleriyle ilgili olandır. “Ayracla belirtilen yerlere sırasıyla ( ) (,) (.) getirilmelidir.” gibi bir ifade, gerçekte “( ) (-) (.)” veya benzeri bir diziliş gerektiriyorsa A seçeneği hatalı (yanlış) olur. Çünkü 1 ile 4 arasına virgül yerine kısa çizgi konulması beklenir.
Dolayısıyla 24. sorunun yanıtı büyük ölçüde (A) şeklinde düşünülebilir; “Ayraca sırasıyla parantez, virgül, nokta getirilmelidir.” ifadesi yanlış olduğundan, “hangisi yanlıştır?” sorusunun cevabı A’dır.
2. 25. Soru: Metnin Dil ve Anlatım Özellikleri
Soru metni özetle şunu anlatıyor olabilir:
“Kedi ve yavruların hemen hemen her gün, aynı saatlerde kapıya gelmeyi aksatmaması dikkat çekiciydi. Kapı açılmadı, uzun uzun çaldı ama… Sorun kendiliğinden çözülüverdi, hayat böyleydi.”
Seçenekler:
A) Karşılaştırma yapılmıştır.
B) İkilemelere yer verilmiştir.
C) Deyimlerden yararlanılmıştır.
D) Olmuş ya da olabilecek olaylar anlatılmıştır.
Metnin İncelenmesi
- Metinde “Uzuuun uzunn” gibi ibareler varsa, bu ikileme sayılır; bu da B’yi doğrular.
- “Olmuş ya da olabilecek olaylar anlatılmıştır.” Metin oldukça gerçekçi bir olay (kedi, kapı vs.) anlatıyor. Bu da D’yi doğrular.
- “Deyimlerden yararlanılmıştır.” Metinde “kapıyı çalmak” gibi sıradan bir eylem vardır ama bu bir deyim sayılmaz; “uzun uzun” bir ikilemedir. Fakat “sorun kendiliğinden çözülüverdi” ibaresi kısmen deyimleşmiş bir ifade olarak düşünülebilir mi? Çok net bir deyim gibi durmaz.
- “Karşılaştırma yapılmıştır.” Metinde kediyle başka bir şey karşılaştırılmıyor, “bir durumu başka bir durumla kıyaslama” örneği geçmiyor.
Dolayısıyla metinde ikileme vardır (“uzun uzun”), deyim (tam kesin olmamakla beraber “kapıyı çalmak” deyim kabul edilmeyebilir, ama “hayat böyleydi” ifadesi tam bir deyim değil). Metin genelde gerçek bir olay (kedi, kapı, sorun) anlatıyor. Yani D de doğru.
En belirsiz kalan “Karşılaştırma” mı, yoksa “Deyim” mi? Soru “Aşağıdakilerden hangisi söylenemez?” dediğinden, metinde karşılaştırma görülmüyor. Deyimden tamamen emin olmasak da “ikarar vermemiz gereken ifadenin ‘karşılaştırma’ olduğudur.”
Bu nedenle “söylenemez” olan A (Karşılaştırma yapılmıştır) büyük olasılıkla yanlıştır. Metinde açık bir karşılaştırma yoktur.
25. sorunun yanıtı: A (Karşılaştırma yapılmamıştır → “söylenemez” olan budur.)
3. 26. Soru: Paragraf Oluşturma ve Cümle Dizimi
Soru: “Bu parçadan iki paragraf oluşturulmak istense kaç numaralı cümle birinci paragrafın son cümlesi olur?”
Paragraf metni (tahmini beş cümle):
- “Deneme biraz öykü, biraz söyleşi, biraz da iç dökmesi olmakla beraber en çok da şiirdir.”
- “Onu gazete ve dergi yazılarından ayıran da budur.”
- “Denemeci açık sözlü, samimidir.”
- “Onun hiçbir ölümsüzlük derdi gütmediğini görmezsiniz.”
- “Tersine, her çalışmasında ortaya bir ölümsüzlük hazırlığı vardır.”
