SORU 1. Yeni Türk devletinin ekonomi politikasını belirlemek ve ekonomik bağımsızlık yolunda gerekli çalışmaları yapmak amacıyla 17 Şubat 1923’te İzmir’de yapılan toplantıdır. Bu toplantıda Misak-ı İktisadi kararları alınmıştır. Hakkında bilgi verilen bu toplantının adı nedir?
Cevap:
Bu soruda bahsedilen toplantının adı İzmir İktisat Kongresidir.
İzmir İktisat Kongresi Hakkında Bilgi:
- Tarihi: 17 Şubat - 4 Mart 1923
- Yeri: İzmir
- Amacı:
- Yeni Türk Devleti’nin ekonomik kalkınma planını oluşturmak.
- Ekonomik bağımsızlık için ilkeler belirlemek.
- Milli ekonomi politikalarının altyapısını hazırlamak.
- Alınan Kararlar: Misak-ı İktisadi adı altında ekonomik bağımsızlığı, milli sanayiyi ve milli tarımı destekleyen kararlar alınmıştır.
Kaynak Notu: İzmir İktisat Kongresi, Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik temelini atma konusunda büyük önem taşır. Aynı zamanda milli ekonomiyi güçlendirme hedefi güdülmüştür.
Hakkında bilgi verilen bu toplantının adı nedir?
Cevap: Bu toplantı, 17 Şubat 1923’te İzmir’de toplanan ve yeni Türk devletinin ekonomik bağımsızlık yollarını belirlemek amacıyla düzenlenen İzmir İktisat Kongresi’dir.
1. İçindekiler
- Genel Bakış
- Tarihsel Arka Plan
- Toplantının Amacı
- Önemli Kavramlar ve Kararlar
- İzmir İktisat Kongresi’nin Sonuçları
- Tablo: Kongre’nin Temel Bilgileri
- Özet
2. Genel Bakış
İzmir İktisat Kongresi, 17 Şubat 1923’te yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin, ekonomide tam bağımsızlık ve ulusal kalkınma hedefleri doğrultusunda topladığı önemli bir kongredir. Kurtuluş Savaşı’nın ardından, milli ve bağımsız bir ekonomi inşa edebilmek adına “Misak-ı İktisadi” olarak bilinen temel ilkeler geliştirilmiştir. Bu ilkeler, ülkenin ekonomik anlamda dışa bağımlılığını azaltmayı ve sanayi, tarım ve ticaret gibi sektörlerde milli gücü artırmayı amaçlar.
3. Tarihsel Arka Plan
- Kurtuluş Savaşı’nın Ardından: Osmanlı Devleti’nin yıkılış sürecinde ülke ekonomisi büyük yıkıma uğramıştı. Yeni Türk Devleti, siyasi bağımsızlığın yanı sıra ekonomik bağımsızlığı da zorunlu görüyordu.
- Kapitülasyonların Kaldırılması: Osmanlı döneminde yabancı devletlere verilen kapitülasyonlar nedeniyle yerli sanayi ve ticaret gerilemişti. Bu nedenle kongre, milli sanayinin korunmasını ve yabancı sermayeye karşı dengeli bir tutum geliştirmeyi hedeflemiştir.
- Uluslararası Konjonktür: Birinci Dünya Savaşı sonrasında dünya ekonomileri yeniden şekilleniyordu ve Türkiye, bu süreçte kendi kalkınma modellerini belirlemek için harekete geçmek istiyordu.
4. Toplantının Amacı
- Ekonomik Hedeflerin Belirlenmesi: Tarımda, sanayide, ticarette nasıl bir yol izleneceği üzerine kararlar almak.
- Yerel Sermayenin ve Üretimin Desteklenmesi: İşgücü ve sermayenin ülke içinde verimli kullanılması, yabancı sermaye ile iş birliklerinin belirli ilkeler çerçevesinde yapılması.
- Misak-ı İktisadi Prensiplerinin Kabulü: Siyasi bir hareket olan Misak-ı Milli’ye benzer şekilde, ekonomide de milli sınırları çizen ve koruyan ilkeler benimsenmiştir.
5. Önemli Kavramlar ve Kararlar
- Misak-ı İktisadi: Yeni devletin οικονομık (iktisadi) bağımsızlık hedefini simgeleyen kararlar ve prensipler bütünüdür. Bu çerçevede dış ticaret dengesi, milli üretim, yerli sanayinin korunması, gümrük politikaları gibi konular ele alınmıştır.
- Milli İktisat Modeli: Ekonominin temelini yerel üretim, yerli sermaye ve yerli iş gücü üzerine inşa etme temelli bir model benimsenmiştir.
- Teşvik Politikaları: Sanayicileri, tüccarları ve çiftçileri destekleyici politikaların nasıl düzenleneceğine dair ilkeler geliştirilmiştir.
6. İzmir İktisat Kongresi’nin Sonuçları
- Ekonomik Bağımsızlık Yolunda Adımlar: Kongre sonrasında devlet, yerli sanayinin kurulması ve desteklenmesi noktasında çeşitli yasalar çıkarmış, bankacılık sistemini güçlendirmiş ve dış ticaret anlaşmalarını revize etmiştir.
- Sanayi Teşvikleri: Özellikle 1927 tarihli Teşviki Sanayi Kanunu bu dönemde geliştirilen politikalara doğrudan dayanır.
- Planlı Kalkınma Bilincinin Oluşması: Öncelikle tarım ve küçük ölçekli sanayiye yönelik çalışmalar başlamış, ilerleyen dönemlerde daha geniş kapsamlı kalkınma planları hayata geçirilmiştir.
- Uluslararası Düzeyde Tanınırlık: Genç Türkiye Cumhuriyeti, ekonomik konuları uluslararası zeminde tartışabilecek ve kendini savunabilecek seviyeye gelmiştir.
7. Tablo: Kongre’nin Temel Bilgileri
| Konu Başlığı | Bilgi |
|---|---|
| Toplantının Adı | İzmir İktisat Kongresi |
| Tarihi | 17 Şubat 1923 |
| Yeri | İzmir, Türkiye |
| Amaç | Yeni Türk Devleti’nin ekonomik bağımsızlık yolundaki ilkelerini ve politikalarını belirlemek |
| Temel Kararlar | Misak-ı İktisadi, milli ekonomi, yerli sanayinin teşviki |
| Sonuçları | Ekonomik kalkınma amaçlı teşvik kanunları, sanayileşme, tarım ve ticarette modernleşme |
8. Özet
İzmir İktisat Kongresi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu dönemde, ülkenin ekonomik gidişatını belirleyen ve milli kalkınma hamlesine zemin hazırlayan önemli bir toplantıdır. Bu kongre ile kabul edilen Misak-ı İktisadi kararları, yeni devletin bağımsız, ulusal ve kendine yeten bir ekonomi kurma iradesini tüm dünyaya göstermiştir. Siyasi bağımsızlığın ancak ekonomik bağımsızlıkla desteklenebileceğine inanan genç Cumhuriyet, bu kongre sonucunda yerli sanayiyi ve yerel üretimi teşvik edecek pek çok kararı hayata geçirmiştir.