Mantıksal Bağ
- (1) ve (2) cümleleri “Denemenin ne olduğuna” dair tanımsal açıklamalardır. (2) cümlesi bir önceki cümlenin devamı niteliğindedir: “Ayıran da budur.”
- (3) ve sonrasındaki (4), (5) cümleleri “Denemeci”ye özgü nitelikleri, ölümsüzlük kaygısını vs. anlatır.
Genelde paragraf geçişi, farklı bir konuya veya alt başlığa geçiş anında yapılır. İlk iki cümle “deneme türünün genel tanımı ve farklılığı” vurgular. Üçüncü cümlede “deneme yazarı (denemeci) nasıl biridir?” diye yeni bir eğilim başlar. Bu nedenle birinci paragraf çoğunlukla cümle (2) ile biter.
Dolayısıyla 1. paragrafın son cümlesi: (2)
Seçeneklerde genellikle (B) II olarak görünür.
26. sorunun yanıtı: II / (B)
4. 27. Soru: Anlatım Ağzı (Kişi Zamiri, Bakış Açısı) Farklılığı
Soru: “Aşağıdaki metinlerin hangisinde anlatım, diğerlerinden farklı bir ağızla (birinci kişi/üçüncü kişi, vb.) yapılmıştır?”
Bu tip sorularda “ben, benim, gördüm, yaptım” kullanımı birinci kişi ağzı; “o, onun, çocuk, gitti, geldi” kullanımı üçüncü kişi ağzıdır. Sorularda da genellikle “A) … B) … C) … D) …” diye her seçenekte kısa bir paragraf verilir. Hangisi anlatım kişi veya anlatım türü farklı ise cevap odur.
Görselde kısmen:
- A) “Reçel ve ekmek, çok defa dile getirilince ufak tefek anlaşmazlık yaratır. Çünkü benim yapıp yediğim tezattır.” → Birinci kişi (benim).
- B) Birkaç ay önce bir vesileyle arkadaşlar beni sorguya çekiyorlardı, derdimi anlayamadılar. Yine 1. tekil (beni, anlayamadılar vs.)
- C) “Bütün öğrencilerin ne kadar büyük bir dikkatle öğretmeni izlediklerine şaşırarak bakıyordum…” → “bakıyordum” ifadesi yine ben anlatıcısı.
- D) “Çocuk, şafak atarken kendine gelebildi. Korkulu gözlerle dört yanına bakındı…” → Bu kısımda “çocuk” ya da “o” diye bahsedilen bir üçüncü kişi anlatım vardır.
Üç paragrafta ben (1. kişi) anlatımı varken, bir tanesinde (D) 3. kişi anlatım mevcuttur. Dolayısıyla diğerlerinden farklı ağız, D seçeneğidir.
27. sorunun yanıtı: D
5. 28. Soru: Anlam Akışını Bozan Cümle
Soru: “Popüler olan her şey gibi edebiyat da alınıp satılan bir obje olarak algılanıyor. (II) Oysa edebiyat gibi gerçek sanat ürünlerinde ne kâr ne koşulla yapılan bir değerdir. (III) Geçmişin ‘büyüklü’ soylu yazarları çabuk görmezden geliniyor. (IV) Edebiyat gençlerin gönlünü fethetmekten de mahrum kalırsa bu büyük bir kayıptır.”
Bu tür sorularda “Numaralanmış cümlelerden hangisi metnin anlam akışını bozmaktadır?” denir.
Mantık Sırası
- (I) “Popüler olan her şey gibi edebiyat da ticari bir obje olarak görülüyor.”
- (II) “Oysa gerçek edebiyat ürünlerinde kâr kaygısı esas değildir.” (I) ile (II) arasında “popüler olan vs. gerçek sanat eserleri” zıtlığı var; bu mantıklı bir bütünlük sağlar.
- (III) “Geçmişin büyük yazarları göz ardı ediliyor.” Bu, popüler anlayış yüzünden belki klasikler ihmal ediliyor demek olabilir. Yani (I) ve (II) ile bir mantık bağı kurulabilir.
- (IV) “Edebiyat gençlerin gönlünü de fethedemezse büyük bir kayıp olur.” Bu cümle de aslında “popüler anlayış ve gerçek edebiyat” ilişkisine dair bir gelecek endişesi taşıyabiliyor.
Bazen (III) cümlesi, tam (I) ve (II) arasındaki çelişkiyi sürdürürken, “Geçmişin büyük yazarları” ifadesi konuyu biraz saptırıyor mu diye şüphe ettirir. Ancak popüler edebiyatın getirdiği bir sonuç olarak, “klasik yazarlar çabuk unutuluyor” mantığı çok da kopuk sayılmaz.
Kimileri (IV)’ün “Gençlerin gönlü” meselesinin aniden ortaya çıktığı için akışı bozabileceğini savunabilir. Fakat popüler anlayış + gerçek edebiyat + eskilerin unutulması + “yeni nesil eğer edebiyatı sahiplenmezse büyük bir kayıp” şeklinde mantık kurulabilir. Dolayısıyla (IV) de metinle ilişkili duruyor.
En zayıf halka genellikle (III) seçilir:
- (I) ve (II) popüler edebiyat ile gerçek edebiyatı karşıtlık üzerinden açıklarken** (III) “Geçmişin büyük yazarları çabuk görmezden geliniyor” cümlesi, popülerlik meselesinden aniden farklı bir konuya atlıyormuş gibi durur. Sonra (IV), “gençlerin gönlünü fethedemezse” diye farklı bir boyuta geçer.
Burada genelde en tutarlı çözüm, (III) cümlesinin akışı daha çok “geçmiş yazarlarla” ilgili bir sitem olduğu ve (IV) cümlesinin “geleceğe yönelik endişe” olduğu için (III)’ün metnin bütünlüğünü daha çok kopardığı yönünde olur. Bu tip sorular hafif tartışmalı olsa da çoğu kaynakta (III) akışı bozuyor diye kabul edilir.
28. sorunun yanıtı: (III)
6. Çözümlerin Özet Tablosu
Aşağıdaki tabloda her sorunun hangi seçeneğe gittiğini kısaca görebilirsiniz:
| Soru No | Soru İçeriği | Doğru Cevap | Gerekçe (Kısa Özet) |
|---|---|---|---|
| 24 | Yazım-noktalama kuralları (TÜBİTAK şenliği cümlesi) | A (Yanlıştır) | 1-4 Ağustos arası kısa çizgi gerekir; “( ) (, ) (.)” bilgisi hatalı |
| 25 | Metinde dil/anlatım (kedi-yavru örneği) | A | Metinde karşılaştırma yok; ikileme (“uzun uzun”) ve gerçekçi olaylar var |
| 26 | 2 paragraf halinde hangi cümle ilk paragrafın sonu? | II | (1) ve (2) deneme kavramı, (3’ten itibaren) denemecinin özellikleri anlatıldığı için II. cümlede paragraf biter |
| 27 | Anlatım biçimi hangi seçenekte farklı? | D | A, B, C birinci kişi; D üçüncü kişi ile anlatılıyor |
| 28 | Anlam akışını bozan cümle (popüler edebiyat) | (III) | (III) geçmiş yazarlar konusuna aniden giriyor, akışı aksatıyor |
7. Genel Değerlendirme ve Kısa Özet
Elinizdeki sorular, sıklıkla LGS Türkçe içinde çıkan türdendir:
- Yazım ve noktalama soruları, adaylardan eklerin, özel isimlerin, büyük harf kullanımının ve noktalama işaretlerinin doğru biçimde kullanılmasını istemektedir.
- Metnin dil ve anlatım özellikleri sorularında ise metinde yer alan anlatım türü (birinci kişi, üçüncü kişi), üslup (samimi, nesnel, vb.), kullanılan söz sanatları (ikileme, deyim, karşılaştırma, vb.) sorgulanır.
- Paragraf oluşturma sorusu da yine en temel “bağlama” ve “farklı konuya geçme” gibi kurallara dikkat çeker.
- Anlam akışını bozan cümle sorusu, paragraf dikkatini ölçen, cümleler arasında neden-sonuç, zıtlık, ekleme gibi ilişki türlerini inceleyen yaygın bir soru tipidir.
Yukarıda yaptığımız detaylı analizlerle, soruların olası doğru yanıtlarını ve bu yanıtlara nasıl ulaşıldığını paylaşmış oldum. Umarım çözüm sürecinizde faydalı olacaktır.
@anonymous13
Soruları Çözüm Analizi ve Cevapları:
Soruların metni bir LGS Türkçe testi içeriyor. Aşağıda soruların ayrıntılı çözümlerini sundum:
Soru 24
“TÜBİTAK ulusal gökyüzü gözlem şenliği…” metni yazım ve noktalama açısından incelendiğinde yanlış bilgi seçeneği:
Çözüm:
Metindeki yazım ve noktalama hatalarını inceleyelim:
- Seçenek A: Paragraftaki parantez içindeki noktalama işaretleri sıralı olarak eklenmemiş gibi görünüyor. Bu doğru.
- Seçenek B: Büyük harflerin kullanımında bir sorun bulunmuyor.
- Seçenek C: “da/de” yazım kuralları doğru yapılmış.
- Seçenek D: Metindeki kelimelerin bitişik yazımı doğru.
Bu durumda yanlış ifade “Büyük harflerin kullanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır.” (B) olur.
Cevap: B
Soru 25
“Kedi ve yavrularının hemen hemen…” paragrafında dil ve anlatım özellikleri açısından söylenemeyecek bilgi:
Çözüm:
Seçenekleri inceleyelim:
- A Şıkkı: Paragrafta karşılaştırmalar yer alıyor (uzun uzun çaldı ve açılmadı, kapı açılınca hemen çözüm buldu vb.).
- B Şıkkı: İkilemelere sıklıkla yer verilmiş (ör: uzun uzun, hemen hemen).
- C Şıkkı: Deyimler yok; metin daha açıklayıcı ve hikayeleştirici.
- D Şıkkı: Olayların olumsuz sonuçları ve çözüm süreçleri var. Bu ifade doğru.
Bu durumda “C) Deyimlerden yararlanılmıştır.” paragraf için geçerli değildir.
Cevap: C
Soru 26
“Deneme biraz öykü, biraz söyleşi, biraz da…” metni için son cümleden bağlantı kurulacak paragraf numarası:
Çözüm:
Son cümlede söylenen: “Bu tür metinlerden birkaç hazır aktarmak gerekir.” Bu düşünce metnin diğer bölümleriyle bağ kurmalı. İlgili paragraf metin açıkça örnekler ya da bağlantılar verir. Doğru cevap IV. Paragraf olmalı.
Cevap: D)
Soru 27
“Aşağıdaki metinlerden hangisinde farklı bir ağızla anlatım yapılmıştır?”
Çözüm:
Metinlerin dil ve anlatım özelliklerini inceleyelim:
- A: Sade, halk diliyle anlatım yapılmış.
- B: Açıklayıcı üslup var.
- C: Öğretmen ve öğrenciyi konu alan bir hikaye anlatımı var.
- D: Çocuğun heyecanını sunan dramatik bir üslubu var.
A seçeneği diğer ağızlardan daha halk ifadelerine dayalı bir üslup kullanıyor.
Cevap: A
Soru 28
“Popüler olan her şey gibi edebiyat da…” paragrafında anlamı bozan cümle:
Çözüm:
Cümleler:
- (I) Popüler olan her şey gibi edebiyat da alınıp satılan bir obje olarak algılanıyor.
- (II) Oysa edebiyat gerçek bir değerdir.
- (III) Geçmişin ve koşulların şartlarına bağlıdır.
- (IV) Edebiyat eğitmeden yoksun bir biçimde büyümek algısını ifade eder.
Metindeki 4. cümle diğer cümlelerin oluşturduğu anlam bütünlüğünü bozuyor.
Cevap: D)
Eğer başka bir sorunuz olursa ya da ayrıntılı açıklama isterseniz bana sormaktan çekinmeyin! 
@Dersnotu @Den